Attitudes of Elites towards the Translation of Holy Relics until the End of the Twelfth Century

Ademari Cabannensis Chronicon, ed. by P. Bourgain, R. Landes et al., Corpus Christianorum,

Continuatio Mediaevalis, 129, Turnhout 1999.

Annales Magdeburgenses, ed. by G. H. Pertz, Monumenta Germaniae Historica.

Scriptores, XVI, Hannover 1859, 105–96.

Brunonis vita quinque fratrum, ed. by R. Kade, Monumenta Germaniae Historica.

Scriptores, XV, Hannover 1888.

Cosmae Pragensis Chronica Bohemorum. Cosmas of Prague, The Chronicle of the

Czechs, ed. by J. M. Bak, P. Rychterová, Central European Medieval Texts, 10,

Budapest – New York 2020.

Gesta Principum Polonorum. The Deeds of the Princes of the Poles, trans. P. W. Knoll,

F. Schaer, Central European Medieval Texts, 3, Budapest – New York 2003.

Ex aliis miraculis S. Heinrici, ed. by G. H. Pertz, Monumenta Germianiae Historica.

Scriptores, IV, Hannover 1841, 814–16.

Jan Długosz, Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, V–VI: 1140–1240,

ed. by Z. Kozłowska-Budkowa, D. Turkowska et al., Warsaw 2009.

Magistri Vincentii Chronicon Polonorum, ed. by A. Bielowski, Monumenta Poloniae

Historica, II, Lviv 1872, 251–448.

Mistrz Wincenty Kadłubek, Kronika polska, ed. by B. Kürbis, Wrocław 2003.

Nakielski Samuel, Miechovia sive promptuarium antiquitatum Monasterii Miechoviensis,

Cracow 1634.

Rocznik kapitulny krakowski, ed. by A. Bielowski, Monumenta Poloniae Historica,

II, Lviv 1872, 783–816.

Rocznik krótki, ed. by A. Bielowski, Monumenta Poloniae Historica, II, Lviv 1872,

–815.

Rocznik miechowski, ed. by A. Bielowski, Monumenta Poloniae Historica, II, Lviv

, 880–96.

Thietmari Merseburgensis episcopi Chronicon, ed. by R. Holtzmann, Monumenta

Germaniae Historica. Scriptores Rerum Germanicarum. Nova Series, IX, Berlin

Vita beati Romualdi, ed. by G. Tabacco, Rome 1957.

Vita quinque fratrum eremitarum, ed. by J. Karwasińska, Monumenta Poloniae

Historica. Series Nova, IV, Warsaw 1973, 9–84.

Żywot błogosławionego Romualda, pustelnika i opata, trans. by E. Buszewicz,

ed. by K. Skwierczyński, Cracow 2019.

Żywot Pięciu Braci Męczenników, in Piśmiennictwo czasów Bolesława Chrobrego,

ed. by J. Karwasińska, trans. K. Abgarowicz, Warsaw 1966, 155–246.

Bieniak J., ‘Polska elita polityczna XII w. (Część III B. Arbitrzy książąt – trudne

początki)’, in Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów, ed. by

S. Kuczyński, VII, Warsaw 1996, 11–44.

Callahan D. F., Jerusalem and the Cross in the Life and Writings of Ademar of Chabannes,

Studies in the History of Christian Traditions, 181, Leiden – Boston

Dąbrowska E., ‘Pierwotne miejsce przechowywania relikwii św. Wojciecha we

wczesnym średniowieczu’, in Tropami Świętego Wojciecha, ed. by Z. Kurnatowska,

Poznań 1999, 147–58.

___________, ‘Średniowieczny ceremoniał pogrzebowy wyższego duchowieństwa

polskiego. Studium archeologiczno-historyczne’, in Groby, relikwie i insygnia.

Studia z dziejów mentalności średniowiecznej, ed. by E. Dąbrowska, Warsaw

, 13–38.

Deptuła Cz., ‘Niektóre aspekty stosunków Polski z cesarstwem w wieku XII’, in

Polska w Europie. Studia historyczne, ed. by H. Zins, Lublin 1968, 35–92.

___________, ‘Werner’, in Hagiografia Polska. Słownik bio-bibliograficzny, ed. by

R. Gustaw, II, Poznań 1972, 513–21.

___________, ‘Kościół płocki w XII wieku’, Studia Płockie, 3 (1975), 67–84.

Dobosz J., Działalność fundacyjna Kazimierza Sprawiedliwego, Poznań 1995.

Dobrowolski K., Dzieje kultu św. Florjana w Polsce do połowy XVI w., Rozprawy

Historyczne Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 2.2, Warsaw 1923.

Dunin-Wąsowicz T., Ślady kultu świętego Wojciecha w Europie Zachodniej około

roku 1000, in Tropami Świętego Wojciecha, ed. by Z. Kurnatowska, Poznań 1999,

–34.

Gansiniec R., ‘Tragedia Petri Comitis’, Pamiętnik Literacki: Czasopismo Kwartalne

Poświęcone Historii i Krytyce Literatury Polskiej, 43.1–2 (1952), 52–139.

Geary P. J., Furta sacra. Thefts of Relics in the Central Middle Ages, Princeton 1978.

Gładysz M., Zapomniani Krzyżowcy. Polska wobec ruchu krucjatowego w XII–XIII

wieku, Warsaw 2002.

Kubín P., ‘Die Bemühungen Otto III. um die Einsetzung eines Reichskultes für

den Prager Bischof Adalbert’, in Böhmen und seine Nachbarn in der Přemyslidenzeit,

ed. by I. Hlaváček, A. Patschowsky, Ostfildern 2011, 317–40.

