Ochrona praw dzieci w prawie polskim i międzynarodowym w kontekście ochrony ich zdrowia

Marian Zdyb

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie , Polska
https://orcid.org/0000-0001-7834-2463


Abstrakt

Nie ulega wątpliwości, że najbardziej kluczowym i fundamentalnym prawem człowieka jest prawo do ochrony życia i zdrowia człowieka. Szczególnie ważne znaczenie ma odniesienie tegoż prawa do życia i zdrowia do dzieci. Mając na uwadze dziecko, podkreślić należy, że jest nim istota ludzka od momentu poczęcia (a więc także w fazie prenatalnej) aż do uzyskania pełnoletniości ( co do zasady jest to wiek 18 lat). Prawa te mają charakter pierwotny, co oznacza, że państwo ich nie nadaje, ma jednak obowiązek stworzyć warunki do ich optymalnej realizacji. Szereg praw w tej materii potwierdzone zostało w Konstytucji RP, w której zwraca się uwagę na wyjątkowe obowiązki państwa i każdego ochrony prawa do życia i zdrowia  i zapewnienia optymalnych warunków w zakresie ich zabezpieczenia, w tym praw dziecka jako pacjenta. Problem ten w szerokim zakresie został uregulowany w szeregu aktach prawa międzynarodowego, gdzie na szczególne podkreślenie zasługuje Konwencja o ochronie praw dziecka. Podstawowe jednak zadanie ciąży w tym zakresie na ustawodawcy krajowym. Mimo, że aktualnie w Polsce problematyka ta regulowana była w bardzo wielu ustawach, dotyczących ochrony zdrowia (a przez to życia)  przyjąć należy, że mamy aktualnie do czynienia z sytuacją wysoce niezadawalającą. Stąd też od ustawodawcy wymagać należy wytężonej pracy w kierunku zmiany takiej sytuacji. Jest to niewątpliwie w interesie państwa i obywateli.

Słowa kluczowe:

ochrona praw dzieci, ochrona zdrowia

Andrzejewski M., Konwencja o Prawach Dziecka – geneza i znaczenie, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2000, nr 5, s. 5-9.

Bański R., Granice prawnej ochrony wartości w społeczeństwie demokratycznym – zakres ochrony wartości zdrowia człowieka, Kraków 2005.

Bińczycka J. (red.), Prawa dziecka – deklaracje i rzeczywistość. Materiały z Konferencji, Rembertów 19-21 czerwca 1992, Kraków 1993.

Czerwińska H., Prawo dziecka do godnego życia, „Remedium” 2003, nr 2, s. 1-3.

Dercz M., Konstytucyjne podstawy praw dziecka do ochrony zdrowia i zadania władz publicznych w zakresie zapewnienia ich dostępności, [w:] M. Dercz, H. Izdebski, T. Rek, Dziecko – pacjent i świadczeniobiorca. Poradnik prawny, Warszawa 2015, s. 25-53.

Dercz M., Konstytucyjne prawo dziecka do szczególnej opieki zdrowotnej, Warszawa 2016.

Dercz M., H. Izdebski, T. Rek, Dziecko – pacjent i świadczeniobiorca. Poradnik prawny, Warszawa 2015.

Dercz M., H. Izdebski., T. Rek, Prawo publiczne ochrony zdrowia, Warszawa 2015.

Dercz M., T. Rek, Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, Warszawa 2014.

Gawrońska M., Prawo do ochrony zdrowia na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2014, nr 2, s. 7-17.

Gliszczyńska A., Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Komentarz, Warszawa 2018.

Jan Paweł II, Encyklika „Evangelium vitae” o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego, Kraków 1995.

Jan Paweł II, Encyklika „Veritatis splendor” o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła, Kraków 1993.

Jan Paweł II, Miłość i odpowiedzialność, Lublin 1960.

Jan Paweł II, Osoba i czyn, Kraków 1969.

Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei, Lublin 1994.

Jan Paweł II, Przesłanie do członków Papieskiej Akademii „Pro Vita” (19.II.2005 r.), [w:] K. Gryz (oprac.), Godność: antologia tekstów, Kraków 2011, s. 130-132.

Jan Paweł II, W obronie życia i zdrowia każdej osoby ludzkiej, [w:] K. Gryz (oprac.), Godność: antologia tekstów, Kraków 2011, s. 75-85.

Jan Paweł II, Znak, któremu sprzeciwiać się będą, Paryż 1980.

Kędzia Z., Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych. Komentarz, Warszawa 2018.

Klafkowski A., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 1979.

Kondratiewa-Bryzik J., Początek prawnej ochrony życia ludzkiego w świetle standardów międzynarodowych, Warszawa–Kraków 2009.

Krąpiec M.A., Człowiek jako osoba, Lublin 2011.

Krąpiec M.A., Człowiek i prawo naturalne, Lublin 2009.

Krąpiec M.A., Ja – człowiek, Lublin 1974.

Krukowski J., Kościół i państwo: podstawy relacji prawnych, Lublin 1993.

Safjan M., Prawo i medycyna. Ochrona praw jednostki a dylematy współczesnej medycyny, Warszawa 1998.

Zdyb M., Aksjologiczne podstawy ochrony zdrowia, [w:] J. Pacian (red.), Prawna ochrona zdrowia pacjenta, Warszawa 2017, s. 11-33.

Zdyb M., Dylematy ładu prawnego w kontekście inflacji i niektórych innych niedoskonałości prawa administracyjnego, [w:] J. Jagielski, M. Wierzbowski (red.), Prawo administracyjne dziś i jutro, Warszawa 2018, s. 39-50.

Zdyb M., Systemowe obowiązki państwa w zakresie poszukiwania optymalnego modelu odpowiedzialności związanej z ochroną zdrowia. Zagadnienia podstawowe, [w:] M. Zdyb, A. Wołoszyn-Cichocka (red.), Odpowiedzialność w ochronie zdrowia, Warszawa 2018, s. 5-18.

Zdyb M., Współczesne aksjologiczne dylematy realizacji prawa do ochrony zdrowia przez władze publiczne i odpowiedzialności z tym związanej, [w:] M. Zdyb, E. Kruk, A. Wołoszyn-Cichocka (red.), Odpowiedzialność w ochronie zdrowia, Warszawa 2018, s. 19-32.

Zoll A., Aborcja jest bezprawna, https://info.wiara.pl/doc/1008673.Aborcja-jest-bezprawna/2 [dostęp: 26.08.2018 r.].

Zoll A., Bezsporne jest, że dziecko poczęte jest człowiekiem. Teraz trzeba wyciągnąć z tego odpowiednie konsekwencje, https://wpolityce.pl/polityka/120478-prof-andrzej-zoll [dostęp: 27.08.2018 r.].

Zoll A., Problemy służby zdrowia w doktrynie w świetle doświadczeń RPO, „Prawo i Medycyna” 2000, nr 8, t. 2, s. 8-18.

Pobierz

Opublikowane
09-12-2018


Zdyb, M. (2018). Ochrona praw dzieci w prawie polskim i międzynarodowym w kontekście ochrony ich zdrowia. Studia Prawnicze KUL, (4), 153–177. https://doi.org/10.31743/sp.4718

Marian Zdyb 
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0001-7834-2463



Licencja

Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.

Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:

a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;

b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;

c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;

d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;

e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.