Teologia w Polsce

Konfrontacja wiary z marksizmem kulturowym

Dariusz Kowalczyk — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Wiara jest niesiona przez kulturę, a kultura otwiera się na transcendencję poprzezwiarę. Wiara bez kultury jest zawieszona w próżni, a kultura bez wiary staje się płytka i zmerkantylizowana. Niestety, owocny związek wiary i kultury ulega niepokojącemu osłabieniu. Co gorsza, słabnie sama kultura, stając się niekiedy przeciwieństwem prawdziwej kultury, czyli antykulturą. Te procesy związane są z neomarksizmem, czyli marksizmem kulturowym, który w ostatnim wieku z powodzeniem realizuje „marsz przez instytucje”. Wystarczy wspomnieć takie zakorzenione w neomarksizmie zjawiska, jak dyktatura relatywizmu, tolerancja negatywna,gender/LGBT, wokizm. Podwaliny pod te ideologie położyli m.in. neomarksistowscymyśliciele, skupieni wokół tzw. szkoły frankfurckiej. Kościół, który chce głosić zbawienie w Jezusie Chrystusie, nie może nie konfrontować się dziśz marksizmem kulturowym. W tej konfrontacji potrzebna jest m.in. odnowiona apologia, która na nowo postawi w centrum osobę Jezusa Chrystusa.

Kult eucharystyczny poza Mszą św. w drugim tysiącleciu Kościoła

Janusz Królikowski — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

W drugim tysiącleciu Kościoła dokonał się wyjątkowy postęp w rozwoju kultu eucharystycznego poza Mszą św., przyjmując bardzo zróżnicowane postacie. Był on efektem rozwoju doktrynalnego dotyczącego Eucharystii, a także związanych z tym odczuwanych w różnych środowiskach kościelnych potrzeb uczczenia Chrystusa, który stał się darem dla człowieka i drogą zbawienia. Głównymi i powszechnie przyjętymi formami tego kultu są: obrzęd podniesienia świętych postaci, prywatna i wspólnotowa adoracja Najświętszego Sakramentu, prywatne praktyki modlitewne, uroczystość Bożego Ciała z tradycyjną procesją eucharystyczną, praktyka nabożeństwa czterdziestogodzinnego, kongresy eucharystyczne lokalne, narodowe i międzynarodowe. W artykule zostają podjęte zagadnienia dotyczące historycznej genezy tych form pobożności, a także aspekty teologii, które je uzasadniają.

Kościół jako Oblubienica Chrystusa w pismach Edyty Stein – Św. Teresy Benedykty od Krzyża

Bogdan Ferdek — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Stein nie napisała żadnego eklezjologicznego traktatu. W swoich pismach posługuje się jednak modelem Kościoła jako Ciała Chrystusa. Nie mniej bliskie jest jej również porównanie relacji Chrystusa z Kościołem do małżeństwa, które dochodzi do głosu w Liście do Efezjan 5, 22−33. Kościół byłby więc sponsa Christi. Autor chciałby poprzez analizę pism Świętej usystematyzować jej rozumienie Kościoła jako Oblubienicy Chrystusa. To zadanie zostało częściowo zrealizowane w publikacji "Symboliczny sens kobiety w ujęciu Edith Stein". W niniejszej publikacji autor chciałby pójść dalej i ukazać konkretyzację tego modelu Kościoła w sakramentach, zwłaszcza chrzcie, bierzmowaniu i Komunii św., życiu zakonnym, mistyce oraz eschatologii. Chrześcijanin staje się sponsa Christi przez sakramenty inicjacji chrześcijańskiej, nieliczni chrześcijanie – przez życie zakonne – jeszcze mniej liczni – przez doświadczenie mistycznego zaślubienia duszy z Bogiem. Wypełnieniem sakramentalnego, zakonnego i mistycznego bycia sponsa Christi jest przebóstwienie – eschatologiczne zaślubiny Boga ze zbawioną ludzkością. Idea Kościoła jako sponsa Christi jest podstawą symbolicznej eklezjologii Stein. Symboliczna eklezjologia za pomocą znanego z doświadczenia małżeństwa chce wyjaśnić tajemnicę Kościoła Boga żywego (1 Tm 3, 15). Symboliczna eklezjologia weszła w biografię Edith Stein/Teresy Benedykty od Krzyża. Była wierną sponsa Christi od chrztu w białym płaszczu poprzez wejście do zakonu w białej sukni dobiałej szaty w eschatologicznym rajskim ogrodzie, do której doszła poprzez czerwień krwi męczeństwa.

Znaczenie Soboru Nicejskiego (325 r.) dla Kościoła z perspektywy 1700 lat

Jacek Froniewski — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Głównym celem tego artykułu jest ukazanie stale aktualnej i inspirującej głębit eologicznej pierwszego soboru w Nicei sprzed 1700 lat, którego rocznica stanowi obecnie jeden z filarów obchodów Roku Jubileuszowego w całym Kościele. Tekst podzielony został na trzy ściśle powiązane ze sobą sekcje. Pierwszą część artykułu stanowi wprowadzenie historyczne, bez którego nie można zrozumieć uwarunkowań tego wydarzenia w jego ówczesnym kontekście religijnym i politycznym. Centralna partia tekstu poświęcona została teologicznemu dorobkowi soboru, a zwłaszcza analizie Symbolu nicejskiego w jego części chrystologicznej. Ten element wypracowany przez ojców soborowych wobec kontrowersji ariańskiej stanowi najważniejszy, nowatorski zwrot w dotychczasowym myśleniu teologicznym. W ostatniej sekcji, zwierającej wnioski, zestawione są jego najważniejsze skutki, istotne na przestrzeni dziejów Kościoła.

