Ochrona godności osoby skazanej w prawie karnym wykonawczym. Wybrane aspekty

Marek Bielecki




Abstrakt

Tematem niniejszego opracowania jest ochrona godności osoby ludzkiej w prawie karnym wykonawczym. Głównym celem o jest odpowiedź na pytanie czy prawo karne wykonawcze chroni tą wartość w dostateczny sposób godność osoby ludzkiej? Autor podejmuje analizę zagadnienia w takim ujęciu, które dotychczas nie doczekało się opracowania w literaturze przedmiotu. Proponowana systematyka opiera się bowiem na hierarchii potrze amerykańskiego filozofa Abrahama Maslowa. Autor przyporządkowuje poszczególne gwarancje w zakresie wolności religijnej potrzebom niższego i wyższego rzędu.

Słowa kluczowe:

: godność osoby ludzkiej, prawo karne wykonawcze

I Źródła:

Akty normatywne

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r., nt 78, poz. 483 ze zm.);
Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 4 listopada 1950 r.(Dz. U. z 1993 r., nr 61, poz. 284 ze zm.);
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r., nr 38, poz. 167.).
Konwencję z 10 grudnia 1984 r. w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (Dz. U. z 1989 r., nr 63, poz. 378);
Europejska Konwencja 26 listopada 1987 r. o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu (Dz. U. z 1995 r., nr 46, poz. 238 ze zm.)u (Dz. U. z 1995 r., nr 46, poz. 238 ze zm.);
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r., Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459 j.t. ze zm.);
Ustawa z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. z 1993 r., nr 17, poz. 78 ze zm.);
Ustawa z 6 czerwca 1997 r., Kodeks karny (Dz. U. z 2016 r., poz. 1137 ze zm.);
Ustawa z 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności (u.z.o.p.w.) (Dz. U. z 2014 r.,poz. 1116 j.t. ze zm.);
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 września 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad wykonywania praktyk religijnych i korzystania z posług religijnych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz. U. z 2003 r., nr 159, poz. 1546).
Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 19 lutego 2016 r. w sprawie wyżywienia osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz. U. z 2016 r., poz. 302);
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 19 grudnia 2016 r. w sprawie warunków bytowych osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2224).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 21 grudnia 2016 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz. U. z 2016 r., poz. 2231); Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22 grudnia 2016 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania (Dz. U. z 2016 r., poz. 2290);
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 28 grudnia 2016 r. w sprawie współdziałania podmiotów w wykonywaniu kar, środków karnych, kompensacyjnych, zabezpieczających, zapobiegawczych oraz przepadku, a także społecznej kontroli nad ich wykonywaniem (Dz. U. z 2016 r., poz. 2305);
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 30 maja 2017 r. w sprawie Funduszu Aktywizacji Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy (Dz. U. z 2017 r., poz. 1069).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 21 sierpnia 2017 r. w sprawie trybu wyznaczania podmiotów, na rzecz których skazani mogą wykonywać prace na cele społeczne, oraz czynności tych podmiotów w zakresie wykonywania pracy (Dz. U. z 2017 r., poz. 1676);
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r., tekst za: A. Przyborowska – Klimczak, Prawo Międzynarodowe Publiczne. Wybór Dokumentów, Lublin 1998, s. 154-159.

II Orzecznictwo

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9 października 2001 r. (SK 8/00 – OTK 2001/7/211);
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 31 marca 2015 r. (U 6/14- OTK 2015/3/34);
Wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 1989 r.( I CR 143/89, (OSP z 1990 r., nr 9, poz. 330; z 7 listopada 2000 r.);
Wyrok Sądu Najwyższego z 2 października 2007 r.(II CSK 269/07 - LEX nr 440384
Wyrok Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2001 r., III CKN 323/00, (M.P. z 2012 r., nr 22, poz. 1208);
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 14 listopada 2012 r., (I ACa 539/12-LEX nr 1289355);
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 21 lutego 2013 r. (I ACa 1184/12 - LEX nr 1311989);
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10 kwietnia 2013 r., (I ACa 224/13, Lex nr 1439083);
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 31 marca 2016 r. ( I ACa 1437/15 – LEX nr 2044388);
Wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie z 11 lutego 2010 r.,( I C 639/09-LEX nr 1713915).

