Wspólne wartości społeczeństwa holenderskiego
Magdalena Lipnicka
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-1955-6047
Abstrakt
Z uwagi na coraz większą wielokulturowość oraz przemiany społeczno-ideologiczne w Niderlandach pojawiła się potrzeba zdefiniowania wspólnych wartości dla całego społeczeństwa. W artykule wartości te są analizowane z dwóch perspektyw – przemian historycznych (ok. okresu powstania Republiki, poprzez filaryzację, przemiany lat sześćdziesiątych aż po czasy obecne) oraz stanu obecnego w oparciu o analizę danych zastanych, w tym z badań empirycznych. Na podstawie przeprowadzonej analizy można uznać, że Holendrzy za swoje wartości wspólne uznają wartości związane z kulturą obywatelską i demokratyczną, w tym m.in. wolność, równość i solidarność.
Słowa kluczowe:
Socjologia wartości, Niderlandy, wartości demokratyczne, filaryzacjaBibliografia
Adamczyk T., Wartości patriotyczne w doświadczeniu polskich migrantów w Wielkiej Brytanii, „Zeszyty
Naukowe KUL” 2019, t. 62, nr 4 (248), s. 71–90, DOI: 10.31743/zn.2019.62.4.04.
Aerts R.A.M., Alles in verhouding. De burgerlijkheid van Nederland, w: „De stijl van de burger. Over
Nederlandse burgerlijke cultuur vanaf de middeleeuwen”, red. A. Remieg, H. Te Velde, Kok Agora,
Kampen 1998, s. 272–300.
Brzozowski P., Uniwersalna hierarchia wartości – fakt czy fikcja?, „Przegląd Psychologiczny” 2005,
Buruma I., Śmierć w Amsterdamie. Zabójstwo Theo van Gogha i granice tolerancji, tłum. A. Lipszyc,
TAiWPN Universitas, Kraków 2008.
CBS, Hoeveel mensen met een migratieachtergrond wonen in Nederland?, https://www.cbs.nl/nl-nl/
dossier/dossier-asiel-migratie-en-integratie/hoeveel-mensen-met-een-migratieachtergrond-
-wonen-in-nederland- (dostęp: 19.11.2020).
Davis Z., Steinbock A., Max Scheler, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2019 Edition),
red. E.N. Zalta, https://plato.stanford.edu/archives/spr2019/entries/scheler/ (dostęp: 1.02.2020).
De Wet op het Lageronderwijs van 1920, http://www.100jaarorthopedagogiek.nl/100jaarPDF/PDF/
Extra/wet-lo-1920–001–202-tekst.pdf (dostęp: 13.09.2021).
Dekker P., Ridder den J., Bijlage bij de notitie Gedeelde waarden en een weerbare democratie, SCP,
mei 2016, https://www.scp.nl/binaries/scp/documenten/publicaties/2016/05/03/gedeelde-
-waarden-en-een-weerbare-democratie/Bijlagen+Gedeelde+waarden+en+een+weerbare
+democratie_DEF_mei.pdf (dostęp: 1.02.2020).
Dekker P., Ridder den J., Gedeelde waarden en een weerbare democratie. Een verkenning op basis
van bevolkingsenquêtes, Sociaal en Cultureel Planbureau, Den Haag 2016, https://www.scp.
nl/binaries/scp/documenten/publicaties/2016/05/03/gedeelde-waarden-en-een-weerbare-
-democratie/Gedeelde+waarden+en+een+weerbare+democratie.pdf (dostęp: 1.02.2020).
Duyn van R., Provo. De geschiedenis van de provotarische beweging 1965–1967, Meulenhoff, Amsterdam
1985.
Duyvendak J.W., Een eensgezinde vooruitstrevende natie: over de mythe van ‘de’ individualisering
en de toekomst van de sociologie, Vossiuspers UvA, Amsterdam 2004 (wykład).
Individualisering in Nederland aan het eind van de twintigste eeuw. Empirisch onderzoek naar
omstreden hypotheses, red. A. Felling, J. Peters, P. Scheepers, Van Gorcum, Assen 2000.
Hoogenboom M., Scholten P.W.A., Migranten en de erfenis van de verzuiling in Nederland. Een
analyse van de invloed van de verzuiling op het Nederlandse migrantenbeleid (circa 1970-heden),
„B en M: tijdschrift voor beleid, politiek en maatschappij” 2008, t. 35, nr 2, s. 107–124.
Koen V., Populism in the Netherlands after Fortuyn. Rita Verdonk and Geert Wilders Compared,
„Perspectives on European Politics and Society” 2010, t. 11, nr 1, s. 22–38.
Koopmans R. Trade-Offs between Equality and Difference. Immigrant Integration, Multiculturalism
and the Welfare State in Cross-National Perspective, „Journal of Ethnic and Migration Studies”
2010, t. 36, nr 1, s. 1–26.
