Humanity as Man and Woman. Fundamental Biblical Anthropology, its Sources and Consequences
Abstract
The article discusses the two descriptions of the creation of man (Gen 1:2-3). In analyzing these verses, emphasis is placed on the fact that both descriptions stress that man was created as a man and a woman. The dual-gender nature of mankind is accented in both passages in the biological, religious (Gen 1: 26-28) and social (Gen 2:18-25) dimensions. Both sexes are equal to each other in each of these aspects. People fully achieves their calling to live and cooperate with God only as a man and a woman. One’s ability to establish relationships is most fully expressed within the sexual diversity of our species. This occurs in the biological (fertility enabling us to submit the earth) as well as the intellectual and spiritual dimensions (woman as the “suitable helper”).
Keywords:
man, man and woman, sex, Gen 1–2References
Angerstorfer, A., „Ebenbild eines Gottes in babylonischen und assyrischen Keilschrifttexten”, Biblische Notizen 88 (1997) 47–58.
Bührer, W., Am Anfang…Untersuchungen zur Textgenese und zur relativ-chronologischen Einordnung von Gen 1–3 (Forschungen zur Religion und Literatur des Alten und Neuen Testaments 256; Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 2014). (Crossref)
Clines, D.J.A. (red.), Dictionary of Classical Hebrew (Sheffeld: Sheffeld Phoenix Press 1993–2011) I–VIII (= DCH)
Desroches Noblecourt, C., Hatszepsut. Tajemnicza królowa Egiptu (tł. J. Karkowski) (Warszawa: Świat Książki 2007).
Fischer, G., Genesis 1–11 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg – Basel – Wien: Herder 2018).
Frevel, C., „Gottesbildlichkeit und Menschenwürde. Freiheit, Geschöpflichkeit und Würde des Menschen nach dem Alten Testament”, Anthropologische Aufbrüche (red. A. Wagner) (Forschungen zur Religion und Literatur des Alten und Neuen Testaments 232; Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 2009) 255–274. (Crossref)
Gertz, J.C., Das erste Buch Mose (Genesis). Die Urgeschichte Gen 1–11 (Das Alte Testament Deutsch 1; Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 2018). (Crossref)
Gesenius, W., Hebräisches und Aramäisches Handwörterbuch über das Alte Testament, wyd. 18 (red. H. Donner) (Heildelber – Dordrecht – London – New York: Springer 1987–2012) I–VII (= Ges18). (Crossref)
Gross, W., „Die Gottebenbildlichkeit des Menschen nach Gen 1,26.27 in der Diskussion des letzten Jahzehnten”, Biblische Notizen 68 (1993) 35–48.
Gross, W., „Gen 1,26.27; Gen 9,6: Statue oder Ebenbild Gottes? Aufgabe und Würde des Menschen nach dem hebräischen und dem griechischen Wortlaut”, Jahrbuch für Biblische Theologie 15 (2000) 11–38.
Gross, W. et al., „Image of God”, Encyclopedia of the Bible and Its Reception (red. D.C. Allison – H.J. Klauck – C. Helmer) (Berlin: De Gruyter 2016) XII, 885–913.
Gunkel, H., Genesis, wyd. 3 (Handkommentar zum Alten Testament 1/1; Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 1910), wyd. 9 (1977).
Hamilton, V.P., The Book of Genesis. Chapters 1–17 (New International Commentary on the Old Testament; Grand Rapids, MI: Eerdmans 1990).
Janowski, B., „Die lebendige Statue Gottes. Zur Anthropologie der priesterlichen Urgeschichte”, Gott und Mensch im Dialog Festschrift für Otto Kaiser zum 80. Geburtstag (red. M. Witte) (Beihefte zur Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 345/1; Berlin – New York: De Gruyter 2004) 183–214.
Janowski, B., Anthropologie des Alten Testaments. Grundfragen – Kontexte – Themenfelder (Tübingen: Mohr Siebeck 2019). (Crossref)
Jenni, E., Die hebräischen Präpositionen. I. Die Präposition Beth (Stuttgart – Berlin – Köln: Kohlhammer 1992).
Kaiser, O. (red.), Texte aus der Umwelt des Alten Testament (Gütersloh: Mohn 1985–1993) I/6, III/3 (= TUAT).
Krüger, T., „Genesis 1:1–2:3 and the Development of the Pentateuch”, The Pentateuch (red. T.B. Dozeman et al.) (Forschungen zum Alten Testament 78; Tübingen: Mohr Siebeck 2011) 125–138.
