Prawne aspekty uzależnienia dzieci

Katarzyna Golusińska

Wyższa Szkoła Logistyki w Poznaniu , Polska
https://orcid.org/0000-0003-3354-1631

Jakub Kruczek


https://orcid.org/0000-0002-6158-3444


Abstrakt

Problematyka uzależnień dzieci na gruncie prawa jest zagadnieniem wielopłaszczyznowym. Niniejszy artykuł odnosi się do wybranych trzech rodzajów uzależnień: alkoholizmu, narkomanii i nikotynizmu. Autorzy analizują w nim zakresy wybranych pojęć w prawie publicznym i prywatnym, dostrzegając również wynikanie zastanych norm z porządku prawa międzynarodowego. Uzupełnieniem rozważań jest osadzenie omawianej problematyki w kontekście poruszania się dzieci w przestrzeni Internetu. Gwarancje z tym związane przewiduje m.in. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych. Publikacja uwzględnia ponadto uwarunkowania prawne dotyczące udzielania pomocy małoletnim dotkniętym uzależnieniami. Analityczną część opracowania dopełniają postulaty o charakterze de lege lata.

Słowa kluczowe:

uzależnienia, narkotyki, alkohol, nikotynizm, Internet, nieletni

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284.

Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r. poz. 682 z późn. zm.

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1460.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1145.

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 967 z późn. zm.

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 969.

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 2137.

Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 1446 z późn. zm.

Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 537 z późn. zm.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 1600 z późn. zm.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 676 z późn. zm.

Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne, tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 1954 z późn. zm.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1373 z późn. zm.

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 852.

Ustawa z dnia 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Dz. U. z 2010 r. Nr 81, poz. 529.

Ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, Dz. U. z 2016 r. poz. 1331.

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1148 z późn. zm.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylająca dyrektywę 2001/37/WE, Dz. Urz. UE L 127/1 z 29.04.2014.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), Dz. Urz. UE L 119/1 z 4.05.2016.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 grudnia 2014 r. w sprawie izb wytrzeźwień i placówek wskazanych lub utworzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego, Dz. U. z 2014 r. poz. 1850.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych, Dz. U. z 2015 r. poz. 2316.

Orzecznictwo

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1967 r., III CR 422/66, LEX 2018.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1984 r., III CZP 47/84, OSNC 1985/5-6/64.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego oz. w Katowicach z dnia 13 lipca 1994 r., SA/KA 30/94, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych (CBOSA).

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 października 2003 r., I SA 90/02, Legalis 2018.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 lipca 2015 r., II OSK 2965/13, Legalis 2018.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 24 września 2013 r., III SA/Lu 335/13, CBOSA.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 21 lutego 2017 r., II SA/Bd/ 1005/16, LEX 2018.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 23 października 2013 r., III CA 642/12, LEX 2018.

Literatura

Balicki A., M. Pyter (red.), Prawo oświatowe. Komentarz, Warszawa 2017.

Barta P., M. Kawecki, Rozporządzenie UE w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem takich danych. Komentarz, B. Litwiński (red.), Warszawa 2018.

Bielak-Jomaa E. (red.), RODO. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, Warszawa 2017.

Bojarski T., E. Kruk, E. Skrętowicz (red.), Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, wyd. 5, LEX 2018.

Dercz M., Konstytucyjne prawo dziecka do szczególnej opieki zdrowotnej, Warszawa 2016.

Gaberle A., Patologia społeczna, Warszawa 1993.

Gawroński M. (red.), RODO. Przewodnik ze wzorami, Warszawa 2018.

Jakubecki A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1-729, LEX/el. 2018.

Jędrzejko K., W. Woszczyk, Lekomania – przyczyny i konsekwencje, „Problemy Narkomanii”2007, nr 1, s. 5-17.

Jędrzejko M. (red.), Narkomania. Spojrzenie wielowymiarowe, Pułtusk 2008.

Kozioł T., „Małoletni” jako znamię przestępstw narkotykowych, „Przegląd Sądowy”2017, nr 6, s. 91-99.

Kubiak R., Prawo medyczne, Warszawa 2017.

Łucarz K., A. Muszyńska, Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Komentarz, Warszawa 2008.

Muszyńska A., Narkomani. Sprawcy czynów karalnych, Kraków 2004.

Paprzycki L. (red.), System Prawa Karnego, t. 7, Warszawa 2015.

Pieprzyca E., E. Skowronek, C. Chowaniec, Problemy analityczne i interpretacyjne związane z diagnostyką zatruć „dopalaczami”, „Prokuratura i Prawo”2018, nr 3, s. 116-124.

Pilich M. (red.), Prawo oświatowe oraz przepisy wprowadzające. Komentarz, LEX 2018.

Sierosławski J., Używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież w 2015 r., Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach na temat używania alkoholu i narkotyków, http://www.cinn.gov.pl/portal?id=907006 [dostęp: 22.05.2018 r.].

Skrzydło-Niżnik I., G. Zalas, Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Komentarz, Kraków 2002.

Srogosz T., Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Komentarz, Warszawa 2008.

Stefański R., Glosa do uchwały SN z dnia 27 lutego 2007 r., I KZP 36/06, „Prokuratura i Prawo”2007, nr 8, s. 130-135.

Tkaczyk-Rymanowska K., Problem tzw. dopalaczy i nowych narkotyków w świetle zmian normatywnych do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, „Prokuratura i Prawo” 2016, nr 9, s. 131-145.

Pobierz

Opublikowane
09-12-2018


Golusińska, K., & Kruczek, J. (2018). Prawne aspekty uzależnienia dzieci. Studia Prawnicze KUL, (4), 63–91. https://doi.org/10.31743/sp.4710

Katarzyna Golusińska 
Wyższa Szkoła Logistyki w Poznaniu https://orcid.org/0000-0003-3354-1631



Licencja

Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.

Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:

a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;

b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;

c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;

d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;

e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.