Benedykta XVI niektóre argumenty za przyszłością teologii

Józef Warzeszak

Akademia Katolicka w Warszawie , Polska


Abstrakt

Autor artykułu ukazuje argumenty, które przytacza Benedykt XVI w swoich przemó- wieniach za tym, że teologia ma przyszłość. Przyszłość teologii związana jest z przyszłością wiary, gdyż wiara potrzebuje teologii, a teologia wiary. Wiara zaś jest odpowiedzią na tkwiące w naturze ludzkiej pragnienie prawdy, dobra, piękna, które człowiek może odnaleźć jedynie w Bogu. Pytanie o Boga jest pytaniem kluczowym, od którego zależy odkrycie sensu życia i świata. Teologia wraz z filozofią – oczywiście niepozytywistyczną, rezygnującą z badania transcendencji bytu – poszukuje pełnej prawdy o bycie ludzkim i podtrzymuje wrażliwość człowieka na pełną prawdę. Teologia jako pełnoprawna nauka pośród innych nauk wskazuje, że prawda naukowa uczestniczy w Prawdzie boskiej, pochodzi z tego samego źródła, tj. z Logosu, którego dziełem jest stworzenie. Kiedy w dzisiejszych czasach zaprzestaje się poszukiwania prawdy lub się z nią nie liczy, to teologia odkrywa wynikające stąd zagrożenia dla kultury europejskiej. Teologia uczy o Bogu, który przemówił do ludzi, a nie o kimś, kto byłby jedynie hipotezą myśli ludzkiej, dlatego podstawowym zadaniem teologii jest wnikanie w słowo objawione. Toteż przyszłość ma teologia wypracowana na podstawie zasad i norm wynikających z Objawienia wiary, a nie na podstawie wspólnych z innymi naukami kryteriów i norm czy też wzorców przejętych z nauk humanistycznych.

Słowa kluczowe:

Benedykt XVI, teologia, nauka, przyszłość

Benedykt XVI, Encyklika „Caritas in veritate”, Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 2009.

Benedykt XVI, Przemówienie do członków Międzynarodowej Komisji Teologicznej (2 XII 2011 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) (2012), nr 2, s. 31–32.

Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników Kongresu na temat Wydawnictwa Katolickie- go zorganizowanego przez Papieską Radę Środków Społecznego Przekazu (7 X 2011 r.), https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/it/speeches/2010/october/documents/ hf_ben-xvi_spe_20101007_pccs.html [dostęp: 20 V 2021].

Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników sesji plenarnej Kongregacji Nauki Wiary (31 I 2008 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) (2008), nr 3, s. 35–37.

Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników sesji plenarnej Międzynarodowej Komisji Teologicznej (5 XII 2008 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) (2009) nr 2, s. 20–21. Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników sesji plenarnej Papieskiej Akademii Nauk (31 X 2008 r.), „L’Osservatore Romano” (2009), nr 1, s. 40–41.

Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników Zgromadzenia Generalnego Papieskich Dzieł Misyjnych (21 V 2010 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) (2010), nr 7, s. 44–45. Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników zebrania plenarnego Papieskiej Akademii Nauk (6 XI 2006 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) (2007), nr 3, s. 19–20.

Benedykt XVI, Przemówienie do wspólnoty Katolickiego Uniwersytetu Sacro Cuore (21 V 2011 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) (2011), nr 7, s. 33–35.

Benedykt XVI, Przemówienie na spotkaniu z przedstawicielami społeczeństwa chorwa- ckiego w Teatrze Narodowym (4 VI 2011 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl), (2011) nr 7, s. 8–9.

Benedykt XVI, Przemówienie podczas uroczystości wręczenia Nagrody im. Ratzingera (30 VI 2011 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) (2011), nr 8–9, s. 35–37.

Benedykt XVI, Przemówienie podczas wizyty w rzymskiej siedzibie Katolickiego Uni- wersytetu Najświętszego Serca (30 V 2012 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) (2012), nr 6, s. 21–23.

