Care for Civilian and Military Refugees in the South of France 1939–1940. Cooperation between the Polish Consulate in Marseille and the Polish Red Cross – Case Study
Abstract
The aim of this article is to present the care of civilian and military refugees in the years 1939–1940 with the cooperation of the Polish Consulate in Marseille and the Polish Red Cross (PCK). Providing assistance to refugees was one of the key elements of the work carried out by both the Consulate and the PCK. It required considerable flexibility and action on many levels. Until June 1940, most of the care work was carried out by the Consulate. It was only after the defeat of France and the establishment of the PCK delegation in Marseille that responsibilities were divided. The main concern was to raise funds, set up shelters and provide medical care. It would not have been possible to obtain shelters for refugees if it had not been for the cooperation of the Consulate and the PCK with the local authorities. Until June 1940, the attitude of the French authorities towards Polish refugees was more favorable than after the defeat of France. As of September 1940, the Consulate ceased to function and was replaced by the Polish Office (Biuro Polskie), which began cooperating with the PCK delegation in Marseille.
Keywords:
Second World War, France, Government in Exile, refugees, Polish Army in France, Poles, Marseille, PCK, Polish Consular Service in FranceReferences
Ambrochowicz-Gajownik, Anna. “Diplomatic Tools and Tools of War: Activities of the Polish Office in Casablanca During Second World War – A Case Study.” In Oblicza wojny. Narzędzia, vol. 10, edited by Małgorzata Pogońska-Pol, 223–36. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2023. (Crossref)
Ambrochowicz-Gajownik, Anna. “Ośrodki miejskie południowej Francji – miejscem schronienia dla polskich uchodźców w latach 1939–1940.” In Oblicza wojny. Miasto i wojna, vol. 3, edited by Witold Jarno and Jarosław Kita, 195–208. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2021. (Crossref)
Ambrochowicz-Gajownik, Anna. W cieniu Lazurowego Wybrzeża. Konsulat polski w Marsylii 1919–1940. Warsaw: Neriton, 2019.
Archives départementales des Bouches-du-Rhône [AdBdR], Marseille.
Archiwum Akt Nowych [AAN], Warsaw (The Central Archives of Modern Records).
Batowski, Henryk. Polska dyplomacja na obczyźnie 1939–1941. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1991.
Biblioteka Polska w Paryżu [BPP] (Polish Library in Paris).
Dokumenty Rządu RP na Obczyźnie. Suplementy do tomów I–VIII Protokołów posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej: październik 1939–sierpień 1945, edited by Wojciech Rojek in cooperation with Andrzej Suchcitz. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2010.
Gmurczyk-Wrońska, Małgorzata. Polska – niepotrzebny aliant Francji? (Francja wobec Polski w latach 1938–1944). Warsaw: Neriton, Instytut Historii PAN, 2003.
Hall, Aleksander. Naród i państwo w myśli politycznej Charles’a de Gaulle’a. Warsaw: Neriton, Rzeszów: Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, 2005.
Instytut Polski i Muzeum im. Generała Władysława Sikorskiego, Londyn [PISM] (Polish Institute and Sikorski Museum in London).
Kania, Krzysztof. Edward Bernard Raczyński 1891–1993: dyplomata i polityk. Warsaw: Neriton, 2014.
Michowicz, Waldemar. “Organizacja polskiego aparatu dyplomatycznego w latach 1918–1939.” In Historia dyplomacji polskiej. Vol. 4, 1918–1939, edited by Piotr Łossowski, 5–78. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
Nossowska, Małgorzata. O Francuzce, która pokochała Polskę. Rosa Bailly i stowarzyszenie Les Amis de la Pologne. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2012.
Pachowicz, Anna. “Posłanka Wanda Ładzina (1880–1966) i jej działalność w Polsce i we Francji.” Przegląd Sejmowy, no. 3 (2023): 87–105. (Crossref)
Pachowicz, Anna. Towarzystwo Opieki nad Polakami we Francji 1941–1944. Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski, 2013.
Pestkowska, Maria. Za kulisami rządu polskiego na emigracji. Warsaw: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2000.
Pobóg-Malinowski, Władysław. Z mojego okienka. Fakty i wrażenia z lat 1939–1945. Vol. 1, 1939–1940, edited by Przemysław Marcin Żukowski. Łomianki: LTW, 2013.
Polski Czerwony Krzyż we Francji, no. 1–2 (1940).
Protokoły z posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. Vol. 1, październik 1939 – czerwiec 1940, edited by Wojciech Rojek with cooperation with Andrzej Suchcitz. Kraków: Secesja, 1994.
Rutkowski, Tadeusz Paweł. Stanisław Kot 1885–1975. Biografia polityczna. Warsaw: DiG, 2000.
Słowikowski, Mieczysław Zygfryd. W tajnej służbie. Jak polski wywiad dał aliantom zwycięstwo w Afryce Północnej. Poznań: Rebis, 2011.
Vinen, Richard. France 1934–1970. New York: St. Martin’s Press, 1996. (Crossref)
Wyrwa, Tadeusz. Bezdroża dziejów Polski. Kraj i emigracja po 1 września 1939 r. Lublin: Norbertinum, 2000.
Wyrwa, Tadeusz. “Władze RP we Francji. Odbudowa władz Rzeczypospolitej w Paryżu i Angers wrzesień 1939-czerwiec 1940.” In Władze RP na Obczyźnie podczas II wojny światowej 1939–1945, edited by Zbigniew Błażyński. London: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie, 1994.
Zabiełło, Stanisław. Na posterunku we Francji. Warsaw: PAX, 1967.
Zabiełło, Stanisław. O rząd i granice. Walka dyplomatyczna o sprawę polską w II wojnie światowej. Warsaw: PAX, 1986.
Independent Scholar https://orcid.org/0000-0001-7460-0859
