Opętania i egzorcyzmy – nowe wyzwania dla teologii XXI wieku
Leszek Misiarczyk
Abstrakt
Do ważniejszych wyzwań, jakie stoją przed teologią polską XXI wieku w kontekście tematyki opętania i egzorcyzmów należy niewątpliwie potrzeba refleksji teologicznej nad zjawiskiem opętania i egzorcyzmów, i zarówno w Piśmie Świętym, tradycji patrystycznej i teologii średniowiecznej, jak też współczesnej tradycji teologicznej. Istotne jest także wypracowanie nowej, adekwatnej do wyzwań czasu antropologii teologicznej, która nie powinna się zamykać na zdobycze nauk humanistycznych, szczególnie psychologii czy psychiatrii. Kluczową kwestią będzie tu wyodrębnienie sfery psychicznej i przy jednoczesnym przekonującym uzasadnieniu konieczności przyjęcia w człowieku sfery duchowej. Odmienność, a jednocześnie wzajemna relacja tych dwóch wymiarów ludzkiej natury wydaje się w kontekście teologicznej refleksji nad fenomenami opętania oraz egzorcyzmów niezwykle ważne. Wreszcie niemniej istotne będzie opracowanie bardziej precyzyjnych kryteriów pozwalających odróżnić problemy natury psychicznej od problemów natury duchowej z opętaniem włącznie. Odmienną, chociaż ściśle powiązaną ze zjawiskiem opętania jest kwestia tzw. „zniewolenia pokoleniowego”, którą też należy poddać wnikliwej analizie.
Słowa kluczowe:
opętania, egzorcyzmy, antropologia teologiczna, sfera psychiczna, sfera duchowa, zniewolenie międzypokolenioweBibliografia
Misiarczyk L., Od charyzmatu do ordo exorcistarum. Rozwój praktyki egzorcyzmu w pierwotnym chrześcijaństwie, „Vox Patrum” 33(2013) t. 59, s. 67-85.
Nicolotti A., Esorcismo cristiano e possessione diabolica tra II e III secolo, Brepols, Turnhout 2011.
Niemann U. – Wagner M., Egzorcyzmy czy terapia?, tłum. D. Salamon, WAM, Kraków 2008.
Nocoń A., Sposoby przeciwstawiania się złemu duchowi w ujęciu św. Jana Chryzostoma, Vox Patrum 33(2013) t. 59, s. 197-208.
Pochwat J., Złe duchy – diabeł i demony na podstawie Homilii o Księdze Psalmów Orygenesa-Hieronima, Vox Patrum 33(2013) t. 59, s. 129-150.
Sorensen E., Possesion and Exorcism in the New Testament and Early Christianity, Coronet Books, Tübingen 2002.
Terka M., Opętanie i egzorcyzmy w apologetyce wczesnochrześcijańskiej II i III wieku, Vox Patrum 33(2013) t. 59, s. 87-111.
Twelftree G.H., In the Name of Jesus. Exorcism among Early Christians, Baker Academic, Grand Rapids 2007.
Vitz P.C., Psychologia jako religia. Kult samouwielbienia, Oficyna Wydawnicza Logos, Warszawa 2002.
Zalewski S., Walka z osobowym złem, Płocki Instytut Wydawniczy, Płock 2013.
Kapłan diecezji płockiej; dr teologii i nauk patrystycznych, dr hab. nauk humanistycznych w zakresie historii. Od 1997 roku wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku, a od 2000 roku Akademii Teologii Katolickiej oraz Universytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Prowadzi badania m.in. z zakresu problematryki Ojców Apostolskich, relacji chrześcijaństwa antycznego i judaizmu, wczesnochrześcijańskiej apologetyki, monastycyzmu wczesnochrześcijańskiego. Opublikował m.in. Ojcowie Kościoła komentują Biblię, tom II. Ewangelia Marka, Apostolicum Ząbki 2009; Apokatástasis realizzata, attuale e futura nella tradizione patristica preorigenana, Augustinianum 58 (2008) s. 33-58; Osiem logismoi w pismach Ewagriusza z Pontu, Kraków-Tyniec 2007. Adres do korespondencji: l.misiarczyk@uksw.edu.pl.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