Benedykt XVI, Wiara, rozum i uniwersytet. Wspomnienia i refleksje (Wykład na uniwersytecie, Ratyzbona, 12 IX 2006 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) (2006), nr 11, s. 25–27. Benedykt XVI, Wykład przygotowany z okazji inauguracji roku akademickiego w uniwer- sytecie La Sapienza (17 I 2008 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) (2008), nr 3, s. 12–16.

Benedykt XVI, Wywiad do filmu „Bells of Europe”, https://www.vatican.va/content/benedict- -xvi/it/speeches/2012/october/documents/hf_ben-xvi_spe_20121015_bells-of-europe. html [dostęp: 15 V 2021].

Benedykt XVI/Joseph Ratzinger, Przyszłość wiary. Refleksje teologiczne, Kraków: Wy- dawnictwo WAM 2019.

Bronk K., Abp Paglia: na nowo stworzyć teologię w dialogu z nauką i kulturą, https://www. vaticannews.va/pl/watykan/news/2021-05/abp-paglia-na-nowo-stworzyc-teologie-w- -dialogu-z-nauka-i-kultur.html [dostęp: 20 V 2021].

Ferdek B., Trojnar W., Via Benedicta. Warsztat naukowy Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny 2019.

Hugon ze św. Wiktora, De Sacramentis, I, III, 30; PL 176, 173–618.

Jan Paweł II, Encyklika „Evangelium vitae”, Kraków: Wydawnictwo M 1995.

Jan Paweł II, Przemówienie do członków Papieskiej Akademii Nauk (10 XI 2003 r.),

https://jp2online.pl/obiekt/przemowienie-do-papieskiej-akademii-nauk;T2Jq-ZWN0OjI0ODM= [dostęp: 15 V 2021].

Kasper W., Theologie und Kirche, Mainz: Grünewald 1987.

Kiejkowski P., Czy nauka może zastąpić wiarę? Relacja między wiarą a nauką w tekstach

Josepha Ratzingera (Benedykta XVI), w: Wiara pod lupą. Współczesne pytania o ra- cjonalność wiary, R. Pietkiewicz (red.), Wrocław: Towarzystwo Studiów Interdyscy- plinarnych przy Papieskim Wydziale Teologicznym 2014, s. 147–167.

Mühlen H., Nowe życie z Bogiem. Wprowadzenie w życie i świadectwo chrześcijańskie, tłum. J.M. Kania i in., Wrocław–Kraków: Kairos 1994.

Ratzinger J. (wprowadzenie M. Pera), L’Europa di Benedetto nella crisi delle culture, Siena: Cantagalli 2005.

Sikora P., Teologia ma przyszłość. Recenzja książki R. Woźniaka „Przyszłość, teologia, społeczeństwo”, https://www.miesiecznik.znak.com.pl/6362008piotr-sikorateologia- -ma-przyszlosc/ [dostęp: 20 V 2021].

Sobór Watykański II, Deklaracja o wolności religijnej „Dignitatis humanae”, Poznań: Pallottinum 2002, s. 410–421.

Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, Poznań: Pallottinum 2002, s. 526–606.

Szymik J., Teologia według J. Ratzingera/Benedykta XVI. Rozumienie, natura, sens, „Studia Nauk Teologicznych PAN” 12 (2017), s. 35–47.

Szymik J., Theologia Benedicta, t. I, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2010.

Warzeszak J., Polifonia nauk w ujęciu Benedykta XVI, „Studia Bobolanum” 32 (2021), nr 1, s. 43–70. (Crossref)

Woźniak R., Przyszłość, teologia, społeczeństwo, Kraków: Wydawnictwo WAM 2007.

Pobierz

Opublikowane
2021-12-01


Warzeszak, J. (2021). Benedykta XVI niektóre argumenty za przyszłością teologii. Studia Nauk Teologicznych PAN, (16), 67–85. https://doi.org/10.31743/snt.12569

Józef Warzeszak  jwarzeszak@gmail.com
Akademia Katolicka w Warszawie