Rudymentarne zasady życia społecznego w ujęciu Edmunda Wnuka-Lipińskiego

Monika Dobrogowska

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polska
https://orcid.org/0000-0002-1219-3546


Abstrakt

W artykule wyjaśniono i przeanalizowano najważniejsze – w ujęciu Edmunda Wnuka-Lipińskiego – zasady życia społecznego. Uznano, że dużą wagę przywiązuje on do roli zasady dobra wspólnego. Ukazano też, że omawiany autor w swoich pracach bierze pod uwagę zasadę pomocniczości i rozpatruje ją przez pryzmat państwa. Socjolog istotną rolę w systemie demokratycznym przypisuje zasadzie solidarności, która tak znacząco jednoczyła, jego zdaniem, społeczeństwo polskie w latach osiemdziesiątych, w opozycji do reżimu komunistycznego. Po 1989 r. mamy – zdaniem autora – do czynienia z elementami atomizacji Polaków i rozwarstwienia społecznego. W kwestii zasady zaufania społecznego E. Wnuk-Lipiński również akcentuje niski jej poziom. Odpowiedzialnością za ten fakt obarcza przede wszystkim poczynania elit rządzących.

Słowa kluczowe:

Edmund Wnuk-Lipiński, zasady życia społecznego, dobro wspólne, zasada pomocniczości, zasada solidarności, zaufanie społeczne

