Problem zła w teologii współczesnej

Marek Dobrzeniecki

Akademia Katolicka w Warszawie , Polska
https://orcid.org/0000-0002-1992-3222


Abstrakt

W artykule została podjęta próba przeanalizowania wypowiedzi niektórych współczesnych teologów na temat zła. Istnienie zła przez stulecia było najpoważniejszym argumentem ateistów za nieistnieniem Boga, stąd wypowiedzi teologów na ten temat są niesłychanie istotne w kontekście troski o racjonalność wiary. Wnioskiem z analiz jest wskazanie, że najczęściej spotykanym dziś stanowiskiem teologii jest teizm sceptyczny (agnostycyzm). Autor argumentuje, że jest to punkt widzenia obcy tradycji teologicznej (szczególnie nauce ojców Kościoła), i wskazuje na jego słabe punkty. Ponadto sygnalizuje, że zastosowanie rozróżnienia na zło globalne i lokalne mogłoby pomóc teologii wyjść z obecnego impasu.

Słowa kluczowe:

problem zła, teodycea, teizm sceptyczny

Augustyn, O wolnej woli, tłum. A. Trombala, w: Augustyn, Dialogi filozoficzne, Kraków 1999, s. 493–649.
Batlogg A.R., Raffelt A., Die Frage nach dem Leid: Karl Rahners Ringen um Antwort, w: K. Rahner, Warum lässt uns Gott leiden?, Freiburg–Basel–Wien 2010, s. 59–77.
Bazyli Wielki, O tym, że Bóg nie jest sprawcą zła, tłum. J. Naumowicz, w: Bóg i zło. Pisma Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nyssy i Jana Chryzostoma, opr. wyd. pol. J. Naumowicz, Biblioteka Ojców Kościoła 23, Kraków 2004, s. 36–56.
Biser E., Interpretation und Veränderung. Werk und Wirkung Romano Guardinis, Paderborn 1979.
Bóg i zło. Pisma Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nyssy i Jana Chryzostoma, opr. wyd. pol. J. Naumowicz, Biblioteka Ojców Kościoła 23, Kraków 2004.
Congourdeau M.-H., Problem dobra i zła w czasach Ojców Kościoła, tłum. A. Różewicz, w: Bóg i zło. Pisma Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nyssy i Jana Chryzostoma, opr. wyd. pol. J. Naumowicz, Biblioteka Ojców Kościoła 23, Kraków 2004, s. 5–33.
Eagleton T., Zło, tłum. B. Baran, Warszawa 2012.
Galarowicz J., Odnaleźć sens w cierpieniu, Kraków 2015.
Gesché A., Zło, tłum. A. Kuryś, Poznań 2009.
Greshake G., Dlaczego Bóg pozwala nam cierpieć?, tłum. M. Szczepaniak, Kielce 2008.
Grzegorz z Nyssy, O dzieciach przedwcześnie zmarłych, tłum. M. Przyszychowska, w: Bóg i zło. Pisma Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nyssy i Jana Chryzostoma, opr. wyd. pol. J. Naumowicz, Biblioteka Ojców Kościoła 23, Kraków 2004, s. 64–91.
Gutiérrez G., Teologia wyzwolenia. Historia, polityka i zbawienie, tłum. J. Szewczyk, Warszawa 1976.
Hegel G.W.F., Wykłady z filozofii dziejów, t. I, tłum. J. Grabowski, A. Landman, Warszawa 1958.
Hick J., Evil and the God of Love, London 1977.
Holocaust a teodycea, red. J. Diatłowicki, K. Rąb, I. Sobieraj, Kraków 2008.
Howard-Snyder D., Bergman M., Evil Does Not Make Atheism More Reasonable than Theism, w: Contemporary Debates in Philosophy of Religion, red. M.J. Peterson, R.J. VanArragon, Oxford 2004, s. 13–25.
Hubaczek K., Bóg a zło. Problematyka teodycealna w filozofii analitycznej, Wrocław 2010.
Hume D., Dialogi o religii naturalnej, tłum. A. Hochfeldowa, Warszawa 1962.
Inwagen P. van, Problem zła, tłum. R. Mordarski, Bydgoszcz 2014.
Jan Paweł II, Salvifici doloris.
Juliana z Norwich, Objawienia Bożej miłości, tłum. A. Gomola, Poznań 2007.
Küng H., Bóg a cierpienie, tłum. I. Gano, Warszawa 1973.
Lehmann K., Geleitwort, w: K. Rahner, Warum lässt uns Gott leiden?, Freiburg–Basel–Wien 2010, s. 9–14.
Lehmann K.,Tajemnica zła, „Communio” 3 (57) 1990, s. 22–31.
Mackie J.L., Cud teizmu. Argumenty za istnieniem Boga i przeciw istnieniu Boga, tłum. B. Chwedeńczuk, Warszawa 1997.
Metz J.B., Teologia wobec cierpienia, tłum. J. Zychowicz, Kraków 2008.
Paluch M., Dlaczego Tomasz, Warszawa 2012.
Platon, Timaios, w: Platon, Dialogi, t. II, tłum. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 665–743.
Rahner K., Worte vom Kreuz, Freiburg 1980.
Rahner K., Warum lässt uns Gott leiden?, Freiburg–Basel–Wien 2010.
Ricouer P., Skandal zła, tłum. E. Mukoid, „Znak” 12 (427) 1990, s. 48–54.
Rowe W., The Problem of Evil and Some Varietes of Atheism, „American Philosophical Quarterly” 16 (1979), s. 335–341.
Seneka, O Opatrzności, w: Seneka, Pisma filozoficzne, t. I, tłum. L. Jachimowicz, Warszawa 1965, s. 622–653.
Stump E., Wandering in Darkness. Narrative and the Problem of Suffering, Oxford 2010.
Swinburne R., Czy istnieje Bóg?, tłum. I. Ziemiński, Poznań 1999.
Trinkaus-Zagzebski L., Wprowadzenie historyczne do filozofii religii, tłum. A. Szwed, Kraków 2012.
Wykstra S., The Humean Obstacle to Evidential Argument from Suffering: On Avoiding the „Evils of Appearance”, „International Journal for Philosophy of Religion” 16 (1984), s. 73–93.
Zbrzezny A., Podmiotowość i historia w filozofii społecznej Hegla, Marksa i Adorna, Kraków 2016.
Pobierz

Opublikowane
2020-03-24



Marek Dobrzeniecki 
Akademia Katolicka w Warszawie https://orcid.org/0000-0002-1992-3222



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.