Ancora sull’anima di Cristo in Didimo il Cieco

Roland Marcin Pancerz

Wyższe Seminarium Duchowne oo. Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej , Poland



Abstract

II presente articolo e una breve presentazione dei nuovi elementi scoperti nella dissertazione dottorale: Christi anima apud Didymum Caecum, scritta interamente in latino nella Facolta di Lettere dell’Universita Pontificia Salesiana, nelPanno 2007. La novita della tesi e costituita da 4 punti fondamentali. Anzitutto la dottrina didimiana sull’anima del Salvatore e studiata alla luce di tutte le sue opere auten- tiche, inclusi i frammenti catenari. Poi la tesi tratta la questione della scienza umana di Cristo - argomento quasi mai finora studiato in Didimo. In terzo luogo viene criticamente discussa la tesi di R. Layton sulfambiguita didimiana nella valutazione della propatheia. Infine sono approfondite alcune questioni teologiche concernenti il nostro argomento: la funzione soteriologica delPanima di Cristo, 1’unita del Verbo Incarnato, la discesa di Gesil agli inferi. La dissertazione diventa cos! un contributo non solo alla storia della letteratura cristiana antica, ma anche alla storia del dogma cristologico.

Keywords:

Didymus the Blind, Christ's soul

Ambrosius, De fide
Athanasius, De incarnatione, SCh 199
Bardy G., Didyme l’Aveugle, Paris 1910
Bienert W., „Allegoria” und „Anagoge” bei Didymos dem Blinden von Alexandria, Berlin - New York 1972
Boulluec A. Le, Alexandrie Antiąue et Chretienne. Clement et Origene, Paris 2006
Bouteneff P.C., Placing the Christology of Didymus the Blind, StPatr 37 (2001)
Cramer J.A., Catenae Graecorum Patrum in Novum Testamentom 8, Hildesheim 1967
Czyżewski B., Chrystologia w Komentarzu do Zachariasza Dydyma Aleksandryjskiego, Gniezno 1996
Didymus, Commentarius in Ecclesiasten, ed. M. Gronewald: Papyrologische Texte und Abhandlungen 24, Bonn 1979
Didymus, Commentarius in Genesim
Didymus, Commentarius in lob
Didymus, Commentarius in Psalmos, ed. E. Muhlenberg: Psalmenkommentare aus der Kateneniiberlieferung 2, w: Patristische Texte und Studien 16, Berlin - New York 1977
Didymus, Commentarius in Zachariam, ed. L. Doutrelau, SCh 83
Didymus, De Spiritu Sancto
Didymus, In I Epistołom Joannis, ed. F. Zoepfl: Didymi Alexandrini in Epistolas canonicas brevis enarratio, Munster 1914
Drobner H.R., Gregor von Nyssa, Die drei Tage zwischen Tod und Auferstehung unseres Herrn Jesus Christus, Leiden 1982
Epiphanius, Ancoratus
Gesche A., La christologie du „Commentaire sur les Psaumes” decouvert a Toura, Gembloux 1962
Ghattas M., Die Christologie Didymus des Blinden von Alexandria in den Schriften von Tura. Zur Entwicklung der Alexandrinischen Theologie des 4. Jahrhunderts, Munster - Hamburg - London 2002
Gounelle R., La descente du Christ aux enfers. Institutionnalisation d ’une croyance, Paris 2000
Gregorius Nazianzenus, Epistula, ed. P. Gallay, SCh 208
Gregorius Nyssenus, Contra Apollinarem, ed. F. Mueller, GNO 3/1
Grillmeier A., Gesu il Cristo nella fede delta Chiesa, 1/2: Dall’eta apostolica al concilio di Calcedo- nia (451), Brescia 1982
Grillmeier A., Mit ihm und in ihm. Christologische Forschungen und Perspektiven, Freiburg - Basel - Wien 1975
Irenaeus, Adversus haereses
Kannengiesser Ch., Athanase d’Alexandrie, Sur 1’Incarnation du Verbe, SCh 199
Layton R.A., Propatheia: Origen and Didymus on the Origin of the Passions, VigCh 54 (2000)
Leipoldt J., Didymus der Blinde von Alexandria, Diss., Leipzig 1905
Michel A., Science de Jósus-Christ, DThC XIV
Noce C., Didimo il Cieco, lo Spirito Santo, Roma 1998
Ocariz F. - Mateo-Seco L.F. - Riestra J.A., II mistero di Cristo. Manuale di Cristologia, Roma 2000
Origenes, In Hieremiam hom., ed. P. Nautin, SCh 232
Pancerz M., Christi anima apud Didymum Caecum, Romae 2007
Pancerz R.M., Krótka uwaga na temat zakresu pojęcia propatheia u Dydyma Aleksandryjskiego, „Studia Seraphico-Slavica” 1 (2007) 40-55
Prinzivalli E., Didimo il Cieco. Lezioni sui Salmi. II „Commento ai Salmi” scoperto a Tura, Milano 2005
Prinzivalli E., Didimo il Cieco e l’interpretazione dei Salmi, L’Aquila - Roma 1988
Prinzivalli E., Magister Ecclesiae. II dibattito su Origene fra III e IV secolo, Roma 2002
Ps-Athanasius, Contra Apollinarium, PG 26
Rondeau M.J., Les commentaires patristiques du Psautier (IIIe-Ve siecles), II, Roma 1982
Simonetti M., Ancora sulla paternita Didimiana del De Trinitate, „Augustinianum” 36 (1996)
Sorabji R., Emotion and peace of mind. From Stoic agitation to Christian temptation, Oxford 2000
Staab K., Die griechischen Katenenkommentare zu den katholischen Briefen, „Biblica” 5 (1924)
Staimer E., Die Schrift De Spiritu Sancto von Didymus dem Blinden von Alexandrien. Eine Untersuchung zur altchristlichen Literatur- und Dogmengeschichte, Diss., Munchen 1960
Studer B., Dio salvatore nei Padri delta Chiesa. Trinita - cristologia - soteriologia, Roma 1986
Teodor z Mopsuestii, De incarnatione, ed. H.B. Swete, Theodori episcopi Mopsuesteni in Epistolas B. Pauli Commentarii 2, Cambridge 1882

Published
2008-03-08


Pancerz, R. M. (2008). Jeszcze o duszy Chrystusa według Dydyma Ślepego. Vox Patrum, 52(2), 827–841. Retrieved from https://czasopisma.kul.pl/index.php/vp/article/view/6316

Roland Marcin Pancerz 
Wyższe Seminarium Duchowne oo. Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej



License

Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.