CBOS, Zaufanie w relacjach międzyludzkich. Komunikat z badań, luty, Warszawa 2014.
CBOS, Zaufanie społeczne. Komunikat z badań, kwiecień, Warszawa 2020.
Dobrzański D., Zasada solidarności. Studium z filozofii społecznej, Wydawnictwo Naukowe UAM,
Poznań 2013.
Koperek J., Zasady życia społecznego, w: Słownik społeczny, red. B. Szlachta, WAM, Kraków 2004,
s. 1604–1608.
Kowalczyk S., U podstaw demokracji. Zagadnienia aksjologiczne, RW KUL, Lublin 2001.
Krucina J., Dobro wspólne. Teoria i jej zastosowanie, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjlnej,
Wrocław 1972.
Łużyński W., Państwo pomocnicze, RW KUL, Lublin 2001.
Majka J., Filozofia społeczna, ODiSS, Warszawa 1982.
Należy przywrócić ład moralny [z Edmundem Wnukiem-Lipińskim rozmawiali Amelia Łukasiak
i Cezary Bielakowski], „Newsweek” 2005, nr 12, s. 26–27.
Pawłowska A., Wielopodmiotowość decydowania wyzwaniem dla kultury politycznej Polaków,
w: Kultura polityczna Polaków. Przemiany, diagnozy, perspektywy, red. K. B. Janowski, Wydawnictwo
Adam Marszałek, Toruń 2010, s. 61–74.
Polska mała apokalipsa [z Edmundem Wnukiem-Lipińskim rozmawiała Aleksandra Kaniewska],
„Instytut Idei” 2014, nr 5, s. 12–18.
Putnam R., Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Wydawnictwo
Znak, Kraków 1995.
Rudnicki S., Zaufanie społeczne jako nowoczesna forma patriotyzmu i obywatelskości. Raport z badań
i konspekt warsztatów, WSE, Kraków 2008.
Schumpeter J.A., Kapitalizm, socjalizm, demokracja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Strzeszewski C., Katolicka nauka społeczna, ODiSS, Warszawa 1985.
Strzeszewski C., Zasada a prawo społeczne, „Roczniki Nauk Społecznych” 1994–1994, nr 22–23,
s. 137–141.
Szymczyk J., Elementy zasady solidarności w nauczaniu społecznym Jana Pawła II, „Chrześcijanin
w Świecie” 1994, nr 2–3, s. 160–169.
Szymczyk J., Pojęcie zasady społecznej w kontekście dobra wspólnego w ujęciu przedstawicieli szkoły
lubelskiej, „Roczniki Nauk Społecznych” 1997, z. 1, s. 111–124.
Szymczyk J., Immanentny i instrumentalny aspekt dobra wspólnego, „Roczniki Nauk Społecznych”
1998, t. 26, z. 1, s. 157–170.
Szymczyk J., Dobro wspólne a prawa człowieka w ujęciu przedstawicieli lubelskiej szkoły katolickiej
nauki społecznej, w: Pomiędzy etyką a polityką, red. E. Hałas, TN KUL, Lublin 1999, s. 277–297.
Szymczyk J., Odkrywanie wartości. Z problematyki socjologiczno-aksjologicznej, Polihymnia, Lublin
2004.
Szymczyk J., Rudymentarne wartości republikańskie. Zarys problematyki, w: Segmenty aktywności
społecznej a wartości. Idee i praktyka, red. J. Szymczyk, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 111–152.
Śpiewak P., Dobro wspólne to publiczna aktywność, w: Dobro wspólne. Gdański Aeropag – Forum
Dialogu, 9–11 listopada 2001 Gdańsk, red. W. Bock, Biuro Prasowe Arcybiskupa Metropolity
Gdańskiego, Gdańsk 2002, s. 70–73.
Sztompka P., Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków 2007.
Tarkowska E., Durkheim Emile, w: Encyklopedia socjologii, t. 1, red. A. Kojder i in., Oficyna Naukowa,
Warszawa 1998, s. 144–151.
Wnuk-Lipiński o największej chorobie Polaków – wzajemnej nieufności [z Edmundem Wnukiem-
-Lipińskim rozmawiała Aleksandra Kaniewska], www.polityka.pl (dostęp: 20.02.2014).
Wnuk-Lipiński E., Lewica, prawica?, „Credo” 1995, s. 16–20.
Wnuk-Lipiński E., Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany ustrojowej, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 1996.
Wnuk-Lipiński E., Rynek nie sprzyja poetom, ale..., „Nowe Życie Gospodarcze” 1996, nr 38, s. 13.
Wnuk-Lipiński E., Pierwotne hordy wśród nas, „Nowe Życie Gospodarcze” 1997, nr 16, s. 10.
Wnuk-Lipiński E., Okrągły Stół a procesy społeczne, w: Rok 1989. Nowa Polska, odmieniona Europa,
red. A. Kojder, M. Gumowski, M. Karpiński, Instytut Lecha Wałęsy, Warszawa 1999, s. 261–271.
Wnuk-Lipiński E., Polityka, w: Encyklopedia socjologii, t. 3, red. H. Domański i in., Oficyna Naukowa,
Warszawa 2000, s. 138.
Wnuk-Lipiński E., Granice liberalnej demokracji, „Znak” 2000, nr 1, s. 53–64.
Wnuk-Lipiński E., Elity i autorytety polskiej współczesności. Gdy przyzwoitość staniała, „Tygodnik
Powszechny” 2001, nr 2, s. 3.
Wnuk-Lipiński E., Granice wolności, pamiętnik polskiej transformacji, Wydawnictwo Naukowe
Scholar/Collegium Civitas Press, Warszawa 2003.
Wnuk-Lipiński E., Civic Culture, Citizenship and the Quality of Democracy, „Studia Polityczne” 2010,
nr 25, s. 7–32.
Wnuk-Lipiński E., Czy w dzisiejszej Polsce istnieje zapotrzebowanie na roztropność?, w: Roztropność,
red. Z. Bauman, D. Kowalczyk, E. Wnuk-Lipiński, J. Santorski [i in.], Forum Dialogu Gdański
Areopag, Gdańsk 2011, s. 53–75.
Zygmunt A., Zasada pomocniczości w nauczaniu Jana Pawła II, w: Zasada pomocniczości. Wymiar
europejski, narodowy, regionalny i lokalny, red. A. Pawłowska, S. Grabowska, Wydawnictwo
Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2011, s. 40–52.
Pobierz

Opublikowane
29.10.2021


Dobrogowska, M. (2021). Rudymentarne zasady życia społecznego w ujęciu Edmunda Wnuka-Lipińskiego. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 63(3), 71–88. https://doi.org/10.31743/znkul.12181

Monika Dobrogowska  dobrogowska@gmail.com
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-1219-3546



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości. 

Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.