Lemański, J., „Opis stworzenia jako «conditio humana» w Rdz 2,7?”, Śląskie Studia Historyczno- Teologiczne 39/1 (2006) 5–24.
Lemański, J., Księga Rodzaju. Rozdziały 1–11. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (Nowy Komentarz Biblijny Stary Testament 1/1; Częstochowa: Święty Paweł 2013).
Lemański, J., „Bóg stwarza niebo i ziemię. Pytanie o rolę teologii stworzenia w ramach teologii biblijnej”, Bóg Stwórca (red. A. Paciorek) (Scripturae Lumen 6; Tarnów: Biblos 2014) 13–42.
Lemański, J., Księga Rodzaju. Rozdziały 11,27-36,43. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament 1/2; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2014) 393–404 [Ekskurs: „Biblia a kwestia homoseksualizmu”].
Lemański, J., „Rdz 1,1–2,3 na nowo odczytane? Czyli pytanie o to, czy możliwe jest nowe spojrzenie na kapłański opis stworzenia?”, Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 23 (2016) 71–105. (Crossref)
Lemański, J., „Rola snów w Księdze Rodzaju (tradycje patriarchalne Rdz 12–36)”, Sny prorockie, sny wieszcze, objawienia Boże poprzez sny w tradycji starotestamentalnej (red. G.M. Baran) (Tarnów: Biblos 2017) 9–45.
Lemański, J., „Imago Dei. W poszukiwaniu źródeł i znaczenia pewnej biblijnej koncepcji antropologicznej”, Powstanie człowieka w ujęciu interdyscyplinarnym (red. T. Maziarka) (Kraków: Copernicus Center Press 2019) 121–154.
Levin, C., Der Jahwist (Forschungen zur Religion und Literatur des Alten und Neuen Testaments 157; Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 1993).
Lipschits, O., „Demographic Changes in Judah between Seventh and the Fifth Centuries B.C.E.”, Judah and the Judeans in the New-Babylonian Period (red. O. Lipschits – J. Blenkinsopp) (Winona Lake, IN: Eisenbrauns 2003) 323–376. (Crossref)
Markschies, C., Gottes Körper. Jüdische, christliche und pagane Gottesvorstellungen in der Antike (München: Beck 2016). (Crossref)
Martin, T.R., Starożytna Grecja. Od prehistorii do czasów hellenistycznych (tł. J. Szkudliński) (Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2016).
Maul, S., „Der assyrische König – Hüter der Weltordnung”, Gerechtigkeit, Richten und Retten in der abendländischen Tradition und ihren altorientalischen Ursprüngen (red. J. Assmann) (München: Fink 1998) 65–77.
Mayer, W.R., „Ein Mythos von der Erschaffung der Menschen und des Königs”, Orientalia NS 56 (1987) 55–68.
McDowell, C.L., The Image of God in the Garden of Eden. The Creation of Humankind in Genesis 2:5–3:24 in Light of mīs pî pĩt pî and wpt-r Rituals of Mesopotamia and Ancient Egypt (Winona Lake, IN: Eisenbrauns 2015). (Crossref)
Napora, K., „‘Wąż’, ‘życie’, czy ‘matka wszystkiego, co żyje”? Znaczenie imienia ḥawwâ i jego funkcja w Rdz 3”, Niewiastę dzielną kto znajdzie? (Prz 31,10). Rola kobiet w biblijnej historii zbawienia (red. A. Kubiś – K. Napora) (Analecta Biblica Lublinensia 14; Lublin: Wydawnictwo KUL 2016) 15–27.
Napora, K., „Odpowiednia dla niego pomoc? Kobieta w Rdz 1–2”, Sympozjum 21 (2017) 33–48.
Neumann-Gorsolke, U., Herrschen in den Grenzen der Schöpfung. Ein Beitrag zur alttestamentlichen Anthropologie am Beispiel von Psalm 8, Genesis 1 und verwandten Texten (Wissenschaftliche Monographien zum Alten und Neuen Testament 101; Neukirchen: Neukirchener Verlag 2004).
Ockinga, B., Die Gottebenbildlichkeit in Ägypten und im Alten Testament (Ägypten und Altes Testament 7; Wiesbaden: Harrassowitz 1984).
