Jezuici jako doctrineros w Andach kolumbijskich XVII wieku
Tomasz Szyszka
Abstrakt
Jezuici przybyli na tereny Nowego Królestwa Grandy (Kolumbii) na początku XVII wieku. Założyli kolegia we wszystkich najważniejszych miastach i rozpoczęli posługę misyjną pośród Indian, w ramach tzw. doktryn, czyli wiosek zamieszkałych przez autochtonów. W latach 1605-1660 pracowali w kilku doktrynach na Altiplano w okolicach Bogoty i Tunja oraz na wschodnich stokach Andów. Ich posługa była zazwyczaj bardzo efektywna i realizowana według wypracowanej metodologii pracy misyjnej. Odwoływano się do następujących zasadach: systematycznej i regularnej katechezy, znajomości lokalnych języków przez misjonarzy, rozwijania systemu edukacyjnego w tym nauki śpiewu i muzyki, praktykowania solennej liturgii w oparciu o solidne i dobrze wyposażone kościoły. Zdobyte doświadczenie pracy w doktrynach zostało wykorzystane w drugiej połowie XVII wieku podczas zakładania redukcji jezuickich w Casanare, Meta i Orinoko.
Słowa kluczowe:
ewangelizacja Indian, nawracanie, doctrinas (doktryny), jezuici, muzyka, architektura, metodologia pracy misyjnej, Bogota, KolumbiaBibliografia
• Cassani J., Historia de la provincia de la Compañía de Jesús del Nuevo Reino de Granada en la América. Descripción z relación exacta de sus gloriosos misiones en el Reino: Llanos, Meta y Orinoco, [Madrid 1741], Caracas 1967.
• Geografía física y política de la Confederación Granadina, Vol. III, Estado de Boyaca, T. I, Antigua Provincia de Casanare, [w:] A. Codazzi (red.), Viaje de la Comisión Corográfica por el territorio de Casanare 1856, Bogotá 2000.
• Gil Tovas, El arte mestizo, [w:] Historia del arte colombiano, t. V, Barcelona 1977.
• Gil Tovas, La imaginería de los siglos XVII y XVIII, [w:] Historia del arte colombiano, t. IV, Barcelona, 1977.
• Gonzáles Mora F., Reducciones y haciendas jesuíticas en Casanare, Meta y Orinoco ss. XVII-XVIII. Arquitectura y urbanismo en la frontera oriental del Nuevo Reino de Granada, Bogotá 2004.
• Herrera Molina F., Hitos en la historia de la Compañía de Jesús en Colombia. 400 años (1604-2004), Bogotá 2004.
• Mantilla L.C., Colombia: La evangelización fundante (siglo XVI), [w:] P. Borges (red.), Historia de la Iglesia en Hispanoamérica y Filipinas (siglos XV-XIX), t. II, Madrid 1992, s. 315-329.
• Mateos F. , Constituciones para indios del primer Concilio limense (1552), „Missionalia Hispanica”, 19(1950), t. VII, s. 5-54.
• Mercado P. de, Historia de la Provincia del Nuevo Reino y Quito de la Compañía de Jesús, t. II, libro VIII, [w:] J. Rey (red.), Documentos jesuíticos relativos a la historia de la Compañía de Jesús en Venezuela, Caracas 1966.
• Pacheco J.M., La organización de la iglesia en Colombia, [w:] E. Dussel (red.), Historia General de la Iglesia en América Latina, t. VII, Colombia y Venezuela, Salamanca 1981, s. 127-150.
• Pacheco J.M., Los jesuitas en Colombia, t. I, (1567-1654), Bogotá 1962.
• Rey Fajardo J., El legado de Ignacio de Loyola, “Apuntes Ingnacianos” 42(2004), s. 35-81.
• Rey Fajardo J., Los jesuitas en Venezuela, t. II, Los hombres, Bogotá 2006.
• Rivero J., Historia de las misiones de los Llanos de Casanare y los ríos Orinoco y Meta, [Bogotá 1728], Bogotá 1956.
• Romero Sánchez G., Los pueblos de indios en Nueva Granada, Granada 2010.
• Salcedo Salcedo J., Los pueblos se indios en el Nuevo Reino de Granada y Popoyán, [w:] R. Gutiérrez (red.), Pueblos de Indios. Otro urbanismo en la región andina, Quito 1993, s. 179-203.
• Santos A., Los jesuitas en América, Madrid 1992.
• Velandia R., Fontibon. Pueblo de la real corona, Bogotá 1983.
Werbista, doktor misjologii, adiunkt w Katedrze Misjologii Instytutu Dialogu Kultury i Religii Wydziału Teologicznego UKSW. Posiada sześcioletnie doświadczenie pracy misyjnej na Altiplano w Boliwii. Jest członkiem Missionswissenschaftliches Institut w Sankt Augustin k. Bonn i członkiem zarządu Stowarzyszenia Misjologów Polskich. Zajmuje się problematyką historii misji oraz inkulturacji w Ameryce Łacińskiej, jak również pielgrzymek Jana Pawła II do poszczególnych krajów latynoamerykańskich (przy współpracy z Instytutem Papieża Jana Pawła II w Warszawie). Opublikował między innymi: Redukcje jezuickie. Modelowy projekt promocji ludzkiej z okresu kolonialnego, (Lublin 2011); Praktyka misyjna w krajach latynoamerykańskich, „Ameryka Łacińska” (2014); Na styku Ewangelii z kulturami indiańskimi, "Veritati et Caritati" (2014); Listy różne ku chwalebnej ciekawości i chrześcijańskiemu zbudowaniu służące, jezuickich misjonarzy z Ameryki Hiszpańskiej (Poznań 2015). Adres do korespondencji: szyszka.t@gmail.com
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
