W poszukiwaniu specyfiki myśli maryjnej św. Atanazego Wielkiego

Piotr Kaczmarek

Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie , Polska
https://orcid.org/0000-0001-6183-6539


Abstrakt

Artykuł stawia sobie za cel przyjrzenie się działalności pisarskiej św. Atanazego Wielkiego, biskupa Aleksandrii (296–373). Analiza dzieł św. Atanazego Wielkiego jest próbą wydobycia specyfiki jego myśli maryjnej. Ten słynny ojciec Kościoła, pamiętający jeszcze krwawe prześladowania chrześcijan, jako biskup musiał bronić doktryny chrześcijańskiej przez cały okres swojej posługi. Działał on w czasie, gdy niejaki Ariusz propagował teorię, zgodnie z którą Chrystus jest bytowo podporządkowany Bogu Ojcu. Święty Atanazy, zwalczając tę herezję, okazał się wielkim propagatorem Soboru Efeskiego i jego dogmatycznych orzeczeń. Autor nie koncentruje się na analizie tekstów źródłowych św. Atanazego, ale stara się ukazać cały kontekst i tło działalności biskupa Aleksandrii. W swojej mariologii św. Atanazy bronił prawdy o wcieleniu, które potwierdza prawdziwe bóstwo i prawdziwe człowieczeństwo Chrystusa. Wspominał także o Matce Bożej (Theotókos) i wychwalał dziewictwo Maryi. Podsumowując, możemy powiedzieć, że mariologii św. Atanazego należy szukać w jego chrystologii, ponieważ jest to główny przedmiot jego nauczania.

Słowa kluczowe:

św. Atanazy, mariologia, arianizm

Altaner B., Stuiber A., Patrologia, tłum. P. Pachciarek, Warszawa 1990.
Atanazy św., Żywot św. Antoniego, w: „Karmię Was tym, czym sam żyję”. Ojcowie żywi, t. 1, red. M. Starowieyski, Kraków 1978, s. 32–34.
Atanazy św., Pierwsza mowa przeciw arianom, w: Antologia literatury patrystycznej, t. 2, red. M. Michalski, Warszawa 1982.
Atanazy św., O dekretach Soboru Nicejskiego, w: tenże, O wypowiedzi Dionizego, O synodach w Rimini i Seleucji, tłum. i oprac. M. Szewczyk, Kraków 2011.
Benedykt XVI, Ojcowie Kościoła. Od Klemensa Rzymskiego do Augustyna, Poznań 2008.
Breviarium fidei, red. I. Bokwa, Poznań 2007.
Campenhausen H. von., Ojcowie Kościoła, tłum. K. Wierszyłowski, Warszawa 1967.
Chrostowski W., Bóg, Biblia, Mesjasz, Warszawa 2007.
Dokumenty soborów powszechnych. Tekst grecki, łaciński i polski, t. 1, red. A. Baron,H. Pietras, Kraków 2001.
Fischer-Wollpert R., Leksykon papieży, tłum. B. Białecki, Kraków 2000.
Florkowski E., Matka Boża w nauce Ojców Kościoła, w:Gratia plena. Studia teologiczne o Bogurodzicy, red. B. Przybylski, Poznań–Warszawa–Lublin 1965, s. 59–77.
Królikowski J., Maryja w pamięci Kościoła. Mariologia, Tarnów 2014.
Królikowski J., Bogiem sławiena Maryja, Niepokalanów 2015.
Królikowski J., Syn Boży i nasz Zbawiciel, Kraków 2016.
Lejeune R., Latarnia na czas nawałnicy. Atanazy. Ojciec Kościoła (296–373), w: Wybrał nas, abyśmy byli święci i nieskalani… Sylwetki świętych, błogosławionych i kandydatów na ołtarze, pr. zb., tłum. E. Bromboszcz, Katowice 2007, s. 91–102.
Melotti L., Maryja, Matka żyjących, tłum. T. Siudy, Niepokalanów 1993.
Michalski M., Antologia literatury patrystycznej, t. 2, Warszawa 1982.
Müller G.L., Podręcznik teologii dogmatycznej. Chrystologia – nauka o Jezusie Chrystusie, tłum. W. Szymona, Kraków 1998.
O’Collins G., Farrugia E.G., Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych, red. H. Pietras, Kraków 2002.
Ratzinger J., Opera omnia, t. VI/2: Jezus z Nazaretu, tłum. W. Szymona, Lublin 2015.
Schönborn Ch., Konrad M., Weber H.P., Bóg zesłał Syna Swego. Chrystologia, tłum. L. Balter, Poznań 2002.
Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym, Watykan 1965.
Starowieyski M., Mariologia św. Atanazego Wielkiego, Warszawskie Studia Teologiczne, nr specjalny (2017), s. 318–346.
Stasiak S., Zawiła R., ABC teologii dogmatycznej. Notatki z wykładów ks. prof. Romana E. Rogowskiego, Wrocław 1997.
Szymusiak J., Arianizm, w: Encyklopedia katolicka, t. 1, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1995, k. 911–915.
Umiński J., Historia Kościoła, t. 1, Opole 1959.
Wojtyła K., Kazanie na Areopagu, Kraków 2018.
Pobierz

Opublikowane
2020-02-27



Piotr Kaczmarek 
Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie https://orcid.org/0000-0001-6183-6539



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.