Biblia w literaturze staropolskiej
Mirosława Hanusiewicz-Lavallee
Abstrakt
Artykuł dotyczy dziedzictwa biblijnego w polskiej literaturze średniowiecznej i wczesno-nowoczesnej. W pierwszej części artykułu autor przedstawia pierwsze polskie psałterze i ich wpływ na poezję religijną tamtych czasów. W drugiej części skupiono się na rozwoju biblijnego stypendium w Polsce średniowiecznej i renesansowej, przedstawiono najważniejsze stare tłumaczenia Biblii i krótko omówiono ich wpływ na polską kulturę literacką. Ostatnia część studium pokazuje, jak różne rodzaje fabuł i postaci biblijnych były obecne w dawnej polskiej dramaturgii i teatrze, w hymnach i eposach religijnych, jak wzorce biblijne inspirowały niektóre gatunki literackie; podkreśla również pewne istotne różnice między protestanckimi i katolickimi autorami tamtych czasów. Konkluzja artykułu wskazuje na poważną potrzebę bardziej systematycznych badań i studiów w zakresie tradycji biblijnej w literaturze staropolskiej.
Słowa kluczowe:
literatura, Biblia, dramaty biblijneBibliografia
Abramowska-Kułtuniakowa J., Psalmy Szarzyńskiego wobec psalmistyki renesansowej, ,,Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Filologia" 1958 nr 2, s. 36-67.
Adamczyk M., Biblijno-apokryficzne narracje w literaturze staropolskiej do końca XVI wieku, Poznań 1980.
Apokalipsa s'w. Jana w przekładzie Tomasza ze zbrudzewa, oprac. I. Kwilecka, Wrocław 1976.
Belcarzowa E., Polskie i czeskie źródła Biblii Leopolity, Kraków 2006.
Biblia królowej Zofii (szaroszpatacka) wraz ze staroczeskim przekladem Biblii, wyd. S. Urbańczyk, V. Kyas, Wrocław 1965.
Biblia królowej Zofii, z kodeksu szaroszpatackiego nakladem księcia Jerzego Henryka Lubomirskiego wydana, wyd. A. Małecki, Lwów 1871.
Biblia szaroszpatacka. Podobizna kodeksu biblioteki reformowanego Gimnazjum w Szaroszpataku, wyd. L. Bernacki, Kraków 1930.
Bobowski M., Polskie pieśni katolickie od najdawniejszych czasów do końca XVI wieku, Kraków 1893.
Bokszczanin M., Kantyczka Chybińskiego. Z tradycji biblijnych i literackich kolędy barokowej, w: Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona Julianowi Krzyżanowskiemu, red. M. Bokszczanin, S. Frybes. E. Jankowski, Warszawa 1968, s. 712-792.
Borkowska U., Królewskie modlitewniki. Studium z kultury religijnej epoki Jagiellono'w (XV i pocza,tek XVI wieku). Lublin 1988.
Brückner A., Psałterze polskie do polowy XVI wieku, Kraków 1902.
Brulion przekladu Biblii pio'ra Tomasza ze Zbrudzewa. Cz. II: Ksie,gi Liczb, Powto'rzonego Prawa, Pies'n' nad Pies'niami, oprac. I. Kwilecka, Wrocław 1995.
Brulion przekładu pierwszych trzech ksią g Biblii pio'ra Tomasza ze Zbrudzewa, czyli tzw. mamotrept gniez'nien'ski, oprac. I. Kwilecka, Wrocław 1971.
Buchwald-Pelcowa P., Nad psalmami i psałterzami polskimi XVI wieku, w: Nurt religijny w literaturze polskiego średniowiecza i renesansu, red. S. Nieznanowski, J. Pelc, Lublin 1994, s. 243-262.
Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wyd. W. R. Rzepka, Warszawa-Poznań 1996.
Czaradzki G., Rytmy o porodzeniu przenaczystszym Bogarodzice Panny Maryjej, wyd. R. Mazurkiewicz, E. Buszewicz, red. nauk. A. Nowicka-Jeżowa, R. Mazurkiewicz, Warszawa 2009.
Czubek J., Ślad Sannazara w Polsce, ,,Pamie, tnik Literacki" 1910 z. 9, s. 533-538.
Dobrzeniecki T., Łacińskie źródła „Rozmyślania przemyskiego”, w: Średniowiecze. Studia o kulturze, t. 4, Wrocław 1969.
Dobrzycki S., O kolędach, Poznań 1923.
Eustachiewicz M., 'Liryka polskie' Wespazjana Kochowskiego wobec tradycji literackiej, ,,Pamiętnik Literacki" 72(1981) z. 3, s. 279-307.
