Wiara, kultura i personalistyczna wizja osoby ludzkiej w nauczaniu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Ryszard Ficek
Katolicki Uniwersytet Lubelski , Stany ZjednoczoneAbstrakt
Ze względu na wielowymiarowy charakter personalistycznej koncepcji Stefana Wyszyńskiego niniejszy artykuł jest skoncentrowany na chrześcijańskiej wizji zaangażowania w kulturę. W tym kontekście zwrócono uwagę na to, w jakim zakresie główne założenia personalizmu mogą stanowić podstawę do kształtowania kultury, zwłaszcza w odniesieniu do współczesnej rzeczywistości (post)-modernistycznej? Przeprowadzona w powyższym artykule analiza kultury pozwala ukazać omawianą problematykę w kategoriach powołania skierowanego do każdego człowieka. Usytuowanie jej w odniesieniu do realiów życia doczesnego podkreśla, że w twórczej aktywności na rzecz kultury należy widzieć właściwy sposób realizacji pełni osobowości człowieka, nie tylko w wymiarze doczesnym, ale także nadprzyrodzonym. Dzięki uwypukleniu takich elementów jak: osoba ludzka, rodzina, naród, państwo, społeczność międzynarodowa, integralnie rozumiana kultura, ekonomia i polityka, a także Kościół głoszący powszechne orędzie zbawienia, personalistyczna wizja kultury wykazuje charakter prakseologiczny, zakorzeniony w konkretnej ludzkiej egzystencji i ukierunkowany na wymiar stwórczo-zbawczy. Umożliwia to nie tylko bezpośrednie włączenie się osoby ludzkiej w nurt zachodzących przemian cywilizacyjno-kulturowych, ale równocześnie pozwala człowiekowi odkryć właściwe miejsce w dynamicznie zmieniających się realiach współczesnego świata.
Słowa kluczowe:
Stefan Wyszyński, personalizm, kkultura, ewangelizacja, postmodernizmBibliografia
Bartnik Cz. S., „Osoba" w filozofii i teologii, Lublin: Wydawnictwo Standruk 2017.
Bartnik Cz. S., Chrześcijańska pedagogia narodowa według Stefana Wyszyńskiego, w: tenże, Polska teologia narodu, Lublin: TN KUL 1988, s. 183–242.
Bartnik Cz. S., Personalizm, Lublin: WN KUL 2008.
Bartnik Cz.S., Zarys myśli teologicznej Kardynała Wyszyńskiego, „Ateneum Kapłańskie” 73 (1981) t. 97, s. 224-228.
Celej J.Z., Kultura chrześcijańska duszą narodu, W nauczaniu Prymasa Stefana Wyszyńskiego, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 1995.
Evdekimov P., Prawosławie, Warszawa: PAX 1964.
Ficek R., (Post-) Modernity and Christian Culture: In the Context of the Personalism of Stefan Cardinal Wyszyński, “Roczniki Kulturoznawcze” 11 (2020), s. 49-89.
Ficek R., Christians in Socio-Political Life: An Applied Analysis of the Theological Anthropology of Cardinal Stefan Wyszyński, Primate of Poland, Toruń 2020.
Ficek R., Mariological Dimension of the Theological and Pastoral Concepts of Cardinal Stefan Wyszyński, Primate of Poland, “Studia Sandomierskie” 27 (2020), 229-249.
Ficek R., Moral Renewal as a Socio-Religious Imperative and the Destructive Actions of an Oppressive Totalitarian State: in the Context of Cardinal Stefan Wyszyński’s Personalistic Concept of Social Life, „Roczniki Teologiczne” 67 (2020) z.5, s. 39-61.
Kiereś H., Postmodernizm: rzeczywistość czy kreacja, w: A. Maryniarczyk, M. J. Gądek (red.), Poznanie bytów, czy ustalenie sensów? Zadania współczesnej metafizyki, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2016, s. 175–190.
Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, w: http://ptm.rel.pl/czytelnia/dokumenty/dokumenty-soborowe/soborwatykanski-ii/141-konstytucja-duszpasterska-o-kosciele-w-swiecie-wspolczesnym-gaudium-et-spes.html (akces: 1 maj 2021).
Kowalczyk S., Filozofia kultury, Lublin: Wydawnictwo KUL 2005.
Wyszyński S., Aby byli jedno. Słowo ekumeniczne 27. 01. 1966, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 271-276.
Wyszyński S., Abyście byli synami światłości. Do naukowców Warszawy 21. 03. 1959, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 123-128.
Wyszyński S., Apel Prymasa Polski. Jasna Góra 3. 05. 1965, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, t. 20, s. 226-248.
Wyszyński S., Apel Synodu w obronie praw człowieka. Po powrocie z Synodu Biskupów, Warszawa 26 I 1975, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946-1981. Warszawa 1990, s. 619-627.
Wyszyński S., Ars longa..., Jasna Góra 5. 12. 1971, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 192-201.
Wyszyński S., Bezcenna wartość ludzkiego życia, Jasna Góra 2.12.1956, w: S. Wyszyński, Prymas Polski w obronie życia, t. 1, Warszawa: ODISS, 1982, s. 22-30.
Wyszyński S., Bóg-Człowiekiem, aby człowiek był... Bogiem. Do inteligencji katolickiej. Warszawa-Miodowa 14. 01. 1970, in: S. Wyszyński, „Idzie nowych ludzi plemię...“. Wybór przemówień i rozważań, Poznań-Warszawa: Pallotinum 1973, s. 46–50.
Wyszyński S., Budowanie Wrocławia z żywych i wybranych kamieni. Wrocław - kościół Świętego Wojciecha 15. 10. 1966, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 101-108.
Wyszyński S., Człowiek współczesny musi być świętym, jeśli nie ma stać się zbrodniarzem. Ołtarzew 2. 09. 1980, w: tenże, Kościół w służbie Narodu, s. 32-36.
Wyszyński S., Do artystów scen warszawskich. Warszawa. Dom Arcybiskupów 10. 01. 1971, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 174-181.
Wyszyński S., Do uczestniczek zjazdu pielęgniarek. Warszawa-Wawer 30. 12. 1956, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956–1981, t. 1, s. 337-342.
Wyszyński S., Ewangelia pierwszym manifestem wyzwolenia człowieka. Warszawa, Miodowa 7. 09. 1980, w: tenże, Kościół w służbie Narodu, s. 40-43.
Wyszyński S., Harmonia Bożo-ludzka w Polsce. Bazylika archikatedralna w Warszawie 6. 01. 1980, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 930-938.
Wyszyński S., Homo Dei, I kazanie świętokrzyskie 13.01.1974, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, Warszawa: ODiSS, 1990, s. 574–580.
Wyszyński S., Homo oeconomicus, II kazanie świętokrzyskie 20.01.1974, w: S. Wyszyński S., Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 581-588.
Wyszyński S., In principio erat Verbum... . W 600-lecie powstania Uniwersytetu Jagiellońskiego, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 56-68.
Wyszyński S., Kamienie węgielne budowane na górach świętych. Na Jasnej Górze po powrocie z uwięzienia (2.11.1956), in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946-1981. Warszawa 1990, 62-67.
Wyszyński S., Konstytucja Pastoralna o obecności Kościoła w świecie współczesnym. Warszawa - bazylika św. Jana 20. 03. 1966, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956–1981, (t. 1–67), Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, t. 23, s. 103-124.
Wyszyński S., Kościół w obliczu nowej siły społecznej. Warszawa 21. 05. 1968, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, t. 28, s. 429-435.
Wyszyński S., Krzyż stał się nam bramą. 20-lecie wznowienia pracy na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Lublin 7. 06. 1964, w: S. Wyszyński, Z rozważań nad kulturą ojczystą, s. 35-46.
Wyszyński S., Kształtowanie kultury społeczno-katolickiej w Polsce, Do prawników 15.01.1971, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 436-444.
Wyszyński S., List pasterski o społecznej krucjacie miłości. Warszawa - Wielki Post 1967, w: Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, Paris: Editions du Dialogue, 1975, s. 537-552.
Wyszyński S., List wielkopostny do duchowieństwa i wiernych. Gniezno 2. 02. 1965, w: tenże, Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, s. 571-581.
Wyszyński S., Miasto nieujarzmione śpiewa. Warszawa - archikatedra św. Jana 24. 06. 1966, w: tenże. Z rozważań nad kulturą, s. 92-100.
Wyszyński S., Miłość i sprawiedliwość społeczna. Rozważania społeczne, Poznań: Pallotinum 1993.
Wyszyński S., Miłość na co dzień. Rozważania, Poznań: Pallotinum, 1980.
Wyszyński S., Myśli przewodnie roku życia. Warszawa 7. 05. 1958, w: tenże, Prymas Polski w obronie życia, cz. 1, s. 41-53.
Wyszyński S., Na niwie wypalonej ogniem wsiejcie nowe. Do młodzieży akademickiej we Wrocławiu 2. 06. 1957, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 82-94.
Wyszyński S., Nauczycielu prawdomówny! Do nauczycieli Warszawy 6.11.1960, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 168–173.
