„Heri et hodie”. Chełmskie akta biskupie i konsystorskie według spisu zdawczo-odbiorczego z 1743 roku a obecny stan ich zachowania w Archiwum Archidiecezjalnym Lubelskim

Jarosław M. Marczewski

Abstrakt

W 1743 r. kanonik Józef Ludwik Balicki sporządził spis dokumentów przekazywanych wówczas do archiwum kapituły przy katedrze w Krasnymstawie. Były to materiały pochodzące z kancelarii biskupów chełmskich oraz konsystorza chełmskiego. Spis ten został opublikowany w niniejszym artykule. Czy i w jakim zakresie wymienione w spisie materiały znajdują się obecnie w zasobach Archiwum Archidiecezjalnego Lubelskiego? Ustalenia poczynione w wyniku analizy porównawczej prowadzą do kilku wniosków ogólniejszej natury. Pozytywnym zaskoczeniem jest wysoki stopień zachowania omawianych materiałów. Spośród trzydziestu pięciu pozycji wymienionych w spisie kanonika Balickiego jedynie sześciu brakuje w dzisiejszych zasobach archiwum. Daje to powód do postawienia tezy o kompetentnym obchodzeniu się archiwariuszy z powierzonymi im materiałami i to pomimo gwałtownych przemian instytucjonalnych i niekorzystnych okoliczności dziejowych. Tylko w niewielkim stopniu księgi wykazują rozbieżność chronologiczną w stosunku do ich opisu w regestrze. Możliwe, że różnice te wynikają nie tyle z materialnych strat, co z pobieżnego oglądu i w konsekwencji omyłkowego omówienia dokonanego niegdyś przez autora regestru. Zdecydowane różnice występują natomiast w zewnętrznym wyglądzie ksiąg, a mianowicie w oprawach woluminów.