„Dawno już nieużywane i dlatego właśnie tak pociągające”. Przedmioty (nie)codziennego użytku w „Czarodziejskiej górze” Tomasza Manna

Agnieszka K. HAAS

Zakład Literatury i Kultury Niemieckiej, Instytut Filologii Germańskiej, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 51, 80-316 Gdańsk, Polska , Polska
https://orcid.org/0000-0002-2768-5981

Abstrakt

Artykuł omawia sposoby przedstawiania i interpretacji przedmiotów codziennego użytku w powieści Tomasza Manna Czarodziejska góra (1924). Łącząc metody takie, jak psychoanaliza i podejście kulturoznawcze oraz wychodząc z założenia, że cechą struktury powieści jest polaryzacja świata, można ukazać rolę, jaką pełnią przedmioty w konstrukcji powieści. Rzeczy takie, jak termometr, cygaro, model barometru, zegarek, obraz rentgenowski i fotografia oraz mechaniczny Turek, a także ludzkie ciało ujęte jako maszyna mają podwójne znaczenie, wskazują bowiem nie tylko na treści ukryte w podświadomości bohaterów, ale przede wszystkim na polaryzację świata tekstowego, będącą główną zasadą konstrukcyjną powieści nawiązującą do wiedzy hermetycznej oraz alchemii.

Słowa kluczowe:

Tomasz Mann, Czarodziejska góra, psychoanaliza, alchemia