Wyszyński S., O katolickiej woli życia. List pasterski na Wielkanoc 1947, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946-1981. Warszawa: ODISS 1990, s. 29-40.
Wyszyński S., O nowym człowieku w Jezusie Chrystusie. Jasna Góra 3. 05. 1964, w: tenże, Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris: Editions du Dialogue,1975, s. 348-353.
Wyszyński S., Obowiązek obrony kultury narodowej. Na zakończenie III Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Warszawie 30. 04. 1977, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946-1981, s. 769–772.
Wyszyński S., Płock-Czerwińsk-Grunwald-Konstancja-Jasna Góra. Płock-katedra 12. 11. 1966, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 109-117.
Wyszyński S., Postulaty duszpasterskie wobec budownictwa sakralnego. Warszawa 8.11.1957, in: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, t. 3, 188–196.
Wyszyński S., Problemy życia społecznego w Polsce. Do duszpasterzy młodzieży męskiej 29 XII 1975, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946-1981. Warszawa 1990, s. 669-675.
Wyszyński S., Radość stała się dzisiaj temu domowi. Warszawa-Włochy 24. 06. 1965, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, t. 20, s. 442-451.
Wyszyński S., Słowo duszpasterskie na Uroczystość Świętej Rodziny. 8. 01. 1967, w: tenże, Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, s. 531-534.
Wyszyński S., Słowo pasterskie na tysiąclecie chrztu Polski. O przygotowaniu do odnowienia przyrzeczeń chrztu w wielką sobotę. Gniezno 27. 02. 1966, w: tenże, Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, s. 504-509.
Wyszyński S., Społeczność przyrodzona i nadprzyrodzona. II Konferencja Akademicka. Warszawa - kościół św. Anny 16. 02. 1957, in: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, vol. I-LXVII, Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, vol. II, s. 57-79.
Wyszyński S., Sumienie prawe u podstaw odnowy życia narodowego, Poznań: Pallotinum 1981.
Wyszyński S., Sumienie prawe u podstaw odnowy życia narodowego. Do wiernych w archikatedrze warszawskiej 6.01.1981, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, Warszawa: ODiSS, 1990, s. 986-994.
Wyszyński S., U stóp Matki Słowa Wcielonego, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 111-115.
Wyszyński S., Vratislavia - wróciła sława. Wrocław 31. 08. 1965, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 67-75.
Wyszyński S., W obronie życia nie narodzonych. Komańcza - wrzesień 1956, w: tenże, Prymas Polski w obronie życia, cz. 1, s. 2-15.
Wyszyński S., W słodkim jarzmie miłości. Warszawa 1. 06. 1967, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956–1981, t. 26, s. 378-399.
Wyszyński S., Zadania i środki oddziaływania Kościoła w Polsce w zakresie kształtowania kultury społeczno-katolickiej. Warszawa - kościół św. Anny 15. 01. 1971, in: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, (t. 1-47), Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, t. 36, s. 56-71.
Wyszyński S., Zaszczytna służba Słowu. Warszawa - Miodowa 8. 10. 1956, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 266-271.
Bartnik Cz. S., Chrześcijańska pedagogia narodowa według Stefana Wyszyńskiego, w: tenże, Polska teologia narodu, Lublin: TN KUL 1988, s. 183–242.
Bartnik Cz. S., Personalizm, Lublin: WN KUL 2008.
Bartnik Cz.S., Zarys myśli teologicznej Kardynała Wyszyńskiego, „Ateneum Kapłańskie” 73 (1981) t. 97, s. 224-228.
Celej J.Z., Kultura chrześcijańska duszą narodu, W nauczaniu Prymasa Stefana Wyszyńskiego, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 1995.
Evdekimov P., Prawosławie, Warszawa: PAX 1964.
Ficek R., (Post-) Modernity and Christian Culture: In the Context of the Personalism of Stefan Cardinal Wyszyński, “Roczniki Kulturoznawcze” 11 (2020), s. 49-89.
Ficek R., Christians in Socio-Political Life: An Applied Analysis of the Theological Anthropology of Cardinal Stefan Wyszyński, Primate of Poland, Toruń 2020.
Ficek R., Mariological Dimension of the Theological and Pastoral Concepts of Cardinal Stefan Wyszyński, Primate of Poland, “Studia Sandomierskie” 27 (2020), 229-249.
Ficek R., Moral Renewal as a Socio-Religious Imperative and the Destructive Actions of an Oppressive Totalitarian State: in the Context of Cardinal Stefan Wyszyński’s Personalistic Concept of Social Life, „Roczniki Teologiczne” 67 (2020) z.5, s. 39-61.
Kiereś H., Postmodernizm: rzeczywistość czy kreacja, w: A. Maryniarczyk, M. J. Gądek (red.), Poznanie bytów, czy ustalenie sensów? Zadania współczesnej metafizyki, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2016, s. 175–190.
Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, w: http://ptm.rel.pl/czytelnia/dokumenty/dokumenty-soborowe/soborwatykanski-ii/141-konstytucja-duszpasterska-o-kosciele-w-swiecie-wspolczesnym-gaudium-et-spes.html (akces: 1 maj 2021).
Kowalczyk S., Filozofia kultury, Lublin: Wydawnictwo KUL 2005.
Wyszyński S., Aby byli jedno. Słowo ekumeniczne 27. 01. 1966, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 271-276.
Wyszyński S., Abyście byli synami światłości. Do naukowców Warszawy 21. 03. 1959, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 123-128.
Wyszyński S., Apel Prymasa Polski. Jasna Góra 3. 05. 1965, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, t. 20, s. 226-248.
Wyszyński S., Apel Synodu w obronie praw człowieka. Po powrocie z Synodu Biskupów, Warszawa 26 I 1975, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946-1981. Warszawa 1990, s. 619-627.
Wyszyński S., Ars longa..., Jasna Góra 5. 12. 1971, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 192-201.
Wyszyński S., Bezcenna wartość ludzkiego życia, Jasna Góra 2.12.1956, w: S. Wyszyński, Prymas Polski w obronie życia, t. 1, Warszawa: ODISS, 1982, s. 22-30.
Wyszyński S., Bóg-Człowiekiem, aby człowiek był... Bogiem. Do inteligencji katolickiej. Warszawa-Miodowa 14. 01. 1970, in: S. Wyszyński, „Idzie nowych ludzi plemię...“. Wybór przemówień i rozważań, Poznań-Warszawa: Pallotinum 1973, s. 46–50.
Wyszyński S., Budowanie Wrocławia z żywych i wybranych kamieni. Wrocław - kościół Świętego Wojciecha 15. 10. 1966, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 101-108.
Wyszyński S., Człowiek współczesny musi być świętym, jeśli nie ma stać się zbrodniarzem. Ołtarzew 2. 09. 1980, w: tenże, Kościół w służbie Narodu, s. 32-36.
Wyszyński S., Do artystów scen warszawskich. Warszawa. Dom Arcybiskupów 10. 01. 1971, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 174-181.
Wyszyński S., Do uczestniczek zjazdu pielęgniarek. Warszawa-Wawer 30. 12. 1956, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956–1981, t. 1, s. 337-342.
Wyszyński S., Ewangelia pierwszym manifestem wyzwolenia człowieka. Warszawa, Miodowa 7. 09. 1980, w: tenże, Kościół w służbie Narodu, s. 40-43.
Wyszyński S., Harmonia Bożo-ludzka w Polsce. Bazylika archikatedralna w Warszawie 6. 01. 1980, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 930-938.
Wyszyński S., Homo Dei, I kazanie świętokrzyskie 13.01.1974, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, Warszawa: ODiSS, 1990, s. 574–580.
Wyszyński S., Homo oeconomicus, II kazanie świętokrzyskie 20.01.1974, w: S. Wyszyński S., Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 581-588.
Wyszyński S., In principio erat Verbum... . W 600-lecie powstania Uniwersytetu Jagiellońskiego, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 56-68.
Wyszyński S., Kamienie węgielne budowane na górach świętych. Na Jasnej Górze po powrocie z uwięzienia (2.11.1956), in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946-1981. Warszawa 1990, 62-67.
Wyszyński S., Konstytucja Pastoralna o obecności Kościoła w świecie współczesnym. Warszawa - bazylika św. Jana 20. 03. 1966, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956–1981, (t. 1–67), Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, t. 23, s. 103-124.
Wyszyński S., Kościół w obliczu nowej siły społecznej. Warszawa 21. 05. 1968, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, t. 28, s. 429-435.
Wyszyński S., Krzyż stał się nam bramą. 20-lecie wznowienia pracy na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Lublin 7. 06. 1964, w: S. Wyszyński, Z rozważań nad kulturą ojczystą, s. 35-46.
Wyszyński S., Kształtowanie kultury społeczno-katolickiej w Polsce, Do prawników 15.01.1971, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 436-444.
Wyszyński S., List pasterski o społecznej krucjacie miłości. Warszawa - Wielki Post 1967, w: Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, Paris: Editions du Dialogue, 1975, s. 537-552.