Kossmann E.H., Geschiedenis der Nederlanden, deel 3: De Lage Landen van 1780 tot 1970, Winkler
Prins, Amsterdam/Brussel 1977, s. 320–321.
Kymlicka W., The rise and fall of multiculturalism? New debates on inclusion and accommodation in
diverse societies, „International Social Science Journal” 2010, t. 61, nr 199, s. 97–112.
Lijphart A., Verzuiling, pacificatie en kentering in de Nederlandse politiek, Becht, Haarlem 1990.
Maussen M., Bogers T., Tolerance and Cultural Diversity Discourses in the Netherlands, The European
University Institute, b.m. 2010.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Kernawaarden van de Nederlandse samenleving,
2014. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/brochures/2014/05/21/kernwaarden-nederland
(dostęp: 13.09.2021).
Nowak S., System wartości społeczeństwa polskiego, „Studia Socjologiczne” 1979, nr 4(75), s. 155–173.
Partij voor de Vrijheid (PVV), https://www.parlement.com/id/vhnnmt7m4rqi/partij_voor_de_vrijheid_
pvv (dostęp: 19.11.2020).
Prins K.S. Van ‘gastarbeider’ tot ‘Nederlander’: adaptatie van Marokkanen en Turken in Nederland,
b.w., b.m. 1996.
Rasor P., Hate Speech, Pluralism and the Many Faces of Tolerance, lecture given at the University of
Groningen on May 25, 2016, https://soundcloud.com/studium-generale-2/university-colloquium-
hate-speech-pluralism-and-the-many-faces-of-tolerance-paul-rasor (dostęp: 17.12.2020).
Sobczak S., Epistemologia wartości MaxaSchelera jako podstawa myślenia pedagogicznego, „Annales
Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” sec. J 2017, t. 30, nr 3, s. 17–26, DOI: 10.17951/j.2017.30.3.17.
Voerter M.J, Religie en het burgerlljk-kapitalistisch ethos. Een onderzoek naar de relatie tussen
religieuze overtuigingen en opvattingen over arbeid, consumptie en eerlijkheid, Instituut voor
Toegepaste Sociale wetenschappen, Nijmegen 1994.
Wędzińska M., Człowiek na drodze do wartości Myśl etyczna MaxaSchelera – implikacje pedagogiczne,
„Przegląd Pedagogiczny” 2013, nr 1, s. 31–43.
WRR, WRR-rapport nr. 68: Waarden, normen en de last van het gedrag’, Amsterdam University
Press, Amsterdam 2003.
Ziółkowski M., Zmiany systemu wartości, w: Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian,
red. J. Wasilewski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006, s. 145–171.
t. 48, nr 3, s. 261–276.
Naukowe KUL” 2019, t. 62, nr 4 (248), s. 71–90, DOI: 10.31743/zn.2019.62.4.04.
Aerts R.A.M., Alles in verhouding. De burgerlijkheid van Nederland, w: „De stijl van de burger. Over
Nederlandse burgerlijke cultuur vanaf de middeleeuwen”, red. A. Remieg, H. Te Velde, Kok Agora,
Kampen 1998, s. 272–300.
Brzozowski P., Uniwersalna hierarchia wartości – fakt czy fikcja?, „Przegląd Psychologiczny” 2005,
Buruma I., Śmierć w Amsterdamie. Zabójstwo Theo van Gogha i granice tolerancji, tłum. A. Lipszyc,
TAiWPN Universitas, Kraków 2008.
CBS, Hoeveel mensen met een migratieachtergrond wonen in Nederland?, https://www.cbs.nl/nl-nl/
dossier/dossier-asiel-migratie-en-integratie/hoeveel-mensen-met-een-migratieachtergrond-
-wonen-in-nederland- (dostęp: 19.11.2020).
Davis Z., Steinbock A., Max Scheler, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2019 Edition),
red. E.N. Zalta, https://plato.stanford.edu/archives/spr2019/entries/scheler/ (dostęp: 1.02.2020).
De Wet op het Lageronderwijs van 1920, http://www.100jaarorthopedagogiek.nl/100jaarPDF/PDF/
Extra/wet-lo-1920–001–202-tekst.pdf (dostęp: 13.09.2021).
Dekker P., Ridder den J., Bijlage bij de notitie Gedeelde waarden en een weerbare democratie, SCP,
mei 2016, https://www.scp.nl/binaries/scp/documenten/publicaties/2016/05/03/gedeelde-
-waarden-en-een-weerbare-democratie/Bijlagen+Gedeelde+waarden+en+een+weerbare
+democratie_DEF_mei.pdf (dostęp: 1.02.2020).
