Superekslibrisy dwóch renesansowych bibliofilów na oprawach inkunabułów z dawnej biblioteki benedyktynów w Lubiniu
Radosław Franczak
Instytut Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-1603-629X
Abstrakt
Z dawnej biblioteki benedyktynów w Lubiniu kilkadziesiąt inkunabułów znajduje się obecnie w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. Na ich tle wyróżniają się dwa ze względu na znajdujące się na nich wyciski superekslibrisów. Świadczą one o własności lekarza Piotra Wedelickiego oraz prawdopodobnie biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego- renesansowych bibliofilów. Autor na podstawie analizy superekslibrisów oraz poszczególnych zdobień określa miejsce oraz czas oprawienia woluminów.
Słowa kluczowe:
Jan Lubrański, Piotr Wedelicki z Obornik, introligator z gmerkiem „małpka ze zwierciadłem”, Maciej z Przasnysza, introligator Dwóch Mszałów Krakowskich, biblioteka klasztoru benedyktynów w Lubiniu, Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, introligatorstwo, superekslibris, tegumentologiaBibliografia
Chwalewik E., Exlibrisy polskie szesnastego i siedemnastego wieku, Wrocław 1955.
Formanowicz L., Katalog inkunabułów biblioteki kapitulnej w Gnieźnie, Poznań 1939.
Grzybowski S., Kiszewski Stanisław, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 31, Kraków-Warszawa-Wrocław 1966-1967, s. 507.
Hajdukiewicz L., Lubrański Jan h. Godziemba, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973, s. 81-84.
Hobson A., Humanists and bookbinders, Cambridge 1992.
Jezierski A., Klasztor benedyktyński w Lubiniu, Poznań 1915.
Kantak K., Spis książek z XV wieku Książnicy Seminarjum Duchownego w Poznaniu. Część pierwsza (dokończenie), „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, 46 (1919) s. 243-311.
Leeuwen J. S., The Golden Age of Bookbindings in Cracow 1400-1600, Kraków 2011.
Lewicka-Kamińska A., Z dziejów staropolskiej oprawy książkowej, maszynopis/rękopis, Biblioteka Jagiellońska, sygn. Przyb. 33/80, Przyb. 36/80.
Marciniak R., Biblioteka biskupa Jana Lubrańskiego, „Kronika Miasta Poznania”, 2 (1999) s. 111-126.
Miaskowski K., Piotr Wedelicjusz z Obornik, „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu”, 34 (1908) s. 169-212.
Ochmańska A., Prywatne księgozbiory wielkopolskie XVI w., „Biblioteka”, 2 (1998).
Ostrowski J., Bibljoteka Klasztoru Benedyktynów w Lubiniu, w: Bibljoteki Wielkopolskie i Pomorskie, red. S. Vrtel-Wierczyński, Poznań 1929.
Pokora P., Muraszko M., Skarby drukarstwa i introligatorstwa ze zbiorów dawnej Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie. Katalog wystawy w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu, Poznań 5-30 maja 2015, Poznań-Gniezno 2015.
Rył J., Katalog inkunabułów zespołu Seminaryjnego Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie, Lublin 1972.
Sobkowski L., O Benedyktynach Lubińskich w Starym Gostyniu, Poznań 1912.
Sokołowska-Grzeszczyk K., Znaki książkowe lekarzy polskich, „Archiwum Historii Medycyny”, 44 (1981) z. 1, s. 19-76.
Urban J., Nowożytna biblioteka opactwa benedyktynów w Lubiniu, „Zeszyty Lubińskie”, 2 (1992) s. 19-27.
Urban B., Opat Lubiński Stanisław Kiszewski w świetle kroniki Bartłomieja z Krzywinia, „Zeszyty Lubińskie”, 2 (1992) s. 28-38.
Wagner A., Inkunabuł w oprawie z superekslibrisami Biskupa Jana Lubrańskiegona tle introligatorstwa krakowskiego i poznańskiego końca XV-początku XVI w., „Archiwa, Biblioteki, i Muzea Kościelne”, 102 (2014) s. 301-325.
Wagner A., Relikt humanistycznego księgozbioru, „Spotkania z Zabytkami”, 5-6 (2013) s. 60-62.
Wagner A., Superekslibris polski. Studium o kulturze bibliofilskiej i sztuce od średniowiecza do połowy XVII wieku, Toruń 2016.
Wojtkowski J., Rekonstrukcja drugiego zeszytu katalogu inkunabułów Biblioteki Kapitulnej w Gnieźnie księdza Leona Formanowicza, Lublin 1969.
Instytut Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu
mgr historii; doktorant w Instytucie Historii, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-1603-629X
