Reportażowa saga rodzinna. Fuzja gatunków i dziennikarska archiwistyka

Edyta Krystyna Żyrek-Horodyska

Uniwersytet Jagielloński , Polska
https://orcid.org/0000-0002-7276-1736


Abstrakt

W niniejszym artykule omówiona została reportażowa saga rodzinna – gatunek będący połączeniem dziennikarskiej sprawozdawczości z pamięciową narracją. Przedmiotem analiz uczyniono książki Fałszerze pieprzu Moniki Sznajderman oraz Dom z dwiema wieżami Macieja Zaremby Bielawskiego. Tomy te są przykładem osobliwego nurt pisarstwa non-fiction opierającego się na reporterskiej rekonstrukcji i osobistym zaangażowaniu autora. Celem artykułu jest przedstawienie reportażowej sagi rodzinnej jako struktury łączącej w sobie elementy powieści rodzinnej, autobiografii, eseju oraz reportażu. Jej cechą charakterystyczną jest dokonywana przez piszącego eksploracja przeszłości, do której dostęp zapośredniczony został poprzez dziennikarskie i pozadziennikarskie źródła informacji.

Słowa kluczowe:

Family saga, reportage, family story

Bridgwood Ch., Family Romances: The Contemporary Popular Family Saga, w: The Progress of Romance. The Politics of Popular Fiction, red. J. Radford, London 1986.
Czempka-Wiewióra M., «Pisane z pamięci». Strategie narracyjne we współczesnej literaturze autobiograficznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2011, nr 2.
«Czuły narrator». Pełny tekst noblowskiego wykładu Olgi Tokarczuk, na: https://www.rp.pl/Literatura/191209471-Czuly-narrator-Pelny-tekst-noblowskiego-wykladu-Olgi-Tokarczuk.html [dostęp: 6.01.2020].
Frukacz K., Szwedzki Polak – Polski Szwed. Maciej Zaremba Bielawski wobec polskości i polskiej szkoły reportażu, w: Literatura polska w świecie. T. VII Reportaż w świecie, światowość reportażu, red. K. Frukacz, Katowice 2019.
Geertz C., O gatunkach zmąconych. Nowe konfiguracje myśli społecznej, „Teksty Drugie” 1990, nr 2.
Golka M., Głód autentyzmu, „Opuscula Sociologica” 2016, nr 1. Lejeune P., Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, tłum. W. Grajewski i in., Kraków 2001.
Malcer-Zakrzacka A., Melchiora Wańkowicza dwa odmienne spojrzenia na Rosję, „Jednak Książki” 2006, nr 5.
Medecka M., Apokryf rodzinny jako odmiana dwudziestowiecznej powieści historycznej, Lublin 2007.
Nora P., Między pamięcią a historią: lieux de mémoire, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia” 2011, nr 105.
O książce «Dom z dwiema wieżami» («Huset med de två torlen») Macieja Zaremby Bielawskiego w przekładzie Mariusza Kalinowskiego pisze jurorka Julia Fiedorczuk, na: http://www.kulturalna. warszawa.pl/kapuscinski,6,11027.html [dostęp: 6.01.2020].
Sendyka R., Pryzma – zrozumieć nie-miejsca pamięci (non-lieux de mémoire), „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2.
Sontag S., O fotografii, tłum. S. Magala, Kraków 2009.
Szczerbakiewicz R., Archiwistyczny reportaż kryminalny. Retrokryminalna paraliteratura, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2018, nr 2.
Sznajderman M., Fałszerze pieprzu. Historia rodzinna, Wołowiec 2016.
Tołstoj L., Anna Karenina, tłum. K. lłłakowiczówna, Warszawa 1965.
Ween L., Family Sagas of the Americas: «Los Sangurimas» and «A Thousand Acres», „The Comparatist” 1996, vol. 20.
Wolny-Zmorzyński K., Reportaż – jak go napisać? Poradnik dla słuchaczy studiów dziennikarskich, Warszawa 2004.
Wójcińska A., Perspektywa mrówki. Rozmowy z reporterami świata, Wołowiec 2015. Zaremba Bielawski M., Dom z dwiema wieżami, tłum. M. Kalinowski, Kraków 2018.
Zatora A., Saga rodzinna – próba uporządkowania i konceptualizacji gatunku, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2017, z. 2.
Żórawska-Janik N., Nieustająca praca pamięci. «Fałszerze pieprzu» Moniki Sznajderman, „Autobiografia” 2018, nr 2.
Żyrek-Horodyska E., Reportaż biograficzny czy biografia reportażowa? Refleksje genologiczne i analiza przypadku, „Autobiografia” 2018, nr 2. https://dowody.com/ksiazka/robert-rient-swiadek/ [dostęp: 6.01.2020].
Pobierz

Opublikowane
18.12.2019


Żyrek-Horodyska, E. K. (2019). Reportażowa saga rodzinna. Fuzja gatunków i dziennikarska archiwistyka. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 62(4), 133–148. https://doi.org/10.31743/zn.2019.62.4.07

Edyta Krystyna Żyrek-Horodyska  edytazyrek@wp.pl
Uniwersytet Jagielloński https://orcid.org/0000-0002-7276-1736



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości. 

Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.