ABMK

Zawartość i katalog rubrycel diecezji krakowskiej z lat 1735-1811 znajdujących się w księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie

Jan Szczepaniak

Instytut Historii, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie , Polska
https://orcid.org/0000-0001-5365-8146


Abstrakt

W zasobach Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie znajduje się znaczny zbiór kalendarzy liturgicznych diecezji krakowskiej. Z pierwszej połowy XVIII wieku zachowały się tylko trzy egzemplarze (1735, 1738 i 1745). Od 1750 r. zbiór jest prawie kompletny. Brakuje tylko dziewięciu roczników z lat: 1753-1756, 1775, 1779, 1781, 1784, 1789 oraz ośmiu z początku XIX wieku: 1802-1804, 1806, 1808-1810, 1839. Ze względu na powszechność korzystania z kalendarza przez księży zaczęto dołączać do rubryceli: informacje o nabożeństwach i praktykach obowiązujących w całej diecezji, zarządzenia władz duchownych i świeckich (szczególnie dotyczące zmian przepisów liturgicznych i postnych). Do ostatnich dekad XIX wieku nie wypracowano reguł redagowania dodatków do rubrycel. W jednych tomach można znaleźć wiele szczegółowych przepisów liturgicznych, nigdzie niepublikowanych poza nimi komunikatów, rozporządzeń i krótkich listów do duchowieństwa. W innych nie umieszczono nawet nowych i ważnych dla księży przepisów i zarządzeń. Te dodatki są cennym, aczkolwiek rzadko wykorzystywanym źródłem dla historyków, ze względu niewielką liczbę zachowanych egzemplarzy oraz brak opisu zawartości, które zmuszają do długotrwałej kwerendy. Publikowany katalog krakowskich rubrycel ma być pomocą w szybkim odszukaniu przydatnych historykowi informacji.

Słowa kluczowe:

kalendarze liturgiczne (rubrycele), diecezja krakowska, schematyzmy duchowieństwa, przepisy liturgiczne, katolickie oświecenie

Alojzy Gonzaga, w: Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, oprac. L. Grzebień SJ przy współpracy zespołu jezuitów, Kraków 2004, s. 7-8.

Bar J., Polskie procesy kanonizacyjne i beatyfikacyjne, „Ruch Biblijny i Liturgiczny”, 11 (1958) nr 11, s. 418-447.

Bar J., Polskie zakony, „Prawo Kanoniczne”, 4 (1961) nr 1-4, s. 421-592.

Bogdziewicz H., Działalność literacka polskiego środowiska pijarskiego w dobie oświecenia, Kraków 2005.

Długosz J., Ślązacy uczniami szkoły pijarskiej w Podolińcu na Spiszu, „Śląski Kwartalnik Historyczny. Sobótka”, 30 (1975) nr 2, s. 267-273.

Giner G.S., San José de Calasanz, Madrid 1985.

Gotkiewicz M., Trzy wieki kolegium podolinieckiego (1642-1942), „Nasza Przeszłość”, 15 (1962) s. 83-113.

Hadamik C., Kościół Wizytek w Lublinie w świetle ratowniczych badań archeologicznych w 2010 roku, „Wiadomości Konserwatorskie”, (2011) nr 30, s. 58-70.

Ignaszewska F.S., Historia fundacji klasztoru SS. Nawiedzenia NMP (Wizytek) w Krakowie (1681-1699), „Nasza Przeszłość”, 58 (1983) s. 5-93.

Janicki J.J., Błogosławiony Wincenty Kadłubek – nauczyciel miłości Boga i Ojczyzny, w świetle tekstów liturgicznych i nauczania Kościoła, „Kieleckie Studia Teologiczne”, 9 (2010) s. 35-60.

Kamczyk W., Kult świętego Szczepana w duszpasterstwie biskupa Augustyna z Hippony, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 49 (2016) z. 2, s. 311-331.

Kaźmierczyk A., Rodziłem się Żydem… Konwersje Żydów w Rzeczypospolitej XVII- ‑XVIII wieku, Kraków 2015.

