ABMK

Muzeum wyznaniowe. Funkcja – cele –zadania

Beata Skrzydlewska

Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie , Polska
https://orcid.org/0000-0002-9326-8916


Abstrakt

Artykuł otwiera cykl poświęcony historii i działalności muzeów Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Ma charakter wprowadzający i stanowi tło dla zrozumienia zasadniczych kwestii. Chcąc podjąć zagadnienia poświęcone muzeom kościelnym, musimy wiedzieć, jaki charakter mają te muzea. Czy są to wyłącznie odrębne placówki ujęte w ramy legislacyjne, czy też bogato wyposażone świątynie można określić takim mianem? Podejmuję się próby odpowiedzi nie tylko na pytanie czym są muzea wyznaniowe, lecz także jak wpisują się w tradycję muzealnictwa, czy powinniśmy, co w literaturze naukowej i popularnej jest bardziej rozpowszechnione, nazywać je muzeami religijnymi lub kościelnymi? Specyfiką muzeum wyznaniowego jest zatem nie tylko fakt obecności sztuki sakralnej, religijnej, ale także podległość instytucjonalna i doktrynalna władzy religijnej. Muzeum takie musi z założenia materializować pewne zasady i reguły teologiczne. Zadaniem muzeum wyznaniowego jest m.in. uszanowanie podmiotu, religijnego kontekstu dzieła sztuki.

Słowa kluczowe:

muzeum wyznaniowe, muzeum religijne, dokumenty prawne, muzealna funkcja kościołów

Banaszak M., Historia Kościoła katolickiego, t. 1: Czasy nowożytne 1758-1914, Warszawa 1991, s. 15-16.

Chodorowski Cz., O potrzebie utworzenia Muzeum Dyecezyalnego, „Kielecki Przegląd Diecezjalny”, 1 (1911) s. 13-17.

Krętosz J., Józefiński proces budowy Kościoła państwowego na terenie monarchii habsburskiej w okresie rządów cesarza Józefa II (1780-1790), „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 29 (1966) s. 41-67.

Leszczyński M., Ochrona dóbr kultury w świetle aktualnego prawa kościelnego, „Muzealnictwo”, 49 (2008) s. 79-88.

Leszczyński M., Ochrona dóbr kultury w świetle aktualnego prawa kościelnego, w: Otwarcie granic rynku a perspektywa „być” i „mieć” człowieka oraz narodu, red. A. Kuś, P. Witkowski, Lublin 2006, s. 155-171.

Majewski P., Muzea – potrzeba polityki pamięci, w: Historia Polski od-nowa. Nowe narracje historii i muzealne reprezentacje przeszłości, red. R. Kostro, K. Wóycicki, M. Wysocki, Warszawa 2014, s. 115-117.

Majewski P., Narracja historyczna w muzeum. Cenzura czy „polityka kulturalna”?, w: Historia w muzeum, red. M.F. Woźniak, Bydgoszcz 2013, s. 12-14.

Pasierb J.St., Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Warszawa 1995, s. 146-157.

Rokoszny J., O potrzebie zakładania muzeów dyecezyalnych dla zabytków sztuki kościelnej i archeologii, „Przegląd Katolicki”, 9 (1902) s. 136-139.

Skop H., Propaganda ateistyczna na Ukrainie na przykładzie Lwowskiego Muzeum Historii Religii i Ateizmu w czasach reżimu komunistycznego, w: Muzea wyznaniowe i sztuka sakralna jako przejaw wielokulturowej tradycji Polski i Ukrainy, red. A. Frejlich, B. Skrzydlewska, Lublin 2008, s. 59-65.

Skop P., Ideologiczna propaganda prowadzona przez pracowników Lwowskiego Muzeum Religii i Ateizmu w środkach masowego przekazu w latach 1970-1990, w: Muzea wyznaniowe i sztuka sakralna jako przejaw wielokulturowej tradycji Polski i Ukrainy, red. A. Frejlich, B. Skrzydlewska, Lublin 2008, s. 66-71.

Skrochowski E., O potrzebie zakładania muzeów dyecezyalnych dla zabytków artystycznego przemysłu, archeologii i sztuki kościelnej, w: Pamiętnik II Zjazdu Historyków Polskich we Lwowie, Lwów 1890.

Skrzydlewska B., Muzea wyznaniowe we Lwowie, ich historia i zbiory od połowy XIX wieku do wybuchy II wojny światowej, w: Muzea wyznaniowe i sztuka sakralna jako przejaw wielokulturowej tradycji Polski i Ukrainy, red. A. Frejlich, B. Skrzydlewska, Lublin 2008, s. 15-24.

Skrzydlewska B., Problemy i wyzwania muzealnictwa kościelnego w Polsce. Historia i współczesność, w: Muzea kościelne wobec nowych wyzwań, red. N.W. Błażejczyk, P. Majewski, Warszawa 2019, s. 133-146.

Skrzydlewska B., Rola muzealnictwa w ochronie dziedzictwa kulturowego narodu, w: Otwarcie granic rynku a perspektywa „być” i „mieć” człowieka oraz narodu, red. A. Kuś, P. Witkowski, Lublin 2006, s. 191-197.

Żygulski Z., Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa, Warszawa 1982, s. 77-106.

Pobierz

Opublikowane
2019-12-20


Skrzydlewska, B. (2019). Muzeum wyznaniowe. Funkcja – cele –zadania. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 112, 349–362. https://doi.org/10.31743/abmk.2019.112.18

Beata Skrzydlewska 
Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie https://orcid.org/0000-0002-9326-8916