Przegląd Prawno-Ekonomiczny

Nigeria: głodny naród w krainie obfitości

Philip Fwaldin Kasuwa — 2024-09-09

Głód jest palącym problemem o wymiarze globalnym. Częstość występowania niedożywienia, kluczowej miary głodu, jest globalnym wyzwaniem. Wiele czynników, takich jak: ubóstwo, niestabilność polityczna, dysproporcje gospodarcze, zmiany klimatyczne i konflikty, wpływa na ten stan rzeczy. Globalny charakter głodu wskazuje na pilną potrzebę i zbiorową odpowiedzialność za rozwiązanie tej kwestii, wymagając od nas wszystkich natychmiastowych działań. Nigeria, często uważana za kraj o ogromnym potencjale rolniczym i bogatych zasobach naturalnych i ludzkich, stoi w obliczu paradoksalnej walki z wszechobecnym głodem i brakiem bezpieczeństwa żywnościowego. Niniejszy artykuł analizuje wieloaspektowy kryzys głodu w Nigerii istniejący pomimo jej potencjału do bycia wiodącym producentem żywności w Afryce. Przedmiotem analizy jest dynamika społeczno-gospodarcza i polityczna, która przyczynia się do tej rozbieżności, w tym kwestie takie jak nierówności w podziale gruntów i wpływ uzależnienia od ropy naftowej. Ponadto w artykule została omówiona rola polityki rządowej i deficytów infrastrukturalnych. Celem niniejszej pracy jest: 1) analiza koncepcji bogactwa narodowego i jego implikacji dla rozwoju gospodarczego, 2) zbadanie czynników przyczyniających się do głodu i braku bezpieczeństwa żywnościowego w Nigerii, pomimo jej obfitych zasobów, 3) dostarczenie spostrzeżeń i zaleceń dotyczących rozwiązania nierówności majątkowych w kraju i wyzwań związanych z głodem oraz 4) przyczynienie się do zrozumienia złożonego związku między bogactwem, ubóstwem i rozwojem narodów.

Czy ponowna kontrola celno-skarbowa stanowi nadużycie prawa przez organ podatkowy? Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 maja 2023 r., III SA/Wa 2319/22

Daniel Kotowski — 2024-09-09

W glosie przedstawiona została analiza wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który uznał za nadużycie prawa działanie organu podatkowego polegające na podejmowaniu kilku lub też wielu analogicznych kontroli po sobie w świetle art. 165b ustawy – Ordynacja podatkowa. Postępowanie takie pomimo braku zakazu wyraźnie wyrażonego w przepisach prawa nie stanowi realizacji przez organ podatkowy jego kompetencji wynikających z norm prawa. W analizie przedmiotowego wyroku autor dodatkowo poruszył kwestię kontroli organów podatkowych dokonywanej w ramach prawa do sądu w świetle nadużycia prawa podmiotowego przynależnego organom podatkowym.

Rywalizacja mocarstw versus kooperacja Waszyngton–Pekin. Konfrontacja handlowa między Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Chińską Republiką Ludową (2018–2023)

Damian Kubicki — 2024-09-09

Celem powstania niniejszego opracowania jest przybliżenie złożonego charakteru konfliktu handlowego pomiędzy Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Chińską Republiką Ludową, który stanowi jedno z najbardziej znaczących starć gospodarczych ostatniej dekady. Protekcjonistyczne działania mocarstw wywołały perturbacje nie tylko w gospodarkach narodowych, lecz doprowadziły do destabilizacji gospodarki globalnej ze względu na uczestnictwo w procesie fragmentacji produkcji. Amerykańskie zamierzenia dotyczyły szczególnie zmniejszenia ujemnego salda handlowego oraz ograniczenia nieuczciwych, według Waszyngtonu, praktyk chińskich, które prowadzą do kradzieży własności intelektualnej oraz transferu technologii. W odpowiedzi zaś Chińczycy, skupiając się na wzroście w sektorach technologicznych i przemysłowych, zareagowali działaniami odwetowymi, wprowadzając taryfy celne na amerykańskie towary. Wraz z prezydenturą Joe Bidena konfrontacja handlowa przerodziła się w technologiczną rywalizację, w której istotnymi kwestiami są zdolności negocjacyjne oraz współpraca przedstawicieli obydwu państw.