Pfeiffer, H., „Der Baum in der Mitte des Gartens. Zum überlieferungsgeschichtlichen Ursprung der Paradieserzählung (Gen 2,4b–3,24), Teil II: Prägende Traditionen und theologische Akzente”, Zeitschrift für die alttestamentlische Wissenschaft 113 (2001) 1–16. (Crossref)
von Rad, G., Das erste Buch Mose. Genesis, wyd. 8 (Das Alte Testament Deutsch 2/4; Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 1972), wyd. 12 (1987).
Reiser, W., „Die Verwandtschaftsformel in Gen 2,23”, Theologische Zeitschrift 16 (1960) 1–4.
Roth, M.T. (red.), Assyrian Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago, (Chicago, IL: Oriental Institute 1956–2005) I–XXI (= CAD).
Rüterswörden, U., Dominium terrae. Studien zur Genese einer alttestamentlichen Vorstellung (Beihefte zur Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 215; Berlin – Boston, MA: De Gruyter 1993). (Crossref)
Sarna, N.M., Genesis (JPS Torah Commentary; Philadelphia, PA: Jewish Publication Society of America 1989).
Schellenberg, A., Der Mensch, das Bild Gottes? Zum Gedanken einer Sonderstellung des Menschen im Alten Testament und in weiteren altorientalischen Quellen (Abhandlungen zur Theologie des Alten und Neuen Testaments 101; Zürich: TVZ 2011).
Schroer, S., In Israel gab es Bilder. Nachrichten von darstellender Kunst im Ancient Testament (Orbis biblicus et orientalis 74; Freiburg – Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 1987).
Schüle, A., Die Urgeschichte (Genesis 1–11) (Zürcher Bibelkommentare AT 1/1; Zürich: TVZ 2009).
Szarzyńska, K. (tł.), Mity sumeryjskie (Warszawa: Agade 2000). Uehlinger, C., „Eva als ‘lebendiges Kunstwerk”. Traditionsgeschichtliches zu Gen 2,21-22/23.24 und 3,20”, Biblische Notizen 43 (1988) 90–99.
Uehlinger, C., „Nicht nur Knochenfrau. Zu einem wenig beachteten Aspekte der zweiten Schöpfungserzählung”, Bibel und Kirche 53 (1998) 31–34.
Wagner, A., Gottes Körper. Zur alttestamentlischen Vorstellung der Menschengestaltigkeit Gottes (Gütersloh: Gütersloher 2010).
Wenham, G.J., Genesis 1–15 (The Word Biblical Commentary 1; Dallas, TX: Word Book 1987).
Westermann, C., Genesis. Kapitel 1–11, wyd. 3 (Biblischer Kommentar Altes Testament 1/1; Neukirchen-Vluyn: Neukirchener 1983).
Koehler, L. – Baumgartner, W. – Stamm, J.J. (red.), Wielki słownik hebrajsko-polski aramejski- polski Starego Testamentu (Prymasowska Seria Biblijna 30; Warszawa: Vocatio 2008) I–II (= KBL).
Wildberger, H., „ṣelem”, Theologisches Handwörterbuch zum Alten Testament (red. E. Jenni – C. Westermann) (Gütersloh: Gütersloher Verlaghaus 1976), wyd. 4 (1994) II, 556–563.
Uniwersytet Szczeciński
Ks. Janusz Lemański, prezbiter diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, profesor nauk teologicznych, kierownik Katedry Egzegezy i Teologii Biblijnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego, autor wielu artykułów i monografii z zakresu Starego Testamentu. Specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących Pięcioksięgu i eschatologii biblijnej. Napisał m.in.: Pięcioksiąg dzisiaj (Studia Biblica 4; Kielce: Verbum 2002); Księga Wyjścia (NKB.ST 2; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2009); „Niech przyjdzie do mnie, a dowie się, że jest prorok w Izraelu” (2 Krl 5,8b). Wprowadzenie do profetyzmu starotestamentalnego. I. Profetyzm przedklasyczny. Prorocy więksi (Studia i Rozprawy 28; Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US 2011); „Szukajcie dobra, a nie zła, abyście żyli” (Am 5,14a). Wprowadzenie do profetyzmu starotestamentalnego. II. Dwunastu proroków mniejszych. Księga Barucha. List Jeremiasza (Studia i Rozprawy 31; Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US 2012); Księga Rodzaju (NKB.ST 1/1-3; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2013-2015); Prawo Pana doskonałe – krzepi życie (Ps 19,8a). Kilka refleksji na temat istoty prawa i sprawiedliwości w Starym Testamencie (Studia i Rozprawy 54; Szczecin: Wydawnictwo US 2019).
https://orcid.org/0000-0002-1512-997XLicense
The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK
