Przedziwna wymiana dusz. Przebóstwienie w myśli Zofii Tajber - Matki Pauli

Sławomir Zatwardnicki

Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu , Polska
https://orcid.org/0000-0001-7597-6604


Abstrakt

Teologia dogmatyczna winna brać pod uwagę „wiedzę świętych”, w której często skrywają się elementy teologiczne. W artykule zbadano orędzie Zofii Tajber – Matki Pauli (1890–1963) pod kątem teologii przebóstwienia. Wyniki poszukiwań zestawiono z rozumieniem theosis we współczesnej teologii (opracowania Międzynarodowej Komisji Teologicznej oraz Josepha Ratzingera). Spuścizna mistyczki pozwala przełożyć tradycyjną teorię „przedziwnej wymiany” na egzystencję chrześcijańską. Zjednoczenie człowieka z Bogiem dokonuje się na poziomie „wymiany dusz” Chrystusa i wierzącego. Na szczególną uwagę zasługuje akcent położony na soteriologiczną rolę Duszy Chrystusa oraz Eucharystię w przebóstwieniu. Ostatecznie chodzi o przechodzenie od obecności Chrystusa w ludzkiej duszy po przyjęciu Komunii św. do całkowitej jednozgodności rozumu, woli i uczuć (idea „krótkiej drogi”).

Słowa kluczowe:

Zofia Tajber – Matka Paula, Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Joseph Ratzinger, Jezus Chrystus, wcielenie, przebóstwienie, przedziwna wymiana, dusza, Eucharystia, teologia dogmatyczna, teologia mistyczna, mistyka, chrystologia, soteriologia