Dobrobyt wartością prawa

Juliusz Mroziński — 2024-09-09

Opracowanie stanowi próbę rekonstrukcji akceptowanego w prawoznawstwie ujęcia dobrobytu, a także roli, jaką w kontekście regulacji podstawowych założeń systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej odgrywają kategorie ekonomicznej efektywności oraz wydajności. Obowiązującą regulację prawną poddano analizie ekonomicznej, w szczególności opisowi, z wykorzystaniem ekonomicznej siatki pojęciowej, przy wspierającym zastosowaniu metody formalno-dogmatycznej. Przedstawione w tekście argumenty, odwołujące się do wybranych modeli ekonomicznej wydajności, pozwalają przyjąć, że charakterystyka polskiego systemu prawnego pod względem preferowanego standardu ekonomicznej efektywności jest zróżnicowana. O ile w prawie publicznym (w tym konstytucyjnym) dominującym modelom wydajności kolektywnej towarzyszy solidarnościowa orientacja prawodawcy, o tyle regulacje z zakresu prawa prywatnego akcentują indywidualistycznie pojmowane formuły zysku. Badania opisane w tekście wpisują się w nowatorskie, społecznie kontekstualne pojmowanie prawa i oferują szeroką, pozadogmatyczną percepcję strukturalnych założeń ustroju Rzeczypospolitej Polskiej.

Dwudziestolecie Polski w strukturach Unii Europejskiej – kluczowe zmiany na polskim rynku pracy

Karol Papka — 2024-09-09

Trudna sytuacja panująca na polskim rynku pracy wpłynęła na masową migrację Polaków do państw europejskich. Przystąpienie Polski do struktur Unii Europejskiej w połączeniu z liberalizacją przepisów dotyczących przepływu obywateli i kapitału w okresie pierwszej dekady znacząco przyspieszyła proces migracji w celach zarobkowych. Powyższe stwierdzenie potwierdzają wysokie kwoty środków transferowanych z zagranicy do Polski. Dodatkowym czynnikiem, który wpłynął na pobudzenie zjawiska migracji w celach zarobkowych, było otwarcie rynku pracy na polskich migrantów przez państwa sąsiadujące – szczególnie Niemcy. Wówczas (2013 r.) struktura przepływów finansowych uległa znaczącej zmianie, gdyż to państwo niemieckie stało się krajem, z którego każdego roku do dziś napływają najwyższe wartości środków finansowych. Niemiecki rynek pracy na początku XXI w. borykał się z wysokim bezrobociem oraz systematycznym odpływem kapitału. Przyczynami takiego stanu rzeczy były wysokie koszty pracy. Ciągły napływ nowej siły roboczej oraz wyhamowanie rosnących kosztów zatrudnienia stopniowo wpłynęły na pobudzenie atrakcyjności gospodarki niemieckiej jako miejsca dogodnego dla inwestorów. Istotnym działaniem podjętym przez władze niemieckie w celu redukcji bezrobocia było przystosowanie systemu edukacji do aktualnego zapotrzebowania występującego na niemieckim rynku pracy.

Status komornika sądowego w Polsce i w Niemczech – analiza prawnoporównawcza

Bartosz Stróżewski — 2024-09-09

Celem niniejszego artykułu jest analiza prawnoporównawcza statusu i zadań komornika w Polsce oraz Niemczech. Podjęto próbę nakreślenia historii tego zawodu w obydwu krajach. Następnie przedstawiono modele wykonywania zawodu komornika, wskazując podobieństwa i różnice. Pokrótce opisano podstawy prawne działalności komorników w Polsce oraz Niemczech, porównano tytuły wykonawcze, jak również pochylono się nad rozwiązaniami usprawniającymi współpracę międzynarodową. Artykuł stanowi analizę i zarazem oferuje propozycję ulepszeń i rozwiązań, mogących przyczynić się do sprawniejszej egzekucji zarówno w obydwu opisywanych krajach, jak i w całej Unii Europejskiej.

Konsument na rynku kapitałowym

Marek Wierzbowski — 2024-09-09

Artykuł poświęcony jest traktowaniu inwestorów – osób fizycznych – jako konsumentów na rynku kapitałowym, co może skutkować objęciem ich ochroną przewidzianą dla konsumentów. W instytucjach finansowych budzi to obawy o możliwość przyznawania przez sądy inwestorom ochrony właściwej dla konsumentów, natomiast ochronie inwestorów poświęcone są odrębne przepisy i to one powinny znajdować przede wszystkim zastosowanie dla ochrony tej grupy uczestników obrotu finansowego. Inwestycje na rynku kapitałowym niosą za sobą ryzyko strat, które nie może być całkowicie usunięte lub przeniesione na instytucje finansowe. Ochrona inwestorów opiera się przede wszystkim na dostarczeniu im informacji o planowanych inwestycjach, pozostawiając im decyzje co do podjęcia ryzyka, z którym wiąże się dana inwestycja.

Spis Treści

2024-09-09