Dekker P., Ridder den J., Gedeelde waarden en een weerbare democratie. Een verkenning op basis
van bevolkingsenquêtes, Sociaal en Cultureel Planbureau, Den Haag 2016, https://www.scp.
nl/binaries/scp/documenten/publicaties/2016/05/03/gedeelde-waarden-en-een-weerbare-
-democratie/Gedeelde+waarden+en+een+weerbare+democratie.pdf (dostęp: 1.02.2020).
Duyn van R., Provo. De geschiedenis van de provotarische beweging 1965–1967, Meulenhoff, Amsterdam
1985.
Duyvendak J.W., Een eensgezinde vooruitstrevende natie: over de mythe van ‘de’ individualisering
en de toekomst van de sociologie, Vossiuspers UvA, Amsterdam 2004 (wykład).
Individualisering in Nederland aan het eind van de twintigste eeuw. Empirisch onderzoek naar
omstreden hypotheses, red. A. Felling, J. Peters, P. Scheepers, Van Gorcum, Assen 2000.
Hoogenboom M., Scholten P.W.A., Migranten en de erfenis van de verzuiling in Nederland. Een
analyse van de invloed van de verzuiling op het Nederlandse migrantenbeleid (circa 1970-heden),
„B en M: tijdschrift voor beleid, politiek en maatschappij” 2008, t. 35, nr 2, s. 107–124.
Koen V., Populism in the Netherlands after Fortuyn. Rita Verdonk and Geert Wilders Compared,
„Perspectives on European Politics and Society” 2010, t. 11, nr 1, s. 22–38.
Koopmans R. Trade-Offs between Equality and Difference. Immigrant Integration, Multiculturalism
and the Welfare State in Cross-National Perspective, „Journal of Ethnic and Migration Studies”
2010, t. 36, nr 1, s. 1–26.
Kossmann E.H., Geschiedenis der Nederlanden, deel 3: De Lage Landen van 1780 tot 1970, Winkler
Prins, Amsterdam/Brussel 1977, s. 320–321.
Kymlicka W., The rise and fall of multiculturalism? New debates on inclusion and accommodation in
diverse societies, „International Social Science Journal” 2010, t. 61, nr 199, s. 97–112.
Lijphart A., Verzuiling, pacificatie en kentering in de Nederlandse politiek, Becht, Haarlem 1990.
Maussen M., Bogers T., Tolerance and Cultural Diversity Discourses in the Netherlands, The European
University Institute, b.m. 2010.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Kernawaarden van de Nederlandse samenleving,
2014. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/brochures/2014/05/21/kernwaarden-nederland
(dostęp: 13.09.2021).
Nowak S., System wartości społeczeństwa polskiego, „Studia Socjologiczne” 1979, nr 4(75), s. 155–173.
Partij voor de Vrijheid (PVV), https://www.parlement.com/id/vhnnmt7m4rqi/partij_voor_de_vrijheid_
pvv (dostęp: 19.11.2020).
Prins K.S. Van ‘gastarbeider’ tot ‘Nederlander’: adaptatie van Marokkanen en Turken in Nederland,
b.w., b.m. 1996.
Rasor P., Hate Speech, Pluralism and the Many Faces of Tolerance, lecture given at the University of
Groningen on May 25, 2016, https://soundcloud.com/studium-generale-2/university-colloquium-
hate-speech-pluralism-and-the-many-faces-of-tolerance-paul-rasor (dostęp: 17.12.2020).
Sobczak S., Epistemologia wartości MaxaSchelera jako podstawa myślenia pedagogicznego, „Annales
Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” sec. J 2017, t. 30, nr 3, s. 17–26, DOI: 10.17951/j.2017.30.3.17.
Voerter M.J, Religie en het burgerlljk-kapitalistisch ethos. Een onderzoek naar de relatie tussen
religieuze overtuigingen en opvattingen over arbeid, consumptie en eerlijkheid, Instituut voor
Toegepaste Sociale wetenschappen, Nijmegen 1994.
Wędzińska M., Człowiek na drodze do wartości Myśl etyczna MaxaSchelera – implikacje pedagogiczne,
„Przegląd Pedagogiczny” 2013, nr 1, s. 31–43.
WRR, WRR-rapport nr. 68: Waarden, normen en de last van het gedrag’, Amsterdam University
Press, Amsterdam 2003.
Ziółkowski M., Zmiany systemu wartości, w: Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian,
red. J. Wasilewski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006, s. 145–171.
t. 48, nr 3, s. 261–276.
Lipnicka, M. (2021). Wspólne wartości społeczeństwa holenderskiego. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 63(3), 53–70. https://doi.org/10.31743/znkul.12232
Magdalena Lipnicka
magdalena.lipnicka@kul.lublin.pl
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-1955-6047
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-1955-6047
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
