ABMK

Starania zielonogórskich grekokatolików o własną świątynię

Grzegorz Wanatko

Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze , Polska
https://orcid.org/0000-0002-7546-6599


Abstrakt

Wskutek powojennych przesiedleń, głównie w ramach akcji „Wisła” w 1947 roku, na terenie Ziemi Lubuskiej znalazła się liczna grupa mniejszości ukraińskiej w tym grekokatolików. Do 1956 roku byli oni pozbawieni możliwości praktyk religijnych w swoim obrządku. Wydarzenia w Polsce z 1956 roku umożliwiły erygowanie parafii i odprawianie nabożeństw greckokatolickich, które odbywały się w kościołach łacińskich. W Zielonej Górze stan ten trwał kilka dekad, gdyż wspólnota greckokatolicka nie posiadała własnej świątyni. Pierwsze, nieudane próby uzyskania własnej świątyni grekokatolicy podjęli w latach 80. XX w. Starania te kontynuowano w latach 90. XX w. Zielonogórscy grekokatolicy zdecydowali się podjąć trudu własnej świątyni na drodze adaptacji budynku. Realizacja tego przedsięwzięcia trwała niemal 20 lat. Próby uzyskania obiektu parafia podejmowała wspólnie z miejscowym Zarządem Zielonogórskiego Koła Związku Ukraińców w Polsce, gdyż uzyskany lokal miałby zabezpieczać potrzeby religijne i kulturalne mniejszości ukraińskiej. Rozmowy prowadzone były z Urzędem Wojewódzkim i Urzędem Miejskim. Większość proponowanych obiektów była nie do przyjęcia, czego powodem był zły stan budynków, bądź ich umiejscowienie. Na początku XXI wieku miasto zaproponowało grekokatolikom budynek dawnej winiarni Briegera. Parafianie zaakceptowali propozycję, mimo, że obiekt wymagał gruntownego remontu i przebudowy. Pierwsze prace remontowe rozpoczęto w 2003, a trwały do 2008 roku. Ich zwieńczeniem była uroczysta konsekracja Cerkwi przy ul. Boduena, która odbyła się 11.10.2008 roku. Tym samym proces starań uległ zakończeniu, a życiem parafii zawładnął trud zagospodarowania nowego Domu Bożego.

Słowa kluczowe:

grekokatolicy, Zielona Góra, cerkiew, parafia pw. Opieki Matki Boskiej

Chojnowska A., Operacja „Wisła”, „Zeszyty Historyczne”, 102 (1992) s. 3-102.

Dominiczak H., Proces zasiedlania województwa zielonogórskiego w latach 1945-1950, Zielona Góra 1975.

Dudra S., Łemkowie na Środkowym Nadodrzu (1947-1956), „Studia Zachodnie”, (1999) nr 4, s. 197-216.

Dudra S, Woźniak S., Kościół greckokatolicki na Ziemi Lubuskiej, w: Kościoły, polityka, historia. Ze studiów nad problemami mniejszości wyznaniowych w Polsce w XX i XXI wieku, red. S. Dudra, O. Kiec, Warszawa 2009, s. 51-69.

Dzwonkowski T., Parafia pw. św. Jadwigi w Zielonej Górze. Zarys dziejów. Zielona Góra 1994.

Hojniak J., Jubileusz 50-lecia Parafii Greckokatolickiej w Zielonej Górze, Zielona Góra 2006.

Hojniak J., 50-lecie parafii greckokatolickiej w Zielonej Górze, „Studia Zielonogórskie”, (2007) nr 13.

Misiło E., Akcja Wisła 1947. Dokumenty i materiały, Warszawa 2013.

Pecuch M. (red.), Akcja „Wisła” i jej skutki w Lubuskiem, w: Akcja „Wisła”, Gorzów Wielkopolski 2007.

Pisuliński J., Akcja Specjalna „Wisła”, Rzeszów 2017.

Uchwała nr IV/21/03 Rady Miasta Zielona Góra, z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie sprzedaży Parafii Greckokatolickiej Bizantyjsko-Ukraińskiej pod wezwaniem Opieki Matki Bożej w Zielonej Górze nieruchomości zabudowanej stanowiącej własność miasta Zielona Góra.

Urbanek G., Wanatko G.z, Posługa kapłańska ks. Michała Pasławskiego w Bledzewie (1949-1956), w: Ziemia Międzyrzecka w przeszłości. Piętnaście lat serii historycznej „Ziemia Międzyrzecka w przeszłości” (2003-2017), t. 15, red. A. Indycka-Grabarczyk, M. Tureczek, Międzyrzecz 2017, s. 71-79.

Wanatko G., Społeczność greckokatolicka w Zielonej Górze, w: Kultura i społeczeństwo na Środkowym Nadodrzu w XIX i XX wieku, red. P. Bartkowiak, D. Kotlarek, Zielona Góra 2008.

Wanatko G., Cerkiew greckokatolicka w Zielonej Górze. Nowy obiekt w przestrzeni miast, Zielona Góra 2017, w: Zielona Góra przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Część 1, red. B Burda i in., Zielona Góra 2017, s. 149-163.

Pobierz

Opublikowane
2019-06-23


Wanatko, G. (2019). Starania zielonogórskich grekokatolików o własną świątynię. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 111, 345–356. https://doi.org/10.31743/abmk.2019.111.17

Grzegorz Wanatko 
Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze https://orcid.org/0000-0002-7546-6599