Wyszyński S., List wielkopostny do duchowieństwa i wiernych. Gniezno 2. 02. 1965, w: tenże, Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, s. 571-581.
Wyszyński S., Miasto nieujarzmione śpiewa. Warszawa - archikatedra św. Jana 24. 06. 1966, w: tenże. Z rozważań nad kulturą, s. 92-100.
Wyszyński S., Miłość i sprawiedliwość społeczna. Rozważania społeczne, Poznań: Pallotinum 1993.
Wyszyński S., Miłość na co dzień. Rozważania, Poznań: Pallotinum, 1980.
Wyszyński S., Myśli przewodnie roku życia. Warszawa 7. 05. 1958, w: tenże, Prymas Polski w obronie życia, cz. 1, s. 41-53.
Wyszyński S., Na niwie wypalonej ogniem wsiejcie nowe. Do młodzieży akademickiej we Wrocławiu 2. 06. 1957, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 82-94.
Wyszyński S., Nauczycielu prawdomówny! Do nauczycieli Warszawy 6.11.1960, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 168–173.
Wyszyński S., O katolickiej woli życia. List pasterski na Wielkanoc 1947, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946-1981. Warszawa: ODISS 1990, s. 29-40.
Wyszyński S., O nowym człowieku w Jezusie Chrystusie. Jasna Góra 3. 05. 1964, w: tenże, Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945–1974, Paris: Editions du Dialogue,1975, s. 348-353.
Wyszyński S., Obowiązek obrony kultury narodowej. Na zakończenie III Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Warszawie 30. 04. 1977, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946-1981, s. 769–772.
Wyszyński S., Płock-Czerwińsk-Grunwald-Konstancja-Jasna Góra. Płock-katedra 12. 11. 1966, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 109-117.
Wyszyński S., Postulaty duszpasterskie wobec budownictwa sakralnego. Warszawa 8.11.1957, in: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, t. 3, 188–196.
Wyszyński S., Problemy życia społecznego w Polsce. Do duszpasterzy młodzieży męskiej 29 XII 1975, in: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne 1946-1981. Warszawa 1990, s. 669-675.
Wyszyński S., Radość stała się dzisiaj temu domowi. Warszawa-Włochy 24. 06. 1965, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, t. 20, s. 442-451.
Wyszyński S., Słowo duszpasterskie na Uroczystość Świętej Rodziny. 8. 01. 1967, w: tenże, Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, s. 531-534.
Wyszyński S., Słowo pasterskie na tysiąclecie chrztu Polski. O przygotowaniu do odnowienia przyrzeczeń chrztu w wielką sobotę. Gniezno 27. 02. 1966, w: tenże, Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946–1974, s. 504-509.
Wyszyński S., Społeczność przyrodzona i nadprzyrodzona. II Konferencja Akademicka. Warszawa - kościół św. Anny 16. 02. 1957, in: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, vol. I-LXVII, Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, vol. II, s. 57-79.
Wyszyński S., Sumienie prawe u podstaw odnowy życia narodowego, Poznań: Pallotinum 1981.
Wyszyński S., Sumienie prawe u podstaw odnowy życia narodowego. Do wiernych w archikatedrze warszawskiej 6.01.1981, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, Warszawa: ODiSS, 1990, s. 986-994.
Wyszyński S., U stóp Matki Słowa Wcielonego, w: S. Wyszyński, Nauczanie społeczne, 1946-1981, s. 111-115.
Wyszyński S., Vratislavia - wróciła sława. Wrocław 31. 08. 1965, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 67-75.
Wyszyński S., W obronie życia nie narodzonych. Komańcza - wrzesień 1956, w: tenże, Prymas Polski w obronie życia, cz. 1, s. 2-15.
Wyszyński S., W słodkim jarzmie miłości. Warszawa 1. 06. 1967, w: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956–1981, t. 26, s. 378-399.
Wyszyński S., Zadania i środki oddziaływania Kościoła w Polsce w zakresie kształtowania kultury społeczno-katolickiej. Warszawa - kościół św. Anny 15. 01. 1971, in: S. Wyszyński, Kazania i przemówienia autoryzowane 1956-1981, (t. 1-47), Archiwum Instytutu Prymasowskiego w Warszawie, t. 36, s. 56-71.
Wyszyński S., Zaszczytna służba Słowu. Warszawa - Miodowa 8. 10. 1956, w: tenże, Z rozważań nad kulturą, s. 266-271.
Ficek, R. (2021). Wiara, kultura i personalistyczna wizja osoby ludzkiej w nauczaniu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Studia Nauk Teologicznych PAN, (16), 195–213. https://doi.org/10.31743/snt.12621
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
