Teologia według J. Ratzingera/Benedykta XVI.
Rozumienie, natura, sens
Abstrakt
Pytanie o teologię to w istocie pytanie o poznawczą rolę wiary, wzajemną relację wiary i rozumu oraz kulturowe, społeczne i egzystencjalne skutki przyjęcia bądź wykluczenia wiary w procesie poznawczym (naukowym). Rozwijając się w przestrzeni myślenia, teologia poszukuje argumentów rozumowych na rzecz Boskich odpowiedzi na egzystencjalne pytania. Problematyce tej – jako szczególnie aktualnej i ważnej dla współczesnej cywilizacji – wiele uwagi poświęca w swoich publikacjach i nauczaniu J. Ratzinger/Benedykt XVI. Uczy, że wiara uwalnia rozum (czyni niezależnym, niezideologizowanym), otwiera go na prawdę, której poznanie jest naczelnym celem wszelkiej aktywności naukowej. Istotnym warunkiem teologicznego poznania jest uznanie pierwszeństwa daru, łaski samego Boga, który poprzez swoje słowo i działanie daje się poznać. Ostatecznie ma to sens chrystologiczny: Syn zna Ojca i chce objawić Tajemnicę Boga. Teologia jako scientia fidei ma potencjał, by nadawać działaniom poznawczym charakter relacyjny i holistyczny, a tym sprawiać, że mają one sens wykraczający poza doraźną użyteczność. Wierna Kościołowi teologia służy rozwojowi świata i człowieka w najgłębszym rozumieniu tego słowa – prowadzi ku zbawieniu, spełnieniu w Bogu samym.
Słowa kluczowe:
teologia, chrystologia, poznanie, prawda, wiara, rozum, Kościół, uniwersytet, nauka.Bibliografia
Benedykt XVI, Myśli duchowe, tł. W. Szymona, Poznań: W drodze 2008.
Benedykt XVI, Katechezy o św. Pawle, red. i tł. „L’Osservatore Romano” Kraków: Wydawnictwo eSPe 2009.
Benedykt XVI, Ostatnie rozmowy (rozm. Peter Seewald), tł. J. Jurczyński, Kraków: Rafael 2016.
Ratzinger J., Czym jest teologia?, tł. L. Balter, w: L. Balter (red.), Podstawy wiary – Teologia (kolekcja Communio 6), Poznań: Pallottinum 1991, s. 215-221.
Ratzinger J., Dialog jest koniecznością. Kardynał Joseph Ratzinger odpowiada na pytania „Znaku” (rozm. E. Adamiak, T. Węcławski, K. Tarnowski, G. Chrzanowski, J. Gowin, J. Poniewierski), tł. D. Zańko, „Znak” 51 (1999), nr 11(534), s. 4-24.
Ratzinger J., Jezus z Nazaretu. Część 1: Od chrztu w Jordanie do Przemienienia, tł. W. Szymona, Kraków: Wydawnictwo M 2007.
Ratzinger J., Kościół – Ekumenizm – Polityka, red. i tł. L. Balter i in., Poznań-Warszawa: Pallottinum 1990.
Ratzinger J., Prawda w teologii, tł. M. Mijalska, Kraków: Wydawnictwo M 2001.
Ratzinger J., Wprowadzenie w chrześcijaństwo, tł. Z. Włodkowa, Kraków: Znak 2006.
Uniwersytet Śląski, Katowice
Jerzy Szymik (ur. 1953), kapłan Archidiecezji Katowickiej, teolog i poeta, profesor nauk teologicznych, wykłada teologię dogmatyczną. W latach 1986-2008 związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, gdzie był m.in. kierownikiem Katedry Chrystologii (1997-2005). Od 2005 r. pracownik Zakładu Teologii Dogmatycznej Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, od 2014 r. Katedry Teologii Dogmatycznej i Duchowości WT UŚ; od 2007 r. jako profesor zwyczajny. W latach 2004-2014 członek watykańskiej Międzynarodowej Komisji Teologicznej. Od 2015 r. członek Komitetu Nauk Teologicznych PAN. Od 1991 r. stały współpracownik „Gościa Niedzielnego”. Obszary badawcze: chrystologii, metodologii teologii, teologii kultury, teologii J. Ratzingera/Benedykta XVI. Autor 60 książek naukowych, poetyckich, eseistycznych, ostatnio m.in.: Teologia na usługach wiary, bliższa życiu ... w 30 lat później (2011); Chodzi o Boga (2012); Poezja i teologia, t. I-II (2009-2013); Hilasterion (2014); Teologia i my (2014); Theologia benedicta, t. I-III (2010-2015). Laureat nagród naukowych (m.in. Rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego - 2001, Rektora Uniwersytetu Śląskiego – 2013, 2016), nominowany do nagrody „Totus” w dziedzinie kultury chrześcijańskiej (2010). Laureat nagrody dziennikarskiej „Ślad” (2005), srebrnego medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP (2006), nagrody „Feniks” w kategorii nauk kościelnych za trylogię „Theologia Benedicta” (2016). Adres do korespondencji: jerszym@gmail.com
https://orcid.org/0000-0002-1065-5647
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
