The role of tsar Peter (927-969) in the life of the Bulgarian Church. A few remarks
Mirosław J. Leszka
Uniwersytet Łódzki , PolandAbstract
Tsar Peter was a ruler who was active in the sphere of church policy, and is pictured to have been a deep believer himself. He is credited with the fact of granting the title of patriarch to the Bulgarian archbishop, which most probably occurred under the framework of the agreement of 927 (?933/934). The act symbolically completed the process of acquiring full maturity and independence by the Church of Bulgaria. Peter, as the first Bulgarian ruler, had to face a serious problem of heresy. Being fully aware of responsibility for orthodoxy of his subjects’ creed, he was determined enough to take precautions in order to stifle the development of the Bogomil heresy. However, his actual actions (except for his consulting the patriarch) and their results are impossible to pinpoint. On the other hand, it should be stressed that, during the rule of tsar Peter, the Bulgarian monasticism lived through a period of considerable development. The tsar contributed to that progress, though, unfortunately, details of the phenomenon are impossible to determine. Peter himself became a monk before his death, and subsequently his personal worship evolved around his involvement in the monastic movement.
Keywords:
tsar Peter (927-969), bogomilism, Bulgarian Church, Bulgarian medieval monasticismReferences
Das Hexaemeron des Exarchen Johannes, t. 5, hrsg. R. Aitzetmüller, Graz 1968.
Joannes Scylitzes, Synopsis historiarum, ed. I. Thurn, CFHB (Series Berolinensis) 5, Berolini 1973, tłum. A. Kotłowska: Jan Skylitzes, Zarys historii, w: Testimonia najdawniejszych dziejów Słowian. Seria grecka, z. 6: Pisarze wieku XI, wyd. A. Kotłowska – A. Brzóstkowska, Warszawa 2013, 106-269.
Kosma Prezbiter, Mowa polemiczna przeciwko heretykom, oprac., tłum. M. Skowronek, współpr. G. Minczew, w: Średniowieczne herezje dualistyczne na Bałkanach. Źródła słowiańskie, oprac., przekł., komentarz G. Minczew – M. Skowronek – J.M. Wolski, Łódź 2015, 67-125.
Leo Diaconus, Historiae, rec. C.B. Hase, CSHB [33], Bonnae 1828.
Taktikon (Beneševiča), ed. N. Oikonomidès, w: Les listes de préséance byzantines des IXe et Xe siècles, Paris 1972, 237-253.
Angelova S. – Prinzing G., Das mutmassliche Grab des Patriarchen Damian: zu einem archäologischen Fund in Dristra/Silistria, w: Srednovekovna khristijanska Evropa: Iztok i zapad. Cennosti, tradicii, obshhuvane, red. V. Gjuzelev – A. Miltenova, Sofija 2002, 726-730.
Biliarsky I., St. Peter (927-969), Tsar of the Bulgarians, w: State and Church: Studies in Medieval Bulgaria and Byzantium, ed. V. Gjuzelev – K. Petkov, Sofia 2011.
Browning R., Byzantium and Bulgaria. A Comparative Study across the Early Medieval Frontier, London 1975.
Bylina S., Bogomilizm w średniowiecznej Bułgarii. Uwarunkowania społeczne, polityczne i kulturalne, „Balcanica Posnaniensia” 2 (1985) 113-145.
Czarnecki S., Geneza i ewolucja dogmatu teologicznego sekty bogomiłów, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace historyczne” 134 (2007) 25-40.
Dobrev I., Sv. Ivan Rilski, t. 1, Linz 2007.
Dujčev I., L’epistola sui Bogomili del patriarcha Teofilatto, w: tenże, Medioevo bizantino-slavo, vol. 1: Saggi di storia politica e culturale, Storia e Letteratura 102, Roma 1965, 283-315.
Ferluga J., John Scylitzes and Michael of Devol, w: tenże, Byzantium on the Balkans. Studies on the Byzantine Administration and the Southern Slavs from the VIIth to the XIIth Centuries, Amsterdam 1976, 337-344.