Kościół i społeczeństwo Małopolski w II połowie XVIII w. Materiały źródłowe, t. 1: Ludność i organizacja diecezji krakowskiej, oprac. B. Szady, Lublin 2010.

Kościół i społeczeństwo Małopolski w II połowie XVIII w. Materiały źródłowe, t. 2: Duchowieństwo diecezji krakowskiej, oprac. J. Szczepaniak, Lublin 2010.

Kracik J., Post po staropolsku, „Nasza Przeszłość”, 75 (1991) s. 65-90.

Krucki Ł., Katalogi rubrycel i schematyzmów zakonów oraz zgromadzeń zakonnych przechowywanych w księgozbiorze podręcznym Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie (1767-2008), „Hereditas Monasteriorum”, 6 (2015) s. 343-396.

Kuczkowski M., Św. Jan z Dukli w świetle polskich czasopism tercjarskich (1918- 1939), „Roczniki Teologiczne”, 51 (2014) z. 4, s. 151-181.

Kumor B., Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej (1772-1918), Kraków 1980.

Kupisiński Z., Kult świętej Barbary w polskiej religijności ludowej, „Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii”, 4 (59) (2012) s. 242-257.

Litak S., Atlas Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku, Lublin 2006.

Mróz F., Sanktuaria i kaplice Bożego Grobu w Polsce, „Peregrinus Cracoviensisi”, 8 (2000) s. 79-114.

Pitala A., Kolegium pijarów w Krakowie (szkic historyczny), „Nasza Przeszłość”, 15 (1962) s. 51-81.

Poleszak L., Zarys historii kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa na przestrzeni ostatnich stuleci, w: Zawierzyć Sercu Jezusa, red. W. Kubik, Kraków 2011, s. 31-51.

Postek S., Dzieje szkoły pijarskiej w Łukowie 1701-1833, „Analecta: studia i materiały z dziejów nauki”, 5 (1996) nr 2 (10), s. 141-169.

Rozynkowski W., Św. Barbara i Barbarka – wokół początków kultu świętej męczennicy, w: Św. Barbara i Barbarka, red. W. Rozynkowski, W. Miszewski, Toruń 2005, s. 9-21.

Sitnik A.K., Święty Jan z Dukli, „Folia Historica Cracoviensia”, 15-16 (2009- 2010) s. 111-126.

Słoma I., 250 lat liturgicznego kultu Serca Jezusowego w Polsce – Memoriał biskupów polskich z 1765 roku, „Roczniki Teologiczne”, 62 (2015) z. 8, s. 145-158.

Soboń M., Od wspólnoty charyzmatycznej do grupy interesów: przypadek frankizmu, „Czasy Nowożytne”, 16 (2004) s. 92-115.

Soto A.W., Celebraciones por las canonizaciones de jesuitas en el Colegio de Málaga en la Edad Moderna, „Revista de historia moderna. Anales de la Universidad de Alicante”, (2003) nr 21, s. 141-164.

Starnawska M., Kult św. Piotra w Polsce średniowiecznej na tle europejskim, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski”, 6 (2011) s. 25-35.

Szczepaniak J., Najstarsze spisy duchowieństwa diecezji krakowskiej, „Folia Historica Cracoviensia”, 11 (2005) s. 157-359.

Szczepaniak J., Duchowieństwo diecezji krakowskiej w XVIII wieku. Studium prozopograficzne, Kraków 2010.

Szczepaniak J., Nekrologium. Księża diecezji krakowskiej zmarli w latach 1749-1810, Kraków 2010.

Pobierz

Opublikowane
2021-06-30


Szczepaniak, J. (2021). Zawartość i katalog rubrycel diecezji krakowskiej z lat 1735-1811 znajdujących się w księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 115, 471–502. https://doi.org/10.31743/abmk.12347

Jan Szczepaniak 
Instytut Historii, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

ks., prof. historii

https://orcid.org/0000-0001-5365-8146