Dziedzictwo soboru nicejskiego z 325 roku to przede wszystkim Symbol wiary, który do dzisiaj stanowi fundament doktrynalny chrześcijaństwa i to chrześcijaństwa wówczas niepodzielonego, a zatem to nicejskie Credo jest ciągle wspólnym dziedzictwem wszystkich chrześcijan i tu leży jego niezwykły potencjał ekumenicznyw dobie współczesnej. Dlatego trzeba też pamiętać, że ten sobór to nie tylko wielka teologia, bo w istocie każdy chrześcijanin stale czerpie z niego, powtarzając co niedziela Credo, którego zręby powstały w Nicei i trwale określają naszą tożsamość jako wierzących w Chrystusa.

Chrześcijaństwo w socjalistycznym królestwie nad Mekongiem: Kościół i teologia Laosu

Dariusz Klejnowski-Różycki, Piotr Sękowski, Bartłomiej Cudziło — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Chrześcijaństwo i teologia w Laosie mają swoją wyjątkową specyfikę: rozwijają się jako religia mniejszościowa w kontekście buddyzmu i animizmu, pod stałym nadzorem państwa i doświadczeniem prześladowań. Na tożsamość Kościoła wpływa zarówno dziedzictwo dawnej monarchicznej tradycji buddyjskiej, jak i współczesny socjalizm, który zamyka państwo na świat i pogłębia biedę społeczeństwa. Kościół katolicki i protestancki budują struktury oparte na świadectwie męczenników, inkulturacji, dialogu i duszpasterstwie ubogich. Główne nurty teologiczne to teologia męczeństwa, inkulturacji i zaangażowania społecznego. Kluczową rolę odgrywają duchowni lokalni. Tłumaczenia liturgii i Pisma Świętego oraz edukacja świeckich wspierają rozwój rodzimej teologii.

Eucharystia jako ofiara Kościoła w świetle dokumentów Magisterium po Vaticanum II

Wojciech Jakubowski — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Artykuł podejmuje temat Eucharystii jako ofiary Kościoła w świetle dokumentów Magisterium wydanych po Soborze Watykańskim II, ukazując teologiczną ciągłość i pogłębienie rozumienia tej prawdy wiary w kontekście odnowy liturgicznej. W pierwszej części przedstawione zostały źródła tej nauki w najwcześniejszej tradycji i świadectwach chrześcijańskich. Następnie omówiono jej rozwój w nauczaniu Soboru Trydenckiego, który sformułował fundamentalne zasady dotyczące ofiarnego charakteru Mszy św. Kolejno analizie poddano wybrane wypowiedzi papieży posoborowych – św. Pawła VI, św. Jana Pawła II, Benedykta XVI – którzyna nowo ukazali Eucharystię jako działanie całego Ludu Bożego oraz jako źródło i szczyt życia Kościoła. Następnie konsekwentnie rozwijali tę doktrynę, podkreślając jej duchowy, wspólnotowy i misyjny wymiar. Celem artykułu jest ukazanie, że nauka o Eucharystii jako ofierze Kościoła zachowuje ciągłość z tradycją dogmatyczną Kościoła, a jednocześnie w świetle soborowej odnowy liturgicznej i eklezjologicznej została pogłębiona i bardziej ukierunkowana na aktywne uczestnictwo wiernych.

"Kościół i Kościoły". Interdyscyplinarne Sympozjum Ogólnopolskie

Andrzej Napiórkowski — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Relacja z sympozjum organizowanego przez pracowników naukowych Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie (3 marca 2025 roku w Lublinie).

Leila Miller, Trent Horn, Tak zostaliśmy stworzeni. Jak przygotować dzieci do zmierzenia się ze współczesnymi wyzwaniami moralnymi, tłum. Adam Świeżyński, Fundacja Prodoteo, Warszawa 2024, 226 s.

Adam Budziński — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Recenzja książki: Leila Miller, Trent Horn, Tak zostaliśmy stworzeni. Jak przygotować dzieci do zmierzenia się ze współczesnymi wyzwaniami moralnymi, tłum. Adam Świeżyński, Fundacja Prodoteo, Warszawa 2024, 226 s.

Ks. Józef Warzeszak, Papieskie modlitwy maryjne, Akademia Katolicka w Warszawie Collegium Joanneum, Warszawa 2022, 328 s.

Sylwester Jaśkiewicz — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Recenzja książki: Ks. Józef Warzeszak, Papieskie modlitwy maryjne, Akademia Katolicka w Warszawie Collegium Joanneum, Warszawa 2022, 328 s.

Ks. Józef Warzeszak, Benedykta XVI spojrzenie na świat współczesny, Akademia Katolicka w Warszawie Collegium Joanneum, Warszawa 2024, 556 s.

Sylwester Jaśkiewicz — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Recenzja książki: Ks. Józef Warzeszak, Benedykta XVI spojrzenie na świat współczesny, Akademia Katolicka w Warszawie Collegium Joanneum, Warszawa 2024, 556 s.

Jarosław Babiński, Ecotheology: A New Approach, Peter Lang Publishing Group, Berlin 2024, 209 s.

Szymon Kocemba — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Recenzja książki: Jarosław Babiński, Ecotheology: A New Approach, Peter Lang Publishing Group, Berlin 2024, 209 s.

Andrzej Napiórkowski OSPPE, O większy skandal chrześcijaństwa. Postulaty dekonstruktywizmu Kościoła i świata, Wydawnictwo Bernardinum, Pelplin 2024, 158 s.

Janusz Lekan — Tue, 24 Jun 2025 00:00:00 +0200

Recenzja książki: Andrzej Napiórkowski OSPPE, O większy skandal chrześcijaństwa. Postulaty dekonstruktywizmu Kościoła i świata, Wydawnictwo Bernardinum, Pelplin 2024, 158 s.