Pieczęcie sufragana płockiego Michała z Raciąża (1496-1513). Zarys problematyki
Łukasz Włodarski
Instytut Historii i Archiwistyki; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-8615-1835
Abstrakt
Artykuł stanowi omówienie pieczęci będących własnością sufragana płockiego Michała z Raciąża (1496-1513), którego system sfragistyczny opierał się na co najmniej dwóch typach pieczęci: mniejszej oraz sygnecie. Pierwsza z nich została użyta do opieczętowania korespondencji z burmistrzem i radą miasta Gdańska i jest egzemplifikacją typu popiersiowo-herbowego. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj herb, który został skomponowany przez właściciela pieczęci na potrzeby pełnionego przez niego urzędu biskupiego i przedstawiał na tarczy gotyckiej (hiszpańskiej) pastorał oraz infułę. Jest to o tyle istotne, że Raciąski był z pochodzenia plebejuszem. Z kolei sygnet stanowi przykład typu popiersiowego i prezentuje ukoronowaną Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem Jezus.
Słowa kluczowe:
sfragistyka, Mazowsze, episkopat tytularny, sufragani płoccy, średniowieczeBibliografia
Chodyński S., Biskupi sufragani płoccy (z akt kapituły włocławskiej), „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, 1 (1908) s. 54-62.
Czaplewski P., Tytularny episkopat w Polsce średniowiecznej, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, 40 (1914) s. 90-161.
Czaplewski P., Tytularny episkopat w Polsce średniowiecznej (ciąg dalszy), „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, 43 (1915) s. 67-163.
Engel B., Die mittelalterlichen Siegel der Fürsten, der Geistlichkeit und des Polnischen Adels im Thorner Rathausarchive, Abhandlugen zur Landeskunde der Provinz Westpreussen, H. 11, Danzig 1902.
Grzybowski M.M., Zygner L., Episkopat płocki w latach 1075-2015. 940 lat istnienia diecezji, Płock 2015.
Mąkowski W., Biskupi sufragani płoccy, „Miesięcznik Pasterski Płocki”, 23 (1928) nr 6, s. 176-179.
Nowowiejski A.J., Płock. Monografia historyczna, Płock 1931.
Pokora P., Typologia i nazewnictwo pieczęci biskupich, w: Dawne pieczęcie. Typologia – metody badań – interpretacje, red. Z. Piech, Warszawa 2015, s. 145-196.
Prokop K.R., Biskupi pomocniczy w diecezjach polskich w dobie przedtrydenckiej (2. poł. XIII-1. poł. XVI w.), Kraków 2002.
Szczuczko W., Korespondencja czasów wojny. Listy króla Kazimierza Jagiellończyka do rady miasta Torunia z okresu wojny trzynastoletniej 1454-1466, w: Kancelaria wielkich mistrzów i polska kancelaria królewska w XV wieku. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej, Malbork 2-3 IX 2004, red. J. Trupinda. Malbork 2006, s. 257-265.
Vocabularium internationale sigillographicum, red. K. Müller i in., tłum. na j. pol. Barbara Jusypenko, oprac. M. Hlebionek i in., Bratislava 2016.
Włodarski Ł., Pieczęć sufragana płockiego Jakuba (1475–1495). Przyczynek do badań nad średniowiecznym episkopatem tytularnym na Mazowszu, Archiwista Polski, 22 (2017) nr 1-2, s. 69-74.
Żebrowski T., Zarys dziejów diecezji płockiej, Płock 1976.
Instytut Historii i Archiwistyki; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0001-8615-1835
