Likwidacja bractw religijnych w Lublinie w 2. połowie XIX wieku
Wiesław Partyka
Katedra Historii Wychowania i Opieki Społecznej, Wydział Nauk Społecznych KUL , PolskaAbstrakt
The brotherhood movement was born in the Church in the 4th century. Brotherhoods were attached to churches and monasteries, and their aim was to strengthen the devotion among the faithful through the implementation of the devotional objectives as well as social and charitable activities. In Poland religious brotherhoods emerged in the 13th century and evolved over the centuries. They flourished in the 17th and 18th centuries in most parishes. In the region of Lublin they appeared in the late 14th century. In Lublin in the 19th century, there were 14 religious brotherhoods. They included a great number of the city residents, taking care of strengthening their piety and morality. Patriotism and religiousness nurtured by the members of religious associations were often not approved of by the authorities of the partitioners, which often resorted to different kinds of repression, including the liquidation of many brotherhoods. In the years 1875-1876, as a result of the Government's order, two brotherhoods were liquidated: the Brotherhoods of the Heart of Jesus and the Holy Name of Mary, and also the association of the penitents attached to the Brotherhood of the Rosary. Despite this repression, the citizens of Lublin were strongly connected with the brotherhood movement, effectively opposing secularism and taking care of their identity as well as values such as love of God and their own country.
Słowa kluczowe:
Lublin, bractwa religijne, diecezja lubelska, XIX wiek, zabór rosyjskiBibliografia
Dzieje Archidiecezji Lubelskiej (1805-2005), red. T. Zahajkiewicz, Lublin 2005.
Flaga Jerzy, Bractwa religijne w archidiakonacie lubelskim do końca XVIII wieku, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 42 (1981) s. 293-344.
Flaga Jerzy, Bractwa religijne w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku, Lublin 2004.
Kumor Bolesław, Kościelne stowarzyszenia świeckich na ziemiach polskich w okresie przedrozbiorowym, „Prawo Kanoniczne”, 10 (1967) nr 1-2, s. 289-356.
Kuźmiak Krystyna, Bractwa kościelne, w: Encyklopedia Katolicka, Lublin 1985, t. 2, kol. 1013-1020.
Litak Stanisław, Bractwa religijne w Polsce przedrozbiorowej. Rozwój i problematyka, „Przegląd Historyczny”, 88 (1997), z. 3-4, s. 499-523.
Litak Stanisław, Struktura i funkcje parafi i w Polsce, w: Kościół w Polsce, t. 2, red. J. Kłoczowski, Kraków 1970, s. 261-481.
Niebelski Eugeniusz, Duchowieństwo lubelskie i podlaskie w powstaniu w 1863 roku i na zesłaniu w Rosji, Lublin 2002.
Partyka Wiesław, Bractwa religijne w diecezji lubelskiej w XIX wieku. Stan liczbowy, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 102 (2014) s. 143-177.
Przegaliński Andrzej, Społeczna działalność ziemiaństwa lubelskiego w latach 1864-1914, Lublin 2009.
Skarbek Jan, Udział duchowieństwa województwa lubelskiego w powstaniu listopadowym, „Roczniki Humanistyczne”, 17 (1969) z. 2, s. 83-93.
Surdacki Marian, Bractwo Literackie w Urzędowie 1489-1800, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 79 (2003) s. 429-444.
Wiśniowski Eugeniusz, Bractwa religijne na ziemiach polskich w średniowieczu, „Roczniki Humanistyczne”, 17 (1969) z. 2, s. 51-81.