Labudda A., Liturgia pogrzebu w Polsce do wydania Rytuału Piotrkowskiego (1631).

Studium historyczno-liturgiczne, Warsaw 2014.

Landes R., Relics, Apocalypse, and the Deceits of History. Ademar of Chabannes,

–1034, Harvard Historical Studies, 117, Cambridge MA – London 1995.

Manikowska H., ‘Princeps fundator w przedlokacyjnym Wrocławiu. Od Piotra

Włostowica do Henryka Brodatego’, in Fundacje i fundatorzy w średniowieczu

i epoce nowożytnej, ed. by E. Opaliński, T. Wiślicz, Warsaw 2000, 37–57.

Michalski M., Kobiety i świętość w żywotach trzynastowiecznych księżnych polskich,

Poznań 2004.

Michałowski R., ‘Przyjaźń i dar w społeczeństwie karolińskim w świetle translacji

relikwii. Część druga – analiza i interpretacja’, Studia Źródłoznawcze, 29 (1985),

–65.

___________, Princeps fundator. Studium z dziejów kultury politycznej w Polsce

X–XIII wieku, Warsaw 1993.

___________, ‘Translacja Pięciu Braci Polskich do Gniezna. Przyczynek do dziejów

kultu relikwii w Polsce wczesnośredniowiecznej’, in Peregrinationes. Pielgrzymki

w kulturze dawnej Europy, ed. by H. Manikowska, H. Zaremska, Warsaw

, 173–84.

___________, ‘Depozycja ciała św. Wojciecha w roku 1000. Przyczynek do dziejów

zjazdu gnieźnieńskiego’, in Świat pogranicza, ed. by M. Nagielski, A. Rachuba

et al., Warsaw 2003, 45–56.

___________, Zjazd gnieźnieński. Religijne przesłanki powstania arcybiskupstwa

gnieźnieńskiego, Wrocław 2005.

Mróz F., ‘Oddziaływanie religijne i kulturowe sanktuarium bożogrobców w Miechowie

w latach 1163–1819’, in Rola klasztorów w procesie kształtowania się

państwowości krajów słowiańskich, ed. by W. Stępniak-Minczewa, Z. Kijas,

Cracow 2002, 155–67.

Nagy P., Le Don des larmes au Moyen Âge. Un instrument en quête d’institution

(Ve–XIIIe siècle), Paris 2000.

Pac G., ‘Ad propagandum catholicae religionis cultum. Translacje relikwii i chrystianizacja

Europy Środkowej do końca XII wieku’, in Christianizace v dlouhém

trvání: 10.–15. století v Českém a Polském království, ed. by K. Bracha, M. Nodl

et al., Prague 2024, 227–64.

Papasidero M., Translatio sanctitatis. I furti di reliquie nell’ Italia medievale, Florence

Pleszczyński A., Przekazy niemieckie o Polsce i jej mieszkańcach w okresie panowania

Piastów, Lublin 2016.

Plezia M., ‘Tradycja rękopiśmienna Kroniki Kadłubka’, in Ars Historica. Prace

z dziejów powszechnych i Polski, ed. by W. Wolarski, Poznań 1976, 377–92.

___________, Dookoła sprawy świętego Stanisława. Studium źródłoznawcze, Cracow

Pysiak J., Skwierczyński K., ‘Struggles for Episcopal Legitimation during the Gregorian

Reform in Twelfth- and Thirteenth-Century Norway and Poland’, in

Legitimation of the Elites in High Medieval Poland and Norway: Comparative

Studies, ed. by W. Jezierski, H. J. Orning et al., Turnhout 2025, 357–84.

Rajman J., ‘Pielgrzym i fundator. Fundacje kościelne i pochodzenie księcia Jaksy’,

Nasza Przeszłość, 82 (1994), 5–34.

___________, ‘Kościoły bożogrobców w Małopolsce. Z badań nad patrociniami

i relikwiami (XII–XVI w.)’, Folia Historica Cracoviensia, 21 (2015), 45–77.

Sikorski D. A., ‘Kronika Ademara z Chabannes – odzyskane źródło dla najwcześniejszych

dziejów Polski’, Studia Źródłoznawcze. Commentationes, 40 (2002),

–20.

Sitek M., ‘Retrospekcja i aktualizacja – “manewry” wokół głowy św. Wojciecha

u schyłku XV wieku’, in Historyzm, tradycjonalizm, archaizacja. Studia z dziejów

świadomości historycznej w średniowieczu i okresie nowożytnym, ed. by

M. Walczuk, Cracow 2015, 153–76.

Skwierczyński K., Recepcja idei gregoriańskich w Polsce do początku XIII wieku,

Wrocław 2005.

___________, ‘Fundacje możnowładcze w Polsce XI i XII wieku. Możni i ich fundacje

jako problem badawczy’, in Animarum cultura. Studia nad kulturą religijną

na ziemiach polskich w średniowieczu, ed. by H. Manikowska, W. Brojer,

Warsaw 2008, 63–93.

___________, ‘Początki kultu NMP w Polsce w świetle płockich zapisek o cudach

z 1148 r.’, in Europa barbarica, Europa christiana: studia mediaevalia Carolo

Modzelewski dedicata, ed. by R. Michałowski, Warsaw 2008, 213–40.

___________, ‘The Beginnings of the Cult of the Blessed Virgin Mary in Poland in

the Light of the Płock Accounts of Miracles From 1148’, Studi Medievali, 53.1

(2012), 117–62.

___________, ‘Where and When did The Life of Blessed Romuald originate?’, Revue

Mabillon, 96 (2024), 225–31.