Zur Kontroverse über die normative Dimension der menschlichen Leiblichkeit
Marian Machinek
Abstrakt
Nie ulega wątpliwości, że ciało jest w pewnym sensie podstawą moralności, gdyż ludzka wolność może istnieć jedynie jako wolnośc wcielona. Równie trudno byłoby kwestionować cielesność jako granicę dla moralności, gdyż cielesne ograniczenia potrafią w znacznym stopniu negatywnie wpłynąć na wypełniasnie moralnych zobowiazań. Największa kontrowersja dotyczy tego, czy cielesność może mieć także wpływ na treśc norm moralnych. Nawet gdy się zaakceptuje rzekomo nieprzekraczalną granicę mi edzy obszarem faktów i obszarem norm, nie można zaprzeczyć, że nigdy nie doświadczamy naszej cielesności w taki sam sposób, w jaki doświadczamy obiektów materialnych. Doświadczenie wlasnej cielesności odgrywa znaczącą rolę w refleksji etycznej. Podczas gdy niektórzy moraliści są w stanie co najwyżej uznać znaczenie cielesności jako swego rodzaju surowy szkic (Rohskizze), wstępny project (Vorentwurf) tego co dobre i słuszne czy pole dyspozycji (Dispositionsfeld) w ramach którego ludzki umysł ustala adekwatne normy, inni idą dalej, twierdząc, że w samym doświadczeniu cielesności człowiek doświadcza podstawowe wymagania moralne.
Słowa kluczowe:
cielesność, błąd naturalistyczny, normy moralne, prawo naturalne, wartościBibliografia
Butler J., Bodies that Matter/Körper von Gewicht, Frankfurt/Main: Suhrkamp 1997.
Butler J., Gender Trouble/Das Unbehagen der Geschlechter, Frankfurt/Main: Suhrkamp 1991.
Butler J., The Psychic Life of Power. Theories in Subjection / Psyche der Macht. Das Subjekt der Unterwerfung, Frankfurt/Main: Surkamp, 2001.
Camus A., Der Mythos des Sisyphos. Ein Versuch über das Absurde, Berlin: Rowolth, 132000.
Dennebaum T., Kein Raum mehr für Gott? Wissenschaftlicher Naturalismus und christlicher Schöpfungsglaube, Würzburg: Echter, 2006.
Illies Ch., Philosophische Anthropologie im biologischen Zeitalter. Zur Konvergenz von Moral und Natur, Frankfurt/Main: Suhrkamp 2006.
Kant I., Die Metaphysik der Sitten, II VI, 423, Stuttgart: Reclam 1990.
Küchenhoff J., Wiegerling K., Leib und Körper. Philosophie und Psychologie im Dialog, Göttingen: Vandenhoeck&Ruprecht 2008.
Küng H., Der Anfang aller Dinge. Naturwissenschaft und Religion, München-Zürich: Piper 32007.
Lücke U., Biotheologie. Zeit – Evolution – Hominisation, Paderborn-München-Wien-Zürich: Schöningh 22001.
Rahner K., Einführung, in: P. Overhage, Um das Erscheinungsbild der ersten Menschen, (Quaestiones disputatae, Bd. 7), Basel-Freiburg-Wien: Herder 21959.
Rhonheimer M., Natural Moral Law: Moral Knowledge and Conscience. The Cognitive Structure of the Natural Law and the Truth of Subjectivity, in: http://www.academiavita.org/index.php?option=com_content&view=article&id=213%3Am-rhonheimer-la-legge-morale-e-naturale-conoscenza-morale-e-conscienza&catid=53%3Aatti-della-viii-assemblea-della-pav-2002&Itemid=66&lang=en [dostęp: 7 VII 2011 r.].
Rhonheimer M., Praktische Vernunft und Vernünftigkeit der Praxis. Handlungstheorie bei Thomas von Aquin in ihrer Entstehung aus dem Problemkontext der aristotelischen Ethik, Berlin: Akademie Verlag 1994.
Schockenhoff E., Naturrecht und Menschenwürde. Universale Ethik in einer geschichtlichen Welt, Mainz: Grünewald 1996.
Ur. 1960, kapłan ze zgromadzenia Misjonarzy Świętej Rodziny (MSF), prof. dr hab., kierownik Katedry Teologii Moralnej i Etyki UWM w Olsztynie, przewodniczący Stowarzyszenia Teologów Moralistów; w latach 2003-2014 redaktor naczelny czasopisma naukowego Wydziału Teologii UWM "Forum Teologiczne". Do obszarów badwczych należą wybrane zagadnienia bioetyczne, zagadnienia etosu biblijnego, problemy moralne małżeństwa i rodziny, rozumienia prawa naturalnego oraz koncepcja sumienia. Opublikowal m.in. Życie w dyspozycji człowieka. Wybrane zagadnienia etyczne u początku ludzkiego życia (2004); Śmierć w dyspozycji człowieka. Wybrane zagadnienia etyczne u początku ludzkiego życia (2004); Spor o status ludzkiego embrionu (2007). Adres do korespondencji: marian.machinek@gmail.com
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