Eustachiewicz M., 'Psalmodia polska' Wespazjana Kochowskiego na tle staropolskich stylizacji biblijnych, ,,Pamiętnik Literacki" 65(1974) z. 2, s. 45-78.
Frick D. A., Polish Sacred Philology in the Reformation and the Counter-Reformation. Chapters in the History of the Controversies (1551-1632), Berkeley-Los Angeles-London 1989.
Gąsiorowski K., Dwa Psałterze ks. Wujka, ,,Ruch Biblijny i Liturgiczny" 12(1959) nr 3, s. 246-259.
Gąsiorowski K., Ks. Jakub Wujek jako tłumacz Psałterza Dawidowego, ,,Roczniki Teologiczno-Kanoniczne" 7(1961) z. 3, s. 39-49.
Głębicka E. J., Szymon Szymonowic. Poeta Latinus, Warszawa 2001.
Go' rski K., Nowy Testament Scharffenbergera, w: Z historii i literatury polskiej, seria II, Warszawa 1964, s. 98-115.
Gołąb J., O tłumaczeniu Nowego Testamentu przez ks. Jakuba Wujka, Warszawa 1906.
Górski K., Biblia i sprawy biblijne w 'Postylli' Reja, w: Z historii i teorii literatury, Wrocław 1959.
Grant W. L., Neo-Latin Verse Translation of the Bible, ,,The Harvard Theological Review" 52(1959) nr 3, s. 205-211.
Hanusiewicz M., Bo'gw s'wiecie z ciała i krwi. Słowo biblijne w 'Pieśniach nabożnych' Wacława Potockiego, ,,Roczniki Humanistyczne KUL" 49(2001) z. 1, s. 33-48.
Hanusiewicz M., Ciało jako symbol w 'Kazaniach o Maryi Pannie czystej' Jana z Szamotuł Paterka, w: Literatura i kultura polskiego średniowiecza. Człowiek wobec świata znaków i symboli, red. P. Buchwald-Pelcowa, J. Pelc, Warszawa 1995, s. 207-222.
Hanusiewicz M., Dzieło Marina w kulturze polsko-ruskiego pogranicza. Z zagadnień języka artystycznego poematu 'O zabiciu młodzianków', w: Traduzione e rielaborazione nelle lette- rature di Polonia, Ucraina e Russia. XVI-XVIII secolo, red. G. Brogi Bercoff, M. Di Salvo, L. Marinelli, Alessandria 1999.
Hanusiewicz M., Parafrazy psalmiczne Sebastiana Grabowieckiego, w: Świt i zmierzch baroku, red. M. Hanusiewicz, J. Dąbkowska, A. Karpiński, Lublin 2002, s. 97-116.
Hanusiewicz-Lavallee M., Tragedia rozumu i pobożności. 'Iephthes' Buchanana-Zawickiego, ,,Odrodzenie i Reformacja w Polsce" 52(2008), s. 27-50.
Hieronim z Wielunia, Ecclesiastes. Księgi Salomonowe, które polskim wykładem kaznodziejskie mianujemy, Wieluń 2003.
Hozjusz S., Poezje, tł. A. Kamieńska, Olsztyn 1988.
Janelle P., The Catholic Reformation, Milwaukee 1949.
Kamieniecki J., Szymon Budny, zapomniana postać polskiej reformacji, Wrocław 2002.
Kantyczki karmelitańskie. Rękopis z XVII wieku, oprac. B. Krzyżaniak, Kraków 1980.
Karpiński A., Filologiczne pytania do Mikołaja Sępa Szarzyńskiego na marginesie rękopiśmiennych wierszy z 'Rytmów', w: Corona scientiarum. Studia z historii literatury i kultury nowoz· ytnej ofiarowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, red. J. A. Chrościcki, J. Głażewski, M. Prejs, K. Mrowcewicz, Warszawa 2004, s. 71-87.
Kawecka-Gryczowa A., Ariańskie oficyny wydawnicze Rodeckiego i Sternackiego. Dzieje i bibliografia, Wrocław 1974.
Kochanowski J., Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1972.
Kolbuszewski K., Postyllografia polska XVI i XVII wieku, Kraków 1921.
Kolędy polskie. Średniowiecze i wiek XVI, oprac. S. Nieznanowski, J. Nowak-Dłużewski, t. 1-2, Warszawa 1966.
Kossowska M., Biblia w języku polskim, t. 1, Poznań 1968.
Krzyżaniak B., Kantyczki z rękopisów karmelitańskich (XVII-XVIII w.), Kraków 1977.
Krzyżanowski J., Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962.
Krzyżanowski J., Dialog częstochowski, w: Tenże, Tradycje literackie polszczyzny. Od Galla do Staffa, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1992, s. 344-369.