III Literatura

Bedyński K., Duszpasterstwo więzienne w Polsce - zarys historyczny, Warszawa 1994’
Bielecki M., Ochrona godności osoby ludzkiej w związku z jej zatrzymaniem przez Policję – wybrane aspekty, w: Przegląd Prawno-Ekonomiczny 2016/4/37, s. 53-71;
Bieńkowska, J. Poszukiwanie metod skutecznego motywowania pracowników, w: Acta Universitatis Lodziensis, 2010/234, s. 397-407;
Budyn-Kulik M., Komentarz aktualizowany do art. 152 Kodeksu karnego, w: Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, Lex/El 2017 - http://lex.online.wolterskluwer.pl/ - [dostęp 25.11.2017 r.];
Bulle J. L., Godność osoby ludzkiej wymiarem podmiotowości człowieka w gospodarce, w: Annales. Etyka w życiu gospodarczym 2012/15, s. 49-57;
Cekiera Cz., O godność i autorytet osoby w zakładach penitencjarnych – aspekt psychologiczny i historyczny, w: Przestępca i skazany nie tracą godności osoby red. W. Woźniak, Olecko 2005, s. 81- 96.
Chudy W., Personalistyczne określenie wychowania, w: Filozofia i edukacja. Materiały z sympozjum z cyklu „Przyszłość cywilizacji Zachodu” zorganizowanego przez Katedrę Filozofii Kultury KUL, Lublin 2005;
Duszpasterstwo więzienne w pracy penitencjarnej, red. M. Kuć i J. Świtka, Lublin 2007;
Hofmański P., Zasada humanizmu w prawie karnym, w: Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, red. W. Cieślak i S. Steinborn, Lex 2013 - http://lex.online.wolterskluwer.pl/ [dostęp: 29.11.2017 r.];
Izdebki H., Godność i prawa człowieka w nauczaniu Jana Pawła II. Wykład inauguracyjny roku akademickiego 2005/2006 na Wydziale Prawa i Administracji UW, w: Studia Iuridica 2006/ XLV;
Konarska-Wrzosek V., Komentarz do art. 157 a Kodeksu karnego, w: Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, WK 2016 - http://lex.online.wolterskluwer.pl/ - [dostęp 25.11.2017 r.];
Komadowska A., Karnoprawna ochrona godności człowieka (w:) Normatywny wymiar godności człowieka, red. W. Lis, A. Balicki, Lublin 2012;
Kuć M., Prawo karne wykonawcze, Warszawa 2017;
Lasocik Z. Praktyki religijne więźniów, Warszawa 1993.
Maslov A., Motywacja i osobowość, Warszawa 2009;
Mazurek F. J., Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin 2001;
Mazurek;J.F., Godność osoby ludzkiej jako wartość absolutna, w: Roczniki Nauk Prawnych, Lublin 1993;
Miler Zawodniak A., Teorie potrzeb jako współczesne teorie motywacji, w: Obronność. Zeszyty Naukowe 2012/4, s. 101-116;
Nikołajew J., Wolność sumienia i religii skazanych i tymczasowo aresztowanych, Lublin 2012;
Nowicki M. A., Komentarz do art. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w: A. M. Nowicki, Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, WKP 2017 - http://lex.online.wolterskluwer.pl/ [dostęp 30.11.2017 r.];
Postulski K., Wykonalność orzeczeń karnych w aspekcie zasady humanitaryzmu i poszanowania godności ludzkiej skazanego, Palestra 2013/1-2, s. 155-167.
Sadowski M., Godność człowieka – aksjologiczna podstawa państwa i prawa, w: Studia Erasmiana Wratislaviensia - Wrocławskie Studia Erazmiańskie. Zeszyt naukowy studentów, doktorantów i pracowników Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2007/1, s. 8-28;
Sobczak W., Komentarz do art. 10 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, w: Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Komentarz red. R. Wieruszewski, Lex 2012 - http://lex.online.wolterskluwer.pl/ [dostęp: 29.11.2017 r.];
Szymański T., Migdał J., Prawo karne wykonawcze i polityka penitencjarna, Warszawa 2014;
Ściślicki p., Refleksja filozoficzna jako źródło współczesnego rozumienia godności człowieka i dyrektyw interpretacyjnych art. 30 Konstytucji RP, w: Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ Nauki Humanistyczne, Nr specjalny 3 (2011/2), s. 243 – 268;
Trzódek J., Filozofie psychologii. Naturalistyczne i antynaturalistyczne podstawy psychologii współczesnej, Kraków 2006;
Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz, t. 1, Gdańsk 1999;
Zoll A., Wymiar kary w aspekcie godności człowieka (w: ) Godność człowieka a prawa ekonomiczne i socjalne. Księga Jubileuszowa wydana w piętnastą rocznicę ustanowienia Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2003.
Pobierz

Opublikowane
16.10.2020


Bielecki, M. (2020). Ochrona godności osoby skazanej w prawie karnym wykonawczym. Wybrane aspekty. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 61(1), 159–178. https://doi.org/10.31743/zn.2018.61.1.159-178

Marek Bielecki  bieleckim@wp.pl



Licencja

Przesyłając artykuł do publikacji, autor oświadcza, że posiada pełnię autorskich praw majątkowych oraz osobistych do utworu, a jego opublikowanie nie naruszy praw osób trzecich.
Przesłanie przez autora artykułu do publikacji w czasopiśmie „Zeszyty Naukowe KUL” traktowane będzie jako udzielenie licencji do eksploatacji praw autorskich do przesłanego utworu na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC-ND 4.0).