Członkostwo Polski w Lidze Narodów – aspekty prawne

Anna Przyborowska-Klimczak

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie , Polska
https://orcid.org/0000-0002-9670-4103


Abstrakt

Polska należała do pierwotnych członków Ligi Narodów, która rozpoczęła działalność sto lat temu – w 1920 r. Podstawę prawną funkcjonowania organizacji stanowił Pakt Ligi Narodów, włączony do traktatów pokojowych, zawartych po I wojnie światowej. Członkostwo w organizacji miało duże znaczenie dla odro­dzonego państwa polskiego, które kształtowało swoje stosunki w społeczności międzynarodowej. Polska była pierwszym państwem, które ustanowiło przy Lidze swojego stałego delegata. Polscy przedstawiciele uczestniczyli w pracach głównych organów Ligi: Zgromadzeniu i Radzie. Polska starała się o uzyskanie stałego miejsca w Radzie, natomiast była w niej członkiem półstałym. Była też państwem, które często uczestniczyło w postępowaniach przed Stałym Trybuna­łem Sprawiedliwości Międzynarodowej. W latach 30. XX w. w kręgach polskiej dyplomacji wzrastało rozczarowanie działalnością Ligi Narodów spowodowa­ne jej nieskutecznością w zakresie zapobiegania konfliktom międzynarodowym i rozwiązywania sporów międzynarodowych.

Słowa kluczowe:

Liga Narodów, Pakt Ligi Narodów, organizacja międzynarodowa, członkostwo, organy Ligi Narodów, stałe przedstawicielstwo

Balcerak W., Liga Nadziei. Z dziejów Ligi Narodów, Warszawa 2010.

Beck J., Przemówienia, deklaracje, wywiady 1931–1939, Warszawa 1939.

Brzeziński A.M., Oskar Halecki a Liga Narodów. Poglądy i działalność, Łódź 2016.

Brzeziński A.M., Liga Narodów w koncepcjach i dyplomacji Józefa Becka (1932–1938), w: Płk Józef Beck (1894–1944). Żołnierz, dyplomata, polityk, red. S.M. Nowinowski, Łódź-Warszawa 2017.

Ehrlich L., Prawo międzynarodowe, wyd. 4, Warszawa 1958.

Gawrycki M.F., Bógdał-Brzezińska A. (red.), Liga Narodów wybranych, Warszawa 2010.

Grabowska G., Reprezentacja Polski w organizacjach międzynarodowych. Problemy prawne, Warszawa 1990.

Grant T.D., Universality versus Coherence. Membership, Participation and Crisis of the League of Nations, International Community Law Review 2015, t. 17, nr 2.

Hudson M.O., The Permanent Court of International Justice, Harvard Law Review 1921–1922, t. 35, nr 3.

Hudson M.O., Membership in the League of Nations, American Journal of International Law 1924, t. 18, nr 43.

Kania K., Edward Bernard Raczyński 1891–1993 dyplomata i polityk, Warszawa 2014.

Kulak T., Polska wobec Ligi Narodów w latach 1935–1936, w: Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1918–1945. Zbiór studiów, red. M. Wojciechowski, Toruń 2000.

Lesiewicz E., Stachowiak P., Polska wizja Ligi Narodów, w: Polska w instytucjach międzynarodowych w latach 1918–2018, red. E. Haliżak, T. Łoś-Nowak, A. Potyrała, J. Starzyk-Sulejewska, Warszawa 2019.

Menkes J., Wasilkowski A., Organizacje międzynarodowe. Prawo instytucjonalne, Warszawa 2017.

Michowicz W., Ewolucja stanowiska Polski wobec Ligi Narodów w okresie międzywojennym, w: Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1918–1945. Zbiór studiów, red. M. Wojciechowski, Toruń 2000.

Michowicz W., Polska w Lidze Narodów, Sprawy Międzynarodowe 1978, nr 12.

Michowicz W., Organizacja polskiego aparatu dyplomatycznego w latach 1918–1939, w: Historia dyplomacji polskiej, t. 4: 1918–1939, red P. Łossowski, Warszawa 1995.

Mik C., The League of Nation’s Capacity for Reform and Adaptation, International Community Law Review 2015, t. 17, nr 2.

Myers D.P., Representation in League of Nations Council, American Journal of International Law 1926, t. 20, nr 4.

Potter P.B., Permanent Delegations to the League of Nations, American Political Science Review 1931, t. 25, nr 1.

Potyrała A., Polska przed Stałym Trybunałem Sprawiedliwości Międzynarodowej, w: Polska w instytucjach międzynarodowych w latach 1918–2018, red. E. Haliżak, T. Łoś-Nowak, A. Potyrała, J. Starzyk-Sulejewska, Warszawa 2019.

Reginia-Zacharski J., Liga Narodów, w: Liga Narodów, ONZ, NATO, UE, KBWE/ OBWE, organizacje pozarządowe, red. P. Żurawski vel. Grajewski, Łódź 2004.

Rudnicki Z.B., Polska w Lidze Narodów; kwestie bezpieczeństwa i rozstrzygania sporów międzynarodowych, w: Polska w instytucjach międzynarodowych w latach 1918–2018, red. E. Haliżak, T. Łoś-Nowak, A. Potyrała, J. Starzyk-Sulejewska, Warszawa 2019.

Sierpowski S., Narodziny Ligi Narodów. Powstanie, organizacja i zasady działania, Poznań 1984.

Sierpowski S., Geneza Ligi Narodów, Dzieje Najnowsze 1999, t. 31, nr 1.

Sierpowski S., Liga Narodów w latach 1919–1926, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005.

Sierpowski S., Liga Narodów w najlepszym czasie (1926–1929), Poznań 2018.

Sutor J., Pokojowe załatwianie sporów międzynarodowych, Wrocław-Warszawa-Kraków- Gdańsk 1979.

Winiarski B., Co z Ligą Narodów?, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1936, drugie półrocze, R. 16, s. 208–220.

Pobierz

Opublikowane
30-12-2020


Przyborowska-Klimczak, A. (2020). Członkostwo Polski w Lidze Narodów – aspekty prawne. Studia Prawnicze KUL, (2), 235–254. https://doi.org/10.31743/sp.11754

Anna Przyborowska-Klimczak  aprzyborowska@poczta.umcs.lublin.pl
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-9670-4103



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.

Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:

a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;

b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;

c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;

d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;

e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.