ABMK

Zbiory inkunabułów w Bibliotece Pałacowej w Kromieryżu (Kroměříž)

Jana Adamusová



Zuzana Bernátová


https://orcid.org/0000-0002-2640-0243

Aneta Richterová


https://orcid.org/0000-0002-3015-8357

Miroslav Myšák

Uniwersytet Palacki w Ołomuńcu , Czechy
https://orcid.org/0000-0002-2228-4310


Abstrakt

Artykuł jest próbą przedstawienia polskiemu czytelnikowi księgozbioru biskupów i arcybiskupów ołomunieckich zgromadzonego w Pałacu Arcybiskupim w Kromieryżu na Morawach ze szczególnym uwzględnieniem zbioru inkunabułów. Kromieryska biblioteka pałacowa została założona w XVII w. przez biskupa Karola Lichtensteina-Castelcorna. Początkowo skromny zbiór inkunabułów (za czasów bpa Lichtensteina liczył jedynie kilkanaście tytułów) na przestrzeni wieków rozrósł się do 178 tytułów w 172 woluminach i jest obecnie jednym z największych zbiorów tego typu w Republice Czeskiej. Największy rozwój zbioru przypadł na drugą połowę XIX w. dzięki działalności bpa Friedrich Egon von Fürstenberga, który pozyskiwał książki z dwóch źródeł – z Biblioteki Dworskiej w Wiedniu oraz wiedeńskich antykwariatów. W latach 30. XIX w. pałacowy bibliotekarz Franz Josse podjął pierwsze próby opracowania kolekcji inkunabułów. W późniejszym okresie zbiór doczekał się jeszcze kilku opracowań. Wyniki najnowszych badań, zrealizowanych w latach 2015-2017, zaprezentowano w obszernym katalogu pt. Kroměřížská zámecká knihovna I. Prvotisky. Katalog zawiera listę wszystkich odnalezionych dotychczas kromieryskich inkunabułów wraz ze szczegółowym opisem (proweniencja, oprawa itd.) Profil zbioru inkunabułów jest bardzo zróżnicowany, znajdziemy w nim dzieła z różnych dziedzin i różnych proweniencji. Oprócz druków z Europy Zachodniej (m.in. Włochy, Niemcy, Szwajcaria) znajdują się tu również druki proweniencji środkowoeuropejskiej, w tym m.in. dwa druki, które trafiły do Kromieryża z terenów włączonych do Polski po II wojnie światowej – z Paczkowa i Głogowa.

Słowa kluczowe:

Kromeryż, inkunabuły, Biblioteka Pałacowa, polonika, Czechy

Daniel Ladislav, Perůtka Marek, Togner Milan, Arcibiskupský zámek a zahrady v Kroměříži, Kroměříž 2009.

Dudik Beda, Bibliothek und Archiv im fürsterzbischöflichen Schlosse zu Kremsier, Wien 1870.

Louda Jiří, Soupis prvotisků Universitní knihovny v Olomouci a její pobočky v Kroměříži, Praha 1956.

Myšák Miroslav, Pokorná Barbara, Kroměřížská zámecká knihovna I. Prvotisky / Schlossbibliothek Kremsier I. Wiegendrucke, Olomouc 2017.

Pavlíčková Radmila, Sídla olomouckých biskupů. Mecenáš a stavebník Karel z Liechtensteinu-Castelkorna 1664-1695, Olomouc 2001.

Šimáková Jitka, Vrchotka Jaroslav, Katalog prvotisků Knihovny Národního muzea v Praze a zámeckých a hradních knihoven v České republice, Praha 2001.

Theiner Augustin, Versuche und Bemühungen des heiligen Stuhles in den letzten drei Jahrhunderten die durch Ketzerei und Schisma von ihm getrennten Völker des Nordens wiederum mit der Kirche zu vereinen I/2. Schweden und seine Stellung zum heiligen Stuhl unter Johann III., Sigismund III. und Karl IX., Augsburg 1839.

Voit Petr, Katalog prvotisků Strahovské knihovny v Praze, Praha 2015.

Zatloukal Ondřej, Zatloukal Pavel, Luk a lyra. Ze sbírek Arcidiecézního muzea Kroměříž, Olomouc 2008.

Paasch Kathrin, Die Hofbibliothek des Herzogtums Sachsen-Gotha(-Altenburg). Ihre Funktion und Nutzung im 17. und 18. Jahrhundert, w: Sammeln, Lesen, Übersetzen als höfische Praxis der Frühen Neuzeit. Die böhmische Bibliothek der Fürsten Eggenberg im Kontext der Fürsten- und Fürstinnenbibliotheken der Zeit, red. J. Bepler, H. Meise, Wiesbaden 2010.

Mrázek-Schwab Edith, Die Francisco-Josephinische Ära bis zum Ende des 19. Jahrhunderts (1845-1899), w: Geschichte der Österreichischen Nationalbibliothek I. Die Hofbibliothek (1368-1922), red. J. Stummvoll, Wien 1968, s. 419-196.

Arnold Werner, Fürstenbibliotheken, w: Die Erforschung der Buch- und Bibliotheksgeschichte in Deutschland, red. W. Arnold, W. Dittrich, B. Zeller, Wiesbaden 1987, s. 398-419.

Zelenka Aleš, Liechtenstein-Kastelkorn, Karl Graf von, w: Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches 1648 bis 1803, red. E. Gatz, Berlin 1990, s. 276-278.

Arnold Werner, Bibliotheken im 17. Jahrhundert, „Wolfenbütteler Beiträge. Aus den Schätzen der Herzog August Bibliothek”, 12 (1999) s. 87-97

Arnold Werner, Identität durch Bücher. Fürstenbibliotheken in der Frühen Neuzeit, „Wolfenbütteler Notizen zur Buchgeschichte”, 36 (2011) z. 2, s. 91-108.

Pobierz

Opublikowane
2018-12-09


Adamusová, J., Bernátová, Z., Richterová, A., & Myšák, M. (2018). Zbiory inkunabułów w Bibliotece Pałacowej w Kromieryżu (Kroměříž). Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 110, 9–22. https://doi.org/10.31743/abmk.2018.110.01

Jana Adamusová 

mgr filologii klasycznej, mgr filologii germańskiej

Zuzana Bernátová 

mgr filologii klasycznej

https://orcid.org/0000-0002-2640-0243
Aneta Richterová 

mgr filologii klasycznej, mgr filologii hiszpańskiej

https://orcid.org/0000-0002-3015-8357
Miroslav Myšák 
Uniwersytet Palacki w Ołomuńcu

mgr historii, mgr historii sztuki; pracownik Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu oraz Muzeum Sztuki w Ołomuńcu (filia Muzeum Archidiecezjalne w Kromieryżu – Republika Czeska)

https://orcid.org/0000-0002-2228-4310