Pojednanie podzielonej ludzkości z Bogiem przez krzyżową śmierć Chrystusa. Rozwój chrystologicznej, soteriologicznej i eklezjologicznej argumentacji w Ef 2,11-22
Janusz Kręcidło
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest analiza egzegetyczna perykopy Ef 2,11-22 zmierzająca do wszechstronnej eksploracji tematyki pojednania. Autor wykazuje najpierw, że fragment Ef 2,11-22 ma strukturę chiastyczną ABCDD’C’B’A’. Tematyka pojednania jest w tej strukturze centralnym motywem teologicznym wokół którego oscylują wszystkie inne. Pierwszym elementem strategii pragmatycznej autora Ef w perykopie 2,11-22 jest ukazanie kondycji pogańskich adresatów z punktu widzenia religii starotestamentowego Izraela. Byli oni pozbawieni Boga i Jego zbawczych obietnic. Dzięki Chrystusowemu dziełu pojednania, które dokonało się poprzez śmierć Chrystusa na krzyżu, obydwie podzielone dotąd części ludzkości (poganie i Żydzi) stały się jednością. Chrystusowe dzieło pojednania naprawia przede wszystkim relację obu wrogich stron z Bogiem. Pojednanie pomiędzy owymi zwaśnionymi stronami jest pochodną ich uprzedniego pojednania z Bogiem przez Chrystusa w Duchu Świętym (teologia trynitarna). Dzięki Chrystusowemu dziełu pojednania poganie przestali być obcy Bogu i razem z chrześcijanami pochodzenia żydowskiego stanowią jedną „świętą świątynię”, „mieszkanie Boga przez Ducha”, czyli Kościół.
Słowa kluczowe:
List do Efezjan, pojednanie, chrystologia, soteriologia, eklezjologiaBibliografia
Best E., A Critical and Exegetical Commentary on Ephesians, T&T Clark, Edinburgh 1998.
Bouttier M., L’Épître de Saint Paul aux Éphésiens, Geneva, Labor et Fides 1991.
Dahl N.A., Studies in Ephesians. Introductory Questions, Text -and Edition, Critical Issues, Interpretation of Texts and Themes, D. Hellholm et alli (red.), Mohr Siebeck, Tübibgen 2000.
Gosnell P.W., Honor and Shame Rhetoric as a Unifying Motif in Ephesians, Bulletin for Biblical Research 16/1 (2006) 105-128.
Hayford J.W., Seemuth D.P., Ephesians and Colossians, Nashville 2005.
Heil J.P., Ephesians. Empowerment to Walk in Love for the Unity of All in Christ, SBL 13, Leiden 2007.
Hoehner H.W., Ephesians. An Exegetical Commentary, Grand Rapids 2002.
Joosten J., Christ a-t-il aboli la loi pour réconcilier juifs et païens?, ETR 80 (2005) 95-102.
Krecidło J., Ef 2,14-18 jako retoryczne „amplificatio”, w: R. Bartnicki (red.), Studia z Biblistyki, t.8, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2012, 63-72.
Kręcidło J., Inkulturacja chrześcijaństwa w świecie hellenistyczno-rzymskim czasów Nowego Testamentu, w: I.S. Ledwoń (red.), Nowy Testament a religie, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011, 89-118.
Kręcidło J., Świat pogański wobec rodzącego się chrześcijaństwa. Dlaczego chrześcijanie nie byli lubiani w starożytnym świecie?, w: I. Ledwoń (red.), Wczesne chrześcijaństwo a religie, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, 51-62.
Lincoln A.T., Ephesians, Word Biblical Commentary 42, Thomas Nelson 1990.
Lincoln A.T., The Church and Israel in Ephesians 2, The Catholic Biblical Quarterly 49 (1987) 605-624.
Morris L., Expository Reflections on the Letter to the Ephesians, Grand Rapids 1994.
Reynier C., L’épître aux Éphésiens, Commentaire biblique: Neuveau Testament 10, Paris 2004.
Schnackenburg R., Epistle to the Ephesians. A Commentary, T&T Clark 2001.
Shkul M., Reading Ephesians. Exploring Social Entrepreneurship in the Text, Library of the New Testament Studies 408, T & T Clark, London 2009.
Smith D.C., Cultic Language in Ephesians 2:19-22, Restoration Quarterly 31 (1989) 201-217.
Stuhlmacher P., Versöhnung, Gesetz und Gerechtigkeit. Aufsätze zur biblischen Theologie, Göttingen 1981.
Taylor W.F., Ephesians, Minnesota 1985.
Yee T.-L.N., Jews, Gentiles, and Ethnic Reconciliation: Paul’s Jewish Identity and Ephesians, Cambridge University Press 2005.
Yoder Neufeld T.R., Ephesians, Believers Church Bible Commentary, Ontario 2002.
Wallace D.B., Greek Grammar beyond the Basics. An Exegetical Syntax of the New Testament, Grand Rapids 1996.
Saletyn, biblista, doktor habilitowany nauk teologicznych, prof. UKSW w Warszawie, kierownik Katedry Historii Biblijnej na Wydziale Teologicznym. Studia specjalistyczne odbył w UKSW w Warszawie, Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie (LNB) oraz francuskiej Szkole Biblijnej i Archeologicznej w Jerozolimie. Specjalizuje się w historii czasów Nowego Testamentu, metodologii biblijnej, antropologii kulturowej, narratologii i filologii biblijnej. Członek zwyczajny prestiżowych stowarzyszeń: Society of Biblical Literature (Atlanta), Catholic Biblical Association (Waszyngton), European Association of Biblical Studies i Stowarzyszenie Biblistów Polskich. Autor kilkuset publikacji naukowych i popularnonaukowych z zakresu biblistyki. Przewodnik po ziemiach biblijnych. Adres do korespondencji: j.krecidlo@wp.pl
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
