Chrześcijaństwo a kultura afrykańska
Sławomir Grodź
Abstrakt
The title of the article, formulated by the editors, requires a few clarifcations of terms. Both phenomena – christianity and the African culture – are de facto plural and
have to be regarded and treated as such. the title also juxtaposes a term that describes a religious reality with a cultural one (this also touches on the understanding of the
relation between religion and culture). this can only be done on the assumption that “christianity” means “a culture permeated by the Gospel message”. The author argues that christians have never presented a unifed attitude towards the African culture. As in the christian antiquity, as in later times (including the present) christians showed ambivalent attitudes towards the African culture. Some strongly opposed it, some allowed a restricted borrowing, some engaged actively with the African culture. One cannot see these attitudes in terms of development or regress because they have been synchronically present at all times. the attitudes towards African culture also changed at times within the particular strands of christianity. What was rejected of hardly acceptable at one time becomes the order of the day at other. However, these attitudes have not been synchronized in all christian churches
and communities. After stating the article’s argument and making the terminological reservations, the author substantiate the argument presenting three types of interaction between
christianity and African culture giving examples from different times and regions.
Słowa kluczowe:
chrześcijaństwo w Afryce, inkulturacja, afrykańskie kościoły niezależneBibliografia
Bediako K., Jesus in Africa. The Christian Gospel in African History and Experience, Editions Clé-Regunm Africa, Akropong-Akwapem-Oxford 2000.
Bediako K., The Impact of the Bible in Africa, w: On their Way Rejoicing. The History and Role of the Bible inAfrica, red. Y. Shaaf, Paternoster Press, Carlisle 1994, s. 243-254. Davies N., Conway M., World Christianity in the Twentieth Century, SCM, London 2008.
Burleson B. W., John Mbiti: The Dialogue of an African Theologian with African Traditional Religions, Baylor University, Waco 1986.
Cambridge History of Christianity, red. H. McLeod, t. XIV, Cambridge 2006.
Cambridge History of Christianity, red. S. Gilley, B. Stanley, t. XVIII, Cambridge 2006.
Cambridge History of Christianity, red. T. F. X. Noble, J. M. H. Smith, t. III, Cambridge 2008.
Di Mpasi Londe B., Kultura afrykańska wobec Ewangelii, tł. Lucjan Balter, „Communio” R. 10, nr 4 (1990), s. 62-86.
Diop Ch. A., L’unité culturelle d’Afrique, Présence Africaine, Paris 1959.
Gifford P., Ghana’s New Christianity. Pentecostalism in a Globalising African Economy, Hurst, London 2004.
Gray R., Black Christians and White Missionaries, Yale University Press, New Haven 1990.
Grodź S., Teologiczne i artystyczne obrazy Jezusa w Afryce, w: Oblicza Jezusa Chrystusa w kulturach i religiach świata, red. T. Szyszka, A. Wąs, Verbinum, Warszawa 2007, s. 92-93.
Hastings A. (The Church in Africa 1450–1950, Oxford University Press, Oxford 1996.
Hastings A., Christianity in Africa, w: Turning Points in Religious Studies, red. U. King, T&T Clark, Edinburgh 1990, s. 208.
Hastings A., Christianity: Overview, w: Encyclopedia of Africa South of the Sahara, J. Middleton, t. 1, New York 1997, s. 285.
Hastings A., The Church in Africa 1450–1950, Oxford University Press, Oxford 1994.
Jenkins PH., Chrześcijaństwo przyszłości. Nadejście globalnej Christianitas, Verbinum, Warszawa 2009.
Kaczyński G. J., Czarny chrystianizm. Ze studiów nad ruchami afrochrześcijańskimi, PWN, Warszawa 1994.
Kaczyńskiego G. J., O osobliwościach chrystianizmu misyjnego w Afryce kolonialnej. Szkic historyczno-antropologiczny, w: Obrazy świata kultury, red. S. Łodziński, J. J. Milewski, J. Zdanowski, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 1997, s. 71-88.
Kalu O.U., African Pentecostalism. An Introduction, Oxford University Press, Oxford 2008.
Kuma A., Jesus of the Deep Forest, tłum. J. Kirby, Asempa, Accra 1981.
Kunhiyop S. W., African Christian Ethics, HippoBooks, Nairobi 2008.
Kuper A., Kultura. Model antropologiczny, Wyd. UJ, Kraków 2005.
Lado L, The Roman Catholic Church and African Religions. A Problematic Encounter, „The Way” 45(2006) nr 3, s. 7-21.
Luzbetak L., Kościół a kultury. Nowe perspektywy w antropologii misyjnej, tłum. S. Tokarski, Verbinum, Warszawa 1998, s. 282-294.
Mbiti J. S., Christianity and Traditional Religions in Africa, „International Review of Missions” 59(1970), s. 430-440.
Mbiti S. M., African Religions and Philosophy, Lutterworth Press, London 1969.
Meyer B., Translating the Devil, Africa World Press, Trenton [NJ] 1999.
Nations nègres et culture, Présence Africaine, Paris 1982.
Parratt J., Reinventing Christianity. African Theology Today, Africa World Press, Grand Rapids 1995.
Perszon J., Inkulturacja, w: Leksykon teologii fundamentalnej, red. M. Rusecki i in., Wydawnictwo „M”, Kraków-Lublin 2002, s. 538-540.
Pobee J. S. I Am First an African and Second a Christian?, „Indian Missiological Review” 10(1988) nr 3, s. 268.
Sawyerr H., Creative Evangelism, towards a New Christian Encounter, Lutterworth Press, London 1969.
Sundkler B., The Christian Ministry in Africa, SCM Press, London 1960.
Willett F., African Art. An Introduction, Thames and Hudson, London 1971.
Zapłata F., Misyjny charakter Kościoła w Afryce i na Madagaskarze, Płockie Wydawnictwo Diecezjalne, Pieniężno-Płock 1980, s. 42-43.
Żurawski B., J. Phillips, Murals from Banganarti, „Minerwa” 6(2005) nr 1, s. 37-39.
Ur. 1964 w Mikołajkach; adiunkt Katedry Historii i Etnologii Religii KUL. Specjalizował się w zakresie religioznawstwa (School of Oriental and African Studies – religie afrykańskie; Uniwersytet w Birmingham – islamistyka; KUL – teologia). Zajmuje się zagadnieniami z zakresu kontaktów chrześcijańsko-muzułmańskich, kierunkami rozwoju afrykańskiej teologii chrześcijańskiej, wzajemnym oddziaływaniem religii w Afryce oraz dialogiem międzyreligijnym.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
