Multimedia, kod i interfejsy kulturowe w poezji cybernetycznej. Wybrane wnioski z badań nad działaniami kolektywu Rozdzielczość Chleba

Grzegorz JĘDREK

Katedra Teorii i Antropologii Literatury, Instytut Literaturoznawstwa, Wydział Nauk Humanistycznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin , Polska

Abstrakt

Artykuł omawia odejście grupy poetyckiej i wydawniczej Rozdzielczość Chleba od tradycyjnie rozumianej poezji ku językowej sztuce multimedialnej, generatywnej i opartej na interfejsach. Tekstowe rozumienie prac tego kolektywu okazuje się niewystarczające, opiera się ono bowiem na pojedynczym medium. Tymczasem doświadczenie poezji cybernetycznej, uprawianej przez wspomnianą grupę, jest doświadczeniem wielozmysłowym. By interpretować poprawnie cyfrową literaturę eksperymentalną, badacz śledzący tego typu zjawiska musi porzucić paradygmat tekstowy i wykorzystać metodologie wypracowane w innych dziedzinach. W niniejszym artykule autor wyprowadza wnioski z trzech następujących, skonstruowanych przez siebie aksjomatów: (1) Media mają charakter zmysłowy, a multimedia dostarczają doświadczeń wielozmysłowych; (2) Język mediów (w tym multimedialny i intermedialny), język programowania i język naturalny to trzy doświadczenia językowe obecne w nowych mediach, a w szczególności w językowej sztuce nowych mediów, jaką jest literatura elektroniczna: (3) Interfejsy, operacje na danych i dane to trzy warstwy dzieła literatury elektronicznej.

Słowa kluczowe:

literatura elektroniczna, e-literatura, poezja cyfrowa, nowe media, literatura, teoria literatury, Rozdzielczość Chleba, język, media, multimedia, zmysły