Ksie,gi Jezusa, syna Syrachowego, Ecclesiasticus rzeczone, oprac. I. Kwilecka, Poznań 2006.
Kukulski L., Prolegomena filologiczne do two'rczos'ci Waclawa Potockiego, Wrocław 1962.
Kuran M., Retoryka jako narzędzie perswazji w postylli polskiej XVI wieku, Łódź 2007.
Kwilecka I., Studia nas staropolskimi przekładami Biblii, Poznań 2003.
Lewański J., Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981.
Lewański J., Dramat liturgiczny, Wrocław 1966.
Maciuszko J. T., Mikołaj Rej - zapomniany teolog ewangelicki, Warszawa 2002.
Maciuszko J. T., Ewangelicka postyllografia polska XVI-XVIII wieku. Charakterystyka-analiza porównawcza-recepcja, Warszawa 1987.
Malicki J., Słowa i rzeczy. Two'rczos'c' Wacława Potockiego wobec polskiej tradycji literackiej, Katowice 1980.
Maver G., Rozważania nad poezja, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, tł. W. Meisels, w: Tenże, Literatura polska i jej związki z Włochami, oprac. A. Zieliński, Warszawa 1988, s. 137-167.
Mazurkiewicz R., Polskie średniowieczne pieśni maryjne, Kraków 2002.
McFarlane I. D., Buchanan, London 1981.
McFarlane I. D., George Buchanan and European Humanism, ,,The Yearbook of English Studies" 1985 vol. 15: Anglo-French Literary Relations, s. 33-47.
Meller K., „Ducha zacnego doktora Pawła Milejewskiego, którym pałał i ty psalmy pisał..." - podsłuchanie, w: Dwór mający w sobie osoby i mózgi rozmaite. Studia z dziejów literatury i kultury, red. B. Sienkiewicz, B. Judkowiak, Poznań 1991, s. 9-23.
Meller K., „Noc przeszła, a dzień się przybliżył". Studia o polskim piśmiennictwie reformacyjnym XVI wieku, Poznań 2004.
Metzger B. M., History of Editing the Greek New Testament, ,,Proceedings of the American Philosophical Society" 131(1987) nr 2, s. 155-156.
Metzger B. M., The Text of the New Testament, New York 1968.
Nieznanowski S., Barokowe kolędy polskie, w: Necessitas et ars. Studia staropolskie dedykowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, red. B. Otwinowska, A. Nowicka-Jeżowa, J. Kowalczyk, A. Karpiński, t. 1, Warszawa 1993, s. 113-122.
Nowicka-Jeż owa A., Pieśni czasu śmierci. Studium z dziejów duchowości XVI-XVIII wieku, Lublin 1992.
Nowicka-Jeż owa A., Pies'n' refleksyjno-zżałobna XVI-XVIII wieku, w: Kultura ż ywego słowa w dawnej Polsce, red. H. Dziechcińska, Warszawa 1989, s. 185-217.
Obremski K., „Biblizacja" Rzeczypospolitej (Optio vobis datur, eligite), w: Religijnos'c' literatury polskiego baroku, red. Cz. Hernas, M. Hanusiewicz, Lublin 1995, s. 251-257
Okoń J., Dramat i teatr szkolny. Sceny jezuickie w Polsce XVII wieku, Wrocław 1970.
Pelc J., Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 2001.
Pelc J., Zbigniew Morsztyn. Arianin i poeta, Wrocław 1966.
Perykopy wielkopostne w przekładzie Tomasza Łysego ze zbrudzewa, oprac. I. Kwilecka, Wrocław 1967.
Poplatek J., Studia z dziejów jezuickiego teatru szkolnego w Polsce, Wrocław 1957.
Reczkowicz B., S'lady 'Pieśni pokutnych' Olbrychta Karmanowskiego w 'Decymie pieśni pokutnych' Wacława Potockiego, ,,Barok" 2007 z. 2, s. 35-43.
Rosnak R., „Ale co może litos'c' przeciw zajadłos'ci?" Rzeź niewiniątek Giambattisty Marina w anonimowym polskim tlumaczeniu, ,,Prace Literackie" 2003 nr 42, s. 5-19.
Rospond S., Psałterz florian'ski a tak zwana karta medycka czyli S'widzin'skiego, Wrocław 1953.
Szczucki L., Marcin Czechowic. Studium z dziejów antytrynitaryzmu polskiego XVI wieku, Warszawa 1964.
Świętochowski R., Leonard Niezabitowski tłumaczem Biblii Leopolity, ,,Ruch Biblijny i Liturgiczny” 14(1961) z. 5, s. 195-197.
