Zbiory misyjne. Zmaterializowany wymiar spotkań w strefach kontaktu

Renata TAŃCZUK

Zakład Badań Praktyk Kulturowych, Instytut Kulturoznawstwa, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul. Szewska 50/51, 50-139 Wrocław , Polska

Abstrakt

Kolekcje i muzea misyjne, zarówno te współczesne, jak i dawne, stawiają przed badaczem praktyk kolekcjonerskich i muzealniczych niemałe wyzwanie poznawcze. Ich hybrydyczny charakter, misja, zmienna ontologia tworzących je obiektów, ich uwikłanie w kolonialną przeszłość i w politykę, a także powiązania z dyskursem antropologicznym, misjologicznym oraz wyobrażeniami o obcych powinny zostać wnikliwie opracowane tak w sensie teoretycznym, jak i idiograficznym. Artykuł przedstawia propozycję ujęcia kolekcji i muzeów misyjnych jako materialnych zapisów spotkań w „strefie kontaktów” (pojęcie to zostało wprowadzone przez Mary L. Pratt) oraz kategorie pomocne do badań zbiorów i muzeów misyjnych („zmaterializowane strefy kontaktu”, „dary”, „pamiątki”, „towary”, „łupy”, „rzeczy przemianowane”, „rzeczowe elementy misyjnej narracji antypodboju”, między innymi „trofea”). Autorka wskazuje podstawowe problemy związane z takim ujęciem kolekcji misyjnych oraz stawia pytania badawcze ukierunkowujące dalsze eksploracje z zaproponowanej perspektywy.

Słowa kluczowe:

kolekcje misyjne, muzea misyjne, strefa kontaktu, transkulturacja, misyjna narracja antypodboju, zmaterializowane strefy kontaktu