Chrześcijaństwo jako boska religia w myśli Hilarego z Poitiers

Ivan Bodrožić

Facoltà Cattolica a Zagreb , Croatia


Abstract

Święty Hilary z Poitiers († 367) żył w trudnym momencie historycznym, w którym panował kryzys w stosunkach władzy politycznej i kościelnej. Z jednej stony dziedzictwo Konstantyna Wielkiego w postaci uznania chrześciajństwa za religię państwową, z drugiej zaś pokusy ingerencji włądzy cywilnej w wewnętrzne sprawy Kościoła przez jego nastepców. Zaistniałą sytuację pogarszały znacznie walki między różnymi frakcjami chrześcijan, którzy nie mogli nadal osiagnąć pokoju i zgody w kwestaich religijnych nawet pomimo tego, że na Soborze Nicejskim, zostało ogłoszone wyznanie wiary Kościoła. Cesarz Konstancjusz, sprzyjający arianon, w rzeczywistości chciał polityczne­go rozwiązania problemu teologicznego nie uwzględniajac jednak faktu, że kom­promis religijny podważy prawdę o Bogu. Na kanwie tych wydarzeń zasadniczą kwestią stanie się precyzyjne określenie pojecia religii prawdziwej. Autor artykułu podjął badania nad różnymi znaczeniami terminu religio w pismach Biskupa Poitiers. Analiza tekstów pozwoliła na zaprezentowanie jego rozumienia religii, a zwłaszcza, wskazanie kryteriów określających zarówno religię jak i Kościół, który również może być rozumiany pod pojęciem religii. Jak konkluduje Autor dla św. Hilarego jedyną, prawdziwą religią jest ta, która została objawiona przez Boga, On sam ją zapoczątkował na ziemi. Dodatkowo religia ta jest zgodna z prawem, ponieważ pochodzi od Boga, który jest jego autorem. Hilary pokazuje wyraźnie, że prawda religijna nie ma prowieniencji ludzkiej, ale jest prawdą ze względu na to, co objawił Bóg. Stąd też postulaty Hilarego pod adresem cesarza, który nie może działać w Kościele jako absolutny pan i traktować Kościoła jako religii pogańskiej. Kościół jest depozytariuszem prawdy otrzymanej od Boga jak również wskazówek odnośnie do właściwego i należnego Bogu kultu i nie może odejsć od tego nawet za cenę konfliktu z cesarzem.

Keywords:

Św. Hilary z Poitiers, chrześcijaństwo, boska religia, Kościół

Barnes T.D., Athanasius and Constan¬tius. Theology and politics in the constantinan empire, London 1993
Barnes T.D., Hilary of Poitiers on His Exile, VigCh 46 (1992) 129-140
Beckwith C.L., Hilary of Poitiers on the Trinity, Oxford 2008
Bodrožić I., Non recipit mendacium veritas, nec patitur religio impietatem. La reazione di Ilario di Poitiers contro la legislazione dell’imperatore Costanzo, in: “Lex et religio”. XL incontro di studiosi dell'antichitàcristiana (Roma, 10-12 maggio 2012), SEA 135, Roma 2013, 521-533
Burns P.C., Hilary of Poitiers’ Road to Béziers: Politics or Religion?, JECS 2 (1994) 273-289
Cicero, De natura deorum
Forcellini A., Lexicon Totius Latinitatis, vol. 4, a cura di G. Perin, Padova 1965
Hilarius Pictaviensis, Contra Constantium, PL 10
Hilarius Pictaviensis, De Trinitate
Ilario di Poitiers, Contro l’imperatore Costanzo, traduzione, introduzione e note a cura di L. Longobardo, Roma, 1997
Lactantius, Divinae institutiones
Ladaria L.F., La cristologia de Hilario de Poitiers, Roma 1989
Liddel H.G. – Scott R., Dizionario illustrato greco-italiano, Firenze 1993
Petri S., Introduzione a Ilario di Poitiers, Brescia 2007
Simonetti M., Omei, NDPAC II 3599-3600
Weedman M., The Trinitarian Theology of Hilary of Poitiers, Leiden – Boston 2007

Published
2014-01-05


Bodrožić, I. (2014). Il cristianesimo come religio divina nel pensiero di sant’Ilario di Poitiers. Vox Patrum, 61, 195–208. https://doi.org/10.31743/vp.3618

Ivan Bodrožić 
Facoltà Cattolica a Zagreb



License

Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.