Fine J.V.A., A Fresh Look at Bulgaria under Tsar Peter I (927-969), „Byzantine Studies” 5 (1978) 88-95.
Fine J.V.A., The Early Medieval Balkans: a Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century, Ann Arbor 1983.
Leszka M.J., Kwestia patriarchatu bułgarskiego w 1. poł. X wieku, "Vox Patrum" 59 (2013) 581-590. (Crossref)
Leszka M.J., Stracone złudzenia. Religijny kontekst stosunków bizantyńsko-bułgarskich w latach 863-927, w: Religijna mozaika Bałkanów, red. M. Walczak-Mikołajczakowa, Gniezno 2008, 32-39.
Leszka M.J., Symeon I Wielki a Bizancjum. Z dziejów stosunków bułgarsko-bizantyńskich w latach 893-927, Byzantina Lodziensia 15, Łódź 2013. (Crossref)
Leszka M.J. – Marinow K., Carstwo bułgarskie. Polityka, społeczeństwo, gospodarka, kultura, 866-969, Warszawa 2015.
Loos M., Le prétendu témoignage d’un traité de Jean Exarque intitulé ‘Šestodnev’ et relatif aux Bogomiles, „Byzantinoslavica” 13 (1952-1953) 59-67.
Minczew G., Remarks on the Letter of the Patriarch Theophylact to Tsar Peter in the Context of Certain Byzantine and Slavic Anti-heretic Texts, „Studia Ceranea” 3 (2013) 113-130. (Crossref)
Minczew G., Słowiańskie teksty antyheretyckie jako źródło do poznania herezji dualistycznych na Bałkanach, w: Średniowieczne herezje dualistyczne na Bałkanach. Źródła słowiańskie, oprac., przekł., komentarz G. Minczew – M. Skowronek – J.M. Wolski, Łódź 2015, 13-57. (Crossref)
Nikolov G.N., Die Christianisierung der Bulgaren und das Mönchtum in der Familie des Khans Boris I. Michail, w: Rome, Constantinople and Newly-Converted Europe. Archeological and Historical Evidence, t. 1, red. M. Salamon i in., Kraków – Leipzig – Rzeszów – Warszawa 2012, 91-100.
Obolensky D., The Bogomils, Cambridge 1948.
Pirivatrić S., Some Notes on the Byzantine-Bulgarian Peace Treaty of 927, „Byzantinoslovaca” 2 (2008) 40-48.
Prinzing G., Entstehung und Rezeption der Justiniana Prima-Theorie im Mittelalter, „Byzantinobulgarica” 5 (1978) 269-287.
Runciman S., Manicheizm średniowieczny, tłum. J. Prokopiuk – B. Zborski, Katowice 2007.
Simeonova L., Diplomacy of the Letter and the Cross: Photios, Bulgaria and the Papacy 860s-880s, Amsterdam 1998.
Spyra J., Wspólnoty bogomilskie jako próba powrotu do form życia gmin wczesnochrześcijańskich, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 84 (1987) 7-21.
Swoboda W., Bułgaria a patriarchat konstantynopolitański w latach 870-1018, w: Z polskich studiów slawistycznych, Seria 4: Historia, Warszawa 1972, 47-65.
Swoboda W., Damian, w: Słownik starożytności słowiańskich, VIII: Suplementy i indeksy A-Ż, red. A. Gąsiorowski – G. Labuda – A. Wędzki, Wrocław 1991, 13-14.
Swoboda W., L’origine de l’organisation de l’Église en Bulgarie et ses rapports avec le patriarcat de Constantinople (870-919), „Byzantinobulgarica” 2 (1966) 67-81.
TurlejS., Justyniana Prima. Niedoceniony aspekt polityki kościelnej Justyniana, Notos – Scripta Antiqua et Byzantina 8, Kraków 2011.
Wiegand T., Milet. Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899, t. III/1: Der Latmos, Berlin 1913.
Uniwersytet Łódzki
License
Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.
