Współczesne muzea religijne archidiecezji lubelskiej.

Beata Skrzydlewska

Abstrakt

Od czasów przemian w Polsce w 1989 r. zaczęły powstawać muzea religijne, organizowane według najnowszych trendów wystawienniczych. Wpływ na to miały przeobrażenia polityczne, które przyczyniły się pośrednio do zmian w strukturach kościelnych. W 1992 r. na mocy bulli papieskiej Tuus Poloniae Populus dokonano reorganizacji w strukturach Kościoła w Polsce. Powstało wówczas 12 nowych diecezji oraz 5 nowych metropolii. Niebagatelny wpływ na obecny kształt muzeów kościelnych miały zmiany wprowadzone w ustawodawstwie państwowym: uchwalono nową Ustawę o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz nową Ustawę o muzeach. Po podpisaniu konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską 28 lipca 1993 r., ustawy te uwzględniać powinni organizujący muzea przykościelne.
Muzeom religijnym nadano nowy kierunek działania przez wydanie przez papieską Komisję ds. Kościelnych Dóbr Kultury listu okólnego Funkcja pastoralna muzeów kościelnych z dnia 15 sierpnia 2001 r. Od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej zarządzający budowlami sakralnym starają się o pozyskiwane funduszy na ich remonty i jednocześnie na zakładanie placówek muzealnych. Dzięki tak pozyskanym środkom powstały liczne muzea, m.in. w Archidiecezji lubelskiej. Wśród nich wymienić należy Muzeum 200-lecia Diecezji w Lublinie, Muzeum przy kościele pobrygidkowskim w Lublinie, Muzeum przy Sanktuarium w Wąwolnicy, czy Muzeum przy klasztorze Dominikanów w Lublinie.
Istnieje też kilka projektów niezrealizowanych dotychczas ze względu na brak funduszy: Muzeum im. Ignacego Konarskiego przy Parafii rzymskokatolickiej p.w. Wniebowzięcia NMP w Opolu Lubelskim, Aranżacja ekspozycji muzealnej związanej z historią parafii i miasta Końskowola, Scenariusz i aranżacja wnętrza ekspozycji stałej Klasztor Braci Mniejszych Kapucynów w Lublinie ul. Krakowskie Przedmieście 42.
Muzea są zawsze znakami czasów, w których powstają. Wpływ na ich funkcjonowanie mają zmieniające się zwyczaje, trendy, mody, widoczne to jest zarówno w wystroju, w doborze obiektów jak i w ekspozycji. W kontekście różnorodnych przemian pojawia się problem zachowania tożsamości muzeów kościelnych i wypełniania przez nie właściwych im zadań.