Kształtowanie się jednolitego systemu oświaty w II Rzeczypospolitej
Emilia Czepczyńska
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-6940-5167
Abstrakt
W artykule poruszono tematykę unifikacji systemu oświaty w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Przedstawiono krótko ustrój szkolnictwa na ziemiach poszczególnych zaborców, a następnie zaprezentowano kolejno uchwalane akty prawne, mające na celu ujednolicenie oświaty w Rzeczypospolitej. Niewątpliwie najwięcej uwagi poświęcono ustawie z 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa, której uchwalenie było momentem przełomowym w rozwoju oświaty w dwudziestoleciu międzywojennym. Do 1932 r. prawo oświatowe tworzyły pojedyncze ustawy przedwojenne, obowiązujące na określonym obszarze, ustawy obejmujące tylko nieliczne dziedziny szkolnictwa oraz rozporządzenia i zarządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, które wydawane były doraźnie i w samym założeniu miały charakter tymczasowy. W tym między innymi Przepisy tymczasowe o szkołach elementarnych w Królestwie Polskim z 1917 r., Dekret o obowiązku szkolnym z 1919 r. czy dwie ustawy z 1922 r. – o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych oraz o budowie publicznych szkół powszechnych.
Słowa kluczowe:
edukacja, szkoły publiczne, szkoły prywatneBibliografia
Araszkiewicz F., Szkoła średnia ogólnokształcąca w Polsce w latach 1918-1932, Wrocław 1972.
Falski M., Koncepcja szkoły powszechnej, [w:] Rozprawy z dziejów oświaty, red. Ł. Kurdybacha, t. I, Wrocław 1958.
Klebanowski S., Przebudowa szkoły powszechnej, „Oświata i Wychowanie” 1933, z. 2-3.
Miąso J., Szkoły zawodowe w Polsce w latach 1918-1939. Ich rozwój, organizacja i funkcje społeczne, Wrocław 1988.
Pęcherski M., Świątek M., Organizacja oświaty w Polsce w latach 1917-1969, Warszawa 1972.
Raabe H., Zagadnienia organizacyjne szkolnictwa polskiego, [w:] Zagadnienia szkolnictwa polskiego, Warszawa 1924.
Sikora W., Stan szkolnictwa w Polsce, Kraków 1928.
Szablicka-Żak J., Szkolnictwo i oświata w pracach sejmu ustawodawczego II Rzeczypospolitej, Warszawa 1997.
Śliwiński W., Ustawodawstwo szkolne i organizacja polskich władz szkolnych oraz szkolnictwa wszystkich stopni w pierwszym dziesięcioleciu istnienia Odrodzonego Państwa Polskiego, Łódź 1928.
Trzebiatowski K., Szkolnictwo powszechne w Polsce w latach 1918-1932, Wrocław 1970.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-6940-5167
Licencja
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
