Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

Co dalej z badaniami jakościowymi?

Krzysztof T. Konecki — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0200

Niniejszy artykuł omawia obecne wyzwania i przyszłość badań jakościowych w naukach społecznych (głównie w socjologii) w kontekście szybko rozwijających się koncepcji metodologicznych i technologii. Artykuł rozpoczyna się od analizy wpływu technologii, w tym sztucznej inteligencji, na badania jakościowe, a także związanych z nimi wyzwań prawnych i etycznych. Autor zwraca uwagę na przeciążenie doświadczane przez badaczy ze względu na potrzebę dostosowania się do nowych narzędzi i metodologii oraz podkreśla znaczenie refleksyjności i kontemplacji w badaniach. W artykule zaproponowano badania kontemplacyjne jako strategię pogłębiania zrozumienia procesów badawczych, obejmującą techniki takie jak wywiad kontemplacyjny, autoobserwacja, autoraportowanie i noty kontemplacyjne. Artykuł kończy się refleksją na temat potrzeby spowolnienia procesu badawczego w celu dokładniejszej analizy i refleksji nad tworzeniem wiedzy.

Czy utalentowany pracownik jest szczęśliwy? Talent i satysfakcja z życia wśród europejskich pracowników zespołowych

Wiesław Talik, Michał Wiechetek — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0200

W artykule przedstawiono badania dotyczące pracowników małych i średnich przedsiębiorstw, a konkretnie członków zespołów, pod kątem ich talentu i zadowolenia z życia. Głównym celem badań była ocena konkretnych powiązań między talentem a zadowoleniem z życia pracowników z pięciu krajów europejskich. W badaniu wzięło udział 298 osób z Flandrii (N = 69), Cypru (N = 52), Czech (N = 61), Polski (N = 54) i Wielkiej Brytanii (N = 62). Wykorzystano w nim skalę satysfakcji z życia (Satisfaction With Life Scale – SWLS) oraz skalę ComTal-eam Member Scale, elektroniczne narzędzie mierzące składniki talentu: kompetencje, zaangażowanie i wkład. Pracownicy małych i średnich przedsiębiorstw wykazują pozytywną korelację między talentem a satysfakcją z życia. Istnieją różnice w składnikach i wymiarach talentu wśród członków zespołów z różnych krajów europejskich.

Trudności i bariery sukcesu zawodowego. Polacy w badaniach o pracy i sukcesie zawodowym

Katarzyna Uklańska — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0200

Praca zawodowa to obecnie ważna część życia jednostek i grup społecznych. Jest tym elementem życia, który w znacznej części określa ponowoczesnego człowieka. Ważną częścią pracy jest sukces zawodowy, do którego człowiek dąży. Celem niniejszego artykułu jest dyskusja nad rolą pracy i sukcesu w świadomości Polaków, diagnoza trudności, jakie stoją na drodze Polaków w osiągnięciu sukcesu zawodowego, a także wskazanie obszarów, które są zaniedbywane przez nich, aby ten sukces osiągnąć. Podstawą tych ustaleń jest przegląd literatury przedmiotu i wyników badań zastanych oraz analiza wyników badań empirycznych realizowanych wśród Polaków w 2022 roku, które dotyczyły m.in. społecznej definicji sukcesu zawodowego i jego uwarunkowań.

Macierzyństwo w perspektywie filozoficznej, społecznej i indywidualnej. Analiza teoretyczna na podstawie literatury przedmiotu

Joanna Gregorczuk-Prosicka — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0200

Macierzyństwo stanowi przedmiot analiz wielu badaczy, najczęściej pozostaje ono w obszarze zainteresowań demografów, psychologów, socjologów, czy pedagogów. Literatura pedagogiczna obszernie opisuje owe zagadnienie, m.in. w kontekście pedagogiki rodziny, pedagogiki społecznej, ale również pedagogiki rozwojowej czy opiekuńczo-wychowawczej. Niniejsze opracowanie, stanowiące przegląd literatury z obszaru nauk społecznych, w szczególności pedagogicznej, jest próbą omówienia trzech perspektyw: filozoficznej, w kontekście macierzyństwa jako wartości; społecznej, dotyczącej praktycznego obrazu macierzyństwa oraz w perspektywie indywidualnej, rozumianej jako indywidualne doświadczenie i rozumienie macierzyństwa przez kobietę. Współczesna kobieta nieustannie poszerza zasób ról społecznych, co znajduje odzwierciedlanie w zakresie jej obowiązków i powinności. Liczne publikacje teoretyczne czy popularnonaukowe, jak również opracowania empiryczne, traktują macierzyństwo nie tylko jako społeczną rolę kobiety, ale przede wszystkim jako wielowymiarowe doświadczenie. Z przedstawionych poniżej analiz wyłania się obraz współczesnego macierzyństwa jako złożonego zjawiska, stale aktualnego i zmieniającego się, popularnego zarówno w dyskursie naukowym, jak i w dyskusji społecznej, ale przede wszystkim jako wyjątkowego, indywidualnego doświadczenia kobiety, która zapewnia ciągłość istnienia gatunku ludzkiego.

J. Mariański, Wartości moralne w świadomości maturzystów puławskich (raport z badań socjologicznych zrealizowanych w latach 1994-2021), Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie, Lublin 2022, s. 524.

Józef Baniak — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0200