Teusz L., „Bolesna Muza nie Parnasu góry, ale Golgoty..." Mesjady polskie XVII stulecia, Warszawa 2002.
Vita et miracula sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis, wyd. W. Kętrzyński, w: Monumenta Poloniae Historica, t. 4, Lwów 1884.
Weintraub W., Rzecz czarnoleska, Kraków 1977.
Wilczek P., Erazm Otwinowski, pisarz ariański, Katowice 1994.
Windakiewicz S., Dramat liturgiczny w Polsce średniowiecznej, Kraków 1903.
Windakiewicz S., Teatr kolegiów jezuickich w dawnej Polsce, Kraków 1922.
Witczak T., Studia nad twórczością, Mikołaja Reja, Warszawa-Poznań 1975.
Wydra W., Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992.
Ż urowska-Go'recka W., Fragment zaginionego psałterza staropolskiego a Psałterz Puławski, ,,Język Polski" 36(1956), s. 346-354.
Adamczyk M., Biblijno-apokryficzne narracje w literaturze staropolskiej do końca XVI wieku, Poznań 1980.
Apokalipsa s'w. Jana w przekładzie Tomasza ze zbrudzewa, oprac. I. Kwilecka, Wrocław 1976.
Belcarzowa E., Polskie i czeskie źródła Biblii Leopolity, Kraków 2006.
Biblia królowej Zofii (szaroszpatacka) wraz ze staroczeskim przekladem Biblii, wyd. S. Urbańczyk, V. Kyas, Wrocław 1965.
Biblia królowej Zofii, z kodeksu szaroszpatackiego nakladem księcia Jerzego Henryka Lubomirskiego wydana, wyd. A. Małecki, Lwów 1871.
Biblia szaroszpatacka. Podobizna kodeksu biblioteki reformowanego Gimnazjum w Szaroszpataku, wyd. L. Bernacki, Kraków 1930.
Bobowski M., Polskie pieśni katolickie od najdawniejszych czasów do końca XVI wieku, Kraków 1893.
Bokszczanin M., Kantyczka Chybińskiego. Z tradycji biblijnych i literackich kolędy barokowej, w: Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona Julianowi Krzyżanowskiemu, red. M. Bokszczanin, S. Frybes. E. Jankowski, Warszawa 1968, s. 712-792.
Borkowska U., Królewskie modlitewniki. Studium z kultury religijnej epoki Jagiellono'w (XV i pocza,tek XVI wieku). Lublin 1988.
Brückner A., Psałterze polskie do polowy XVI wieku, Kraków 1902.
Brulion przekladu Biblii pio'ra Tomasza ze Zbrudzewa. Cz. II: Ksie,gi Liczb, Powto'rzonego Prawa, Pies'n' nad Pies'niami, oprac. I. Kwilecka, Wrocław 1995.
Brulion przekładu pierwszych trzech ksią g Biblii pio'ra Tomasza ze Zbrudzewa, czyli tzw. mamotrept gniez'nien'ski, oprac. I. Kwilecka, Wrocław 1971.
Buchwald-Pelcowa P., Nad psalmami i psałterzami polskimi XVI wieku, w: Nurt religijny w literaturze polskiego średniowiecza i renesansu, red. S. Nieznanowski, J. Pelc, Lublin 1994, s. 243-262.
Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wyd. W. R. Rzepka, Warszawa-Poznań 1996.
Czaradzki G., Rytmy o porodzeniu przenaczystszym Bogarodzice Panny Maryjej, wyd. R. Mazurkiewicz, E. Buszewicz, red. nauk. A. Nowicka-Jeżowa, R. Mazurkiewicz, Warszawa 2009.
Czubek J., Ślad Sannazara w Polsce, ,,Pamie, tnik Literacki" 1910 z. 9, s. 533-538.
Dobrzeniecki T., Łacińskie źródła „Rozmyślania przemyskiego”, w: Średniowiecze. Studia o kulturze, t. 4, Wrocław 1969.
Dobrzycki S., O kolędach, Poznań 1923.
Eustachiewicz M., 'Liryka polskie' Wespazjana Kochowskiego wobec tradycji literackiej, ,,Pamiętnik Literacki" 72(1981) z. 3, s. 279-307.
Eustachiewicz M., 'Psalmodia polska' Wespazjana Kochowskiego na tle staropolskich stylizacji biblijnych, ,,Pamiętnik Literacki" 65(1974) z. 2, s. 45-78.
Frick D. A., Polish Sacred Philology in the Reformation and the Counter-Reformation. Chapters in the History of the Controversies (1551-1632), Berkeley-Los Angeles-London 1989.
Gąsiorowski K., Dