Niepokalana - ikona prymatu łaski w ujęciu papieża Franciszka
Abstrakt
Z miłości Boga Maryja stała się nowym stworzeniem, pierwszą wśród odkupionych. Jej piękno pochodzi „z łaski”, „z daru Boga”. Posiada ono charakter znaku. Odnosi się nie tylko do Niej, ale niesie w sobie o wiele szersze przesłanie historiozbawcze: jest ikoną prymatu łaski w życiu chrześcijańskim, a zatem tego, że Bóg zawsze działa jako pierwszy, przemienia nas swoją łaską. Myśl ta występuje dobitnie w nauczaniu papieża Franciszka. Niniejszy artykuł próbuje ją odczytać w dwóch odsłonach. Pierwsza omawia istotę łaski początkowej świętości (pełni łaski), która została udzielona Maryi, aby była Ona godną Matką i Współpracownicą Chrystusa. Druga koncentruje się na pociągającym pięknie Niepokalanej. Mówienie o Niej wskazuje jednocześnie na prymat i darmowość zbawczego działania Trójjedynego Boga oraz współpracę człowieka, który przyjmuje wezwanie do wspólnoty życia z Bogiem.
Słowa kluczowe:
Niepokalana, prymat łaski Bożej, Papież Franciszek, mariologiaBibliografia
Benedykt XVI, Bierzmy przykład z Maryi Niepokalanej (Anioł Pański, 8 XII 2012), OsRomPol 34 (2013), nr 1, s. 50–51.
Benedykt XVI, Niepokalana Matka pielgrzymującego Kościoła (Homilia na uroczystość Niepokalanego Poczęcia Maryi, 8 XII 2005), OsRomPol 27 (2006), nr 2, s. 42–44.
Benedykt XVI, Pełna łaski od pierwszej chwili swego istnienia (Anioł Pański, 8 XII 2006), OsRomPol 28 (2007), nr 2, s. 34.
Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium” o głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie (24 XI 2013), Kraków 2014.
Franciszek, Bóg zawsze dotrzymuje swoich obietnic (Anioł Pański, 15 XII 2013),
OsRomPol 35 (2014), nr 1, s. 56.
Franciszek, Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie (Spotkanie z duchowieństwem, zakonnikami, zakonnicami i seminarzystami w sanktuarium w El Quinche, 8 VII 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 7–8, s. 17–22.
Franciszek, Dom i matka wszystkich (Orędzie na Światowy Dzień Misyjny, 8 VI 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 7, s. 4–5.
Franciszek, Doświadczajcie konkretnej i troskliwej czułości Matki wszystkich (Homilia w Częstochowie z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski, 28 VII 2016), OsRomPol 37 (2016), nr 7–8, s. 13–14.
Franciszek, Drogą Kościoła jest miłosierdzie i integracja (Homilia dla nowych kardynałów, 15 II 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 2, s. 34–36.
Franciszek, Encyklika „Laudato si’” w trosce o wspólny dom (24 V 2015), Kraków 2015.
Franciszek, Ile razy mówimy „dziękuję” w rodzinie? (Homilia na placu św. Piotra, 3 X 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 12, s. 7–9.
Franciszek, Jak miłosierny Samarytanin (Homilia na rozpoczęcie Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia, 8 XII 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 12, s. 4–5.
Franciszek, Jak na nas patrzy Maryja? (Przesłanie wideo do uczestników nocnego czuwania w rzymskim sanktuarium Divino Amore, 12 X 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 12, s. 6.
Franciszek, Jakże piękny będzie dzień, w którym z mieczy powstaną lemiesze (Anioł Pański, 1 XII 2013), OsRomPol 35 (2014), nr 1, s. 54–55.
Franciszek, Kościół, który zaskakuje i wprowadza zamieszanie (Anioł Pański, 8 VI 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 7, s. 53.
Franciszek, „Magnificat” kantykiem nadziei pokornych (Homilia na uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 15 VIII 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 10, s. 44–45.
Franciszek, Maryja doskonałym dziełem Trójcy Świętej (Anioł Pański, 15 VI 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 7, s. 54–55.
Franciszek, Maryja kocha dobrych i złych (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki, 1 I 2013), OsRomPol 35 (2014), nr 2, s. 36–37.
Franciszek, Matce miłosierdzia zawierzamy ludy Ameryki (Homilia w liturgiczne wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Guadalupe, 12 XII 2015), OsRomPol 37 (2016), nr 1, s. 29–30.
Franciszek, Miłosierdzie syntezą Ewangelii (Anioł Pański, 8 XII 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 12, s. 6.
Franciszek, „Misericordiae Vultus”. Bulla ogłaszająca Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia (11 IV 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 5, s. 4–5.
Franciszek, Nie można być chrześcijanami na pewien czas (Audiencja generalna, 15 V 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 7, s. 46–47.
Franciszek, Pamięć o Bogu (Homilia dla katechetów, 29 IX 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 11, s. 43–44.
Franciszek, Patrzymy na Maryję jako na Matkę naszej nadziei (Homilia w Tedzonie, 15 VIII 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 8–9, s. 8–9.
Franciszek, Przybyliśmy, aby spotkać spojrzenie Maryi (Homilia przed sanktuarium Matki Bożej w Bonarii, 22 IX 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 11, s. 23–24.
Franciszek, Rewolucja czułości (Homilia w sanktuarium Matki Bożej Miłosierdzia w El Cobre, 22 IX 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 10, s. 24–25.
Franciszek, Rezerwuar miłosierdzia (Nauka rekolekcyjna w bazylice Matki Bożej Większej, 2 VI 2016), OsRomPol 37 (2016), nr 6, s. 22–26.
Franciszek, Sekret żydowskiej dziewczyny (Audiencja generalna, 23 X 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 12, s. 37–38.
Franciszek, Spojrzenie Pana spoczęło na dziewczynie z Nazaretu (Anioł Pański,
8 XII 2013), OsRomPol 35 (2014), nr 1, s. 55–56.
Franciszek, Spotkanie Jezusa z Jego ludem (Homilia na święto Ofiarowania Pańskiego, 2 II 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 2, s. 26–27.
Franciszek, Ty jesteś Matką miłosierdzia (Modlitwa na Placu Hiszpańskim, 8 XII 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 12, s. 7.
Franciszek, U źródeł pokoju (Anioł Pański, 1 I 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 1, s. 20–21.
Franciszek, W domu Maryi (Homilia w sanktuarium maryjnym w Aparecidzie, 24 VII 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 10, s. 13–15.
Franciszek, Wiara Maryi rozwiązuje „węzeł” grzechu (Katecheza podczas spotkania modlitewnego na placu św. Piotra, 12 X 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 12, s. 4–5.
Franciszek, Wielka wiara Maryi (Anioł Pański, 15 VIII 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 9, s. 56–57.
Franciszek, Wobec godności osoby wszystko inne jest drugorzędne (Homilia w Campobasso, 5 VII 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 7, s. 36–37.
Franciszek, Wszyscy jesteśmy powołani, by zwalczać współczesne formy niewolnictwa (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki, 1 I 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 1, s. 18–20.
Franciszek, Z Maryją paragwajskie kobiety odbudowywały życie, wiarę i godność swego narodu (Homilia w sanktuarium maryjnym w Caacupé, 11 VI 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 9, s. 29–30.
Franciszek, Z proroczą odwagą (Przemówienie do meksykańskich biskupów podczas spotkania w katedrze w stolicy Meksyku, 13 II 2016), OsRomPol 37 (2016), nr 3–4, s. 21–27.
Franciszek, Zbawienia nie można kupić (Anioł Pański, 8 XII 2014), OsRomPol 36 (2015), nr 1, s. 58–59.
Haręzga S., Nowotestamentowe podstawy dogmatu niepokalanego poczęcia Maryi, w: Tota pulchra es Maria. Materiały z ogólnopolskiego sympozjum mariologicznego z okazji 150. rocznicy ogłoszenia dogmatu o niepokalanym poczęciu Matki Bożej. Licheń, 17–20 maja 2014 r., red. J. Kumala, Licheń 2004, s. 29–41.
Jan Paweł II, Encyklika „Redemptoris Mater” o Błogosławionej Maryi Dziewicy w życiu pielgrzymującego Kościoła (25 III 1987), Watykan 1987.
Królikowski J., „Łaska czyni pięknym”. Niepokalane poczęcie jako najwyższe wyrażenie nowego stworzenia, w: Święty wyjątek: niepokalane poczęcie Maryi. II Bocheńskie sympozjum mariologiczne – 25 września 2004 r., red. J. Królikowski, Kraków 2004, s. 101–126.
Mastalska D., Niepokalane poczęcie a cierpienie Maryi, w: Tota pulchra es Maria. Materiały z ogólnopolskiego sympozjum mariologicznego z okazji 150. rocznicy ogłoszenia dogmatu o niepokalanym poczęciu Matki Bożej. Licheń, 17–20 maja 2014 r., red. J. Kumala, Licheń 2004, s. 309–336.
Melotti L., Maryja, Matka żyjących. Zarys mariologii, Niepokalanów 1993.
Paweł VI, Adhortacja apostolska „Marialis cultus” o rozwoju należycie pojętego kultu maryjnego (2 II 1974), w: Matka Odkupiciela Matką Kościoła. Dokumenty, Warszawa 1990, s. 243–279.
Pius IX, Ineffabilis Deus (8 XII 1854), w: Niepokalana Matka Chrystusa. Materiały z sympozjum mariologicznego. Lublin, 23–24 kwietnia 2004 roku, red. K. Kowalik, K. Pek, Częstochowa–Lublin 2004, s. 239–271.
Rogowski R., Niepokalane poczęcie – dar idroga Maryi, „Salwatoris Mater” 3 (2001), nr 1, s. 38–51.
Sierra A.M., Znaczenie Niepokalanej dla naszych czasów, „Communio” 20 (2000), nr 6, s. 21–38.
Siudy T., „Na mocy przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa”. Soteriologiczny wymiar przywileju niepokalanego poczęcia Maryi, w: Święty wyjątek: niepokalane poczęcie Maryi. II Bocheńskie sympozjum mariologiczne – 25 września 2004 r., red. J. Królikowski, Kraków 2004, s. 82–100.
Siudy T., Pierwsza wśród odkupionych, „Communio” 3 (1983), nr 5, s. 30–40.
Benedykt XVI, Niepokalana Matka pielgrzymującego Kościoła (Homilia na uroczystość Niepokalanego Poczęcia Maryi, 8 XII 2005), OsRomPol 27 (2006), nr 2, s. 42–44.
Benedykt XVI, Pełna łaski od pierwszej chwili swego istnienia (Anioł Pański, 8 XII 2006), OsRomPol 28 (2007), nr 2, s. 34.
Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium” o głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie (24 XI 2013), Kraków 2014.
Franciszek, Bóg zawsze dotrzymuje swoich obietnic (Anioł Pański, 15 XII 2013),
OsRomPol 35 (2014), nr 1, s. 56.
Franciszek, Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie (Spotkanie z duchowieństwem, zakonnikami, zakonnicami i seminarzystami w sanktuarium w El Quinche, 8 VII 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 7–8, s. 17–22.
Franciszek, Dom i matka wszystkich (Orędzie na Światowy Dzień Misyjny, 8 VI 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 7, s. 4–5.
Franciszek, Doświadczajcie konkretnej i troskliwej czułości Matki wszystkich (Homilia w Częstochowie z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski, 28 VII 2016), OsRomPol 37 (2016), nr 7–8, s. 13–14.
Franciszek, Drogą Kościoła jest miłosierdzie i integracja (Homilia dla nowych kardynałów, 15 II 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 2, s. 34–36.
Franciszek, Encyklika „Laudato si’” w trosce o wspólny dom (24 V 2015), Kraków 2015.
Franciszek, Ile razy mówimy „dziękuję” w rodzinie? (Homilia na placu św. Piotra, 3 X 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 12, s. 7–9.
Franciszek, Jak miłosierny Samarytanin (Homilia na rozpoczęcie Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia, 8 XII 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 12, s. 4–5.
Franciszek, Jak na nas patrzy Maryja? (Przesłanie wideo do uczestników nocnego czuwania w rzymskim sanktuarium Divino Amore, 12 X 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 12, s. 6.
Franciszek, Jakże piękny będzie dzień, w którym z mieczy powstaną lemiesze (Anioł Pański, 1 XII 2013), OsRomPol 35 (2014), nr 1, s. 54–55.
Franciszek, Kościół, który zaskakuje i wprowadza zamieszanie (Anioł Pański, 8 VI 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 7, s. 53.
Franciszek, „Magnificat” kantykiem nadziei pokornych (Homilia na uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 15 VIII 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 10, s. 44–45.
Franciszek, Maryja doskonałym dziełem Trójcy Świętej (Anioł Pański, 15 VI 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 7, s. 54–55.
Franciszek, Maryja kocha dobrych i złych (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki, 1 I 2013), OsRomPol 35 (2014), nr 2, s. 36–37.
Franciszek, Matce miłosierdzia zawierzamy ludy Ameryki (Homilia w liturgiczne wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Guadalupe, 12 XII 2015), OsRomPol 37 (2016), nr 1, s. 29–30.
Franciszek, Miłosierdzie syntezą Ewangelii (Anioł Pański, 8 XII 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 12, s. 6.
Franciszek, „Misericordiae Vultus”. Bulla ogłaszająca Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia (11 IV 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 5, s. 4–5.
Franciszek, Nie można być chrześcijanami na pewien czas (Audiencja generalna, 15 V 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 7, s. 46–47.
Franciszek, Pamięć o Bogu (Homilia dla katechetów, 29 IX 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 11, s. 43–44.
Franciszek, Patrzymy na Maryję jako na Matkę naszej nadziei (Homilia w Tedzonie, 15 VIII 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 8–9, s. 8–9.
Franciszek, Przybyliśmy, aby spotkać spojrzenie Maryi (Homilia przed sanktuarium Matki Bożej w Bonarii, 22 IX 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 11, s. 23–24.
Franciszek, Rewolucja czułości (Homilia w sanktuarium Matki Bożej Miłosierdzia w El Cobre, 22 IX 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 10, s. 24–25.
Franciszek, Rezerwuar miłosierdzia (Nauka rekolekcyjna w bazylice Matki Bożej Większej, 2 VI 2016), OsRomPol 37 (2016), nr 6, s. 22–26.
Franciszek, Sekret żydowskiej dziewczyny (Audiencja generalna, 23 X 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 12, s. 37–38.
Franciszek, Spojrzenie Pana spoczęło na dziewczynie z Nazaretu (Anioł Pański,
8 XII 2013), OsRomPol 35 (2014), nr 1, s. 55–56.
Franciszek, Spotkanie Jezusa z Jego ludem (Homilia na święto Ofiarowania Pańskiego, 2 II 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 2, s. 26–27.
Franciszek, Ty jesteś Matką miłosierdzia (Modlitwa na Placu Hiszpańskim, 8 XII 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 12, s. 7.
Franciszek, U źródeł pokoju (Anioł Pański, 1 I 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 1, s. 20–21.
Franciszek, W domu Maryi (Homilia w sanktuarium maryjnym w Aparecidzie, 24 VII 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 10, s. 13–15.
Franciszek, Wiara Maryi rozwiązuje „węzeł” grzechu (Katecheza podczas spotkania modlitewnego na placu św. Piotra, 12 X 2013), OsRomPol 34 (2013), nr 12, s. 4–5.
Franciszek, Wielka wiara Maryi (Anioł Pański, 15 VIII 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 9, s. 56–57.
Franciszek, Wobec godności osoby wszystko inne jest drugorzędne (Homilia w Campobasso, 5 VII 2014), OsRomPol 35 (2014), nr 7, s. 36–37.
Franciszek, Wszyscy jesteśmy powołani, by zwalczać współczesne formy niewolnictwa (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki, 1 I 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 1, s. 18–20.
Franciszek, Z Maryją paragwajskie kobiety odbudowywały życie, wiarę i godność swego narodu (Homilia w sanktuarium maryjnym w Caacupé, 11 VI 2015), OsRomPol 36 (2015), nr 9, s. 29–30.
Franciszek, Z proroczą odwagą (Przemówienie do meksykańskich biskupów podczas spotkania w katedrze w stolicy Meksyku, 13 II 2016), OsRomPol 37 (2016), nr 3–4, s. 21–27.
Franciszek, Zbawienia nie można kupić (Anioł Pański, 8 XII 2014), OsRomPol 36 (2015), nr 1, s. 58–59.
Haręzga S., Nowotestamentowe podstawy dogmatu niepokalanego poczęcia Maryi, w: Tota pulchra es Maria. Materiały z ogólnopolskiego sympozjum mariologicznego z okazji 150. rocznicy ogłoszenia dogmatu o niepokalanym poczęciu Matki Bożej. Licheń, 17–20 maja 2014 r., red. J. Kumala, Licheń 2004, s. 29–41.
Jan Paweł II, Encyklika „Redemptoris Mater” o Błogosławionej Maryi Dziewicy w życiu pielgrzymującego Kościoła (25 III 1987), Watykan 1987.
Królikowski J., „Łaska czyni pięknym”. Niepokalane poczęcie jako najwyższe wyrażenie nowego stworzenia, w: Święty wyjątek: niepokalane poczęcie Maryi. II Bocheńskie sympozjum mariologiczne – 25 września 2004 r., red. J. Królikowski, Kraków 2004, s. 101–126.
Mastalska D., Niepokalane poczęcie a cierpienie Maryi, w: Tota pulchra es Maria. Materiały z ogólnopolskiego sympozjum mariologicznego z okazji 150. rocznicy ogłoszenia dogmatu o niepokalanym poczęciu Matki Bożej. Licheń, 17–20 maja 2014 r., red. J. Kumala, Licheń 2004, s. 309–336.
Melotti L., Maryja, Matka żyjących. Zarys mariologii, Niepokalanów 1993.
Paweł VI, Adhortacja apostolska „Marialis cultus” o rozwoju należycie pojętego kultu maryjnego (2 II 1974), w: Matka Odkupiciela Matką Kościoła. Dokumenty, Warszawa 1990, s. 243–279.
Pius IX, Ineffabilis Deus (8 XII 1854), w: Niepokalana Matka Chrystusa. Materiały z sympozjum mariologicznego. Lublin, 23–24 kwietnia 2004 roku, red. K. Kowalik, K. Pek, Częstochowa–Lublin 2004, s. 239–271.
Rogowski R., Niepokalane poczęcie – dar idroga Maryi, „Salwatoris Mater” 3 (2001), nr 1, s. 38–51.
Sierra A.M., Znaczenie Niepokalanej dla naszych czasów, „Communio” 20 (2000), nr 6, s. 21–38.
Siudy T., „Na mocy przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa”. Soteriologiczny wymiar przywileju niepokalanego poczęcia Maryi, w: Święty wyjątek: niepokalane poczęcie Maryi. II Bocheńskie sympozjum mariologiczne – 25 września 2004 r., red. J. Królikowski, Kraków 2004, s. 82–100.
Siudy T., Pierwsza wśród odkupionych, „Communio” 3 (1983), nr 5, s. 30–40.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