Atanazy z Aleksandrii, O wcieleniu Słowa, tłum. M. Wojciechowski, Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, LXI, Warszawa 1998.
Balthasar H.U. von, W pełni wiary, wybór tekstów W. Löser, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 1991.
Bartyzel A.J., Dynamizm cnót teologalnych w życiu Sługi Bożej Pauli Zofii Tajber, Kraków 2000.
Benedykt XVI, Eucharystia musi być centrum waszego życia (homilia na zakończenie Światowych Dni Młodzieży, 21.08.2005), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/homilie/zakonczeniesdm_21082005.html (dostęp: 6.02.2018).
Benedykt XVI, Adhortacja „Sacramentum caritatis” (22.02.2007), Watykan 2007.
Benedykt XVI, Audiencja generalna „Przedziwna wymiana” (4.01.2012), „L’Osservatore Romano” 3 (2012), s. 27–29.
Benedykt XVI, Audiencja generalna w Wielką Środę „Tajemnica Wielkiego Tygodnia umacnia wiarę” (20.04.2011), „L’Osservatore Romano” 6 (2011), s. 29–32.
Benedykt XVI, Encyklika „Deus caritas est” (25.12.2005), Watykan 2005.
Dola T., Zbawczy sens Wcielenia w świetle formuły „admirabile commercium”, w: Tajemnica odkupienia, red. L. Balter, Kolekcja Communio, 11, Poznań 1997, s. 145–156.
Dzidek T., Granice rozumu w teologicznym poznaniu Boga, Kraków 2001.
Filek O., Najbogatsze Źródło życia. Zofia Tajber odkrywa najbogatsze Źródło życia, Kraków 2008.
Filek O., Promieniować Chrystusem. M. Paula Zofia Tajber (1890–1963) założycielka Zgromadzenia Sióstr Najśw. Duszy Chrystusa Pana, Rzym 1983.
Garrigou-Lagrange R., Trzy okresy życia wewnętrznego wstępem do życia w niebie, tłum. T. Landy, Niepokalanów 2001.
Grzegorz z Nazjanzu, Epistola CI, PG 37, 175–194.
Ireneusz z Lyonu, Adversus haereses, PG 7, 453–1224.
Jan Paweł II, Encyklika „Ecclesia de Eucharistia” (17.04.2003), Watykan 2003.
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 2009.
Kongregacja Nauki Wiary, List do biskupów Kościoła katolickiego o niektórych aspektach medytacji chrześcijańskiej „Orationis formas”, w: W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966–1994, red. i tłum. J. Królikowski, Z. Zimowski, Tarnów 2010, s. 407–424.
Liszka P., Dusza ludzka. Substancja duchowa człowieka, Wrocław 2017.
Lorda J.L., Łaska Boża, tłum. J. Lekan, Lublin 2012.
Mantzaridis G.I., Przebóstwienie człowieka. Nauka świętego Grzegorza Palamasa w świetle tradycji prawosławnej, tłum. I. Czaczkowska, Światło Przemienienia, 3, Lublin 1997.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Aktualne problemy eschatologii (1992), tłum. J. Królikowski, w: Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969–1996, red. J. Królikowski, Kraków 2000, s. 303–340.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Bóg Trójca, jedność ludzi. Monoteizm chrześcijański przeciwko przemocy (2014), tłum. K. Stopa, Kraków 2014.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Chrześcijaństwo i religie (1997), tłum. J. Królikowski, w: Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969–1996, red. J. Królikowski, Kraków 2000, s. 393–434.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Komunia i służba. Osoba ludzka stworzona na obraz Boży (2004), tłum. J. Królikowski, „Diakon” 3 (2006), s. 15–45.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Pojednanie i pokuta (1982), tłum. J. Królikowski, w: Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969–1996, red. J. Królikowski, Kraków 2000, s. 151–177.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Teologia, chrystologia, antropologia
(1981), tłum. J. Bielecki, w: Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969–1996, red. J. Królikowski, Kraków 2000, s. 133–150.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Teologia dzisiaj. Perspektywy, zasady i kryteria (2012), tłum. K. Stopa, Kraków 2012.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Teologia odkupienia (1995), tłum. Z. Morawiec, w: Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969–1996, red. J. Królikowski, Kraków 2000, s. 341–391.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Wybrane zagadnienia z chrystologii (1979), tłum. J. Bielecki, w: Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969–1996, red. J. Królikowski, Kraków 2000, s. 111–132.
Młynarz B., Łuskanie kłosów. Fragmenty pism służebnicy Bożej Matki Pauli Zofii Tajber komentuje s. Bogna Młynarz, Katowice 2013.
Naumowicz J., Wcielenie Boga i zbawienie człowieka. Złota reguła soteriologii patrystycznej, „Warszawskie Studia Teologiczne” 13 (2000), s. 17–30.
Ojcowie Kościoła Wschodniego o Eucharystii, opr. M. Starowieyski, Katowice–Ząbki 2005.
Pelikan J., Powstanie wspólnej tradycji (100–600), tłum. M. Höffner, Tradycja Chrześcijańska, 1: Historia rozwoju doktryny, Kraków 2008.
Ptak F., Rozmiłowana w Eucharystii. M. Paula Zofia Tajber założycielka Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Duszy Chrystusa Pana, Kraków 2007.
Ptak F., Służyła Bogu w radości i dziękczynieniu. Matka Paula Zofia Tajber założycielka Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Duszy Chrystusa Pana, Kraków 2010.
Ratzinger J., Kościół. Pielgrzymująca wspólnota wiary. J. Kard. Ratzingerowi na 75 urodziny – uczniowie, red. S.O. Horn, V. Pfnür, tłum. W. Szymona, Kraków 2005.
Ratzinger J., Opera omnia, VI/2: Jezus z Nazaretu. Studia o chrystologii, tłum. W. Szymona, Lublin 2016.
Ratzinger J., Opera omnia, VIII/1: Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne, tłum. W. Szymona, Lublin 2013.
Ratzinger J., Opera omnia, XI: Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego, tłum. W. Szymona, Lublin 2012.
Ratzinger J., Patrzeć na przebitego. Szkice o chrystologii duchowej, tłum. J. Merecki, Kraków 2008.
Rostworowski P., Miejsce łaski, Kraków 2015.
Schönborn Ch. (współpr. M. Konrad, H.P. Weber), Bóg zesłał Syna Swego. Chrystologia, tłum. L. Balter, Amateca, 7, Poznań 2002.
Schönborn Ch., Ikona Chrystusa, tłum. W. Szymona, Poznań 2001.
Schönborn Ch., Przebóstwienie, życie i śmierć, tłum. W. Szymona, Poznań 2001.
Sesboüé B., Wolinski J., Bóg zbawienia. Tradycja, reguła i symbole wiary. Ekonomia zbawienia. Rozwój dogmatów trynitarnych i chrystologicznych, red. nauk. T. Dzidek, tłum. P. Rak, Historia Dogmatów, 1, Kraków 1999.
Słomka J., Ireneusz i przebóstwienie człowieka, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1 (2009), s. 97–104.
Szymik J., Theologia benedicta, t. I, Katowice 2010.
Tajber Z., Pisma wybrane, t. 1, Kraków 2013.
Vagaggini C., Teologia. Pluralizm teologiczny, tłum. J. Partyka, Kraków 2005.
Wybór pism Zofii Pauli Tajber, cz. II, przyg. do wyd. J.R. Bar, Kraków 1990.
Zapała R., Trzy schody do nieba, Kraków 2016.
Pobierz

Opublikowane
2020-03-24



Sławomir Zatwardnicki 
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu https://orcid.org/0000-0001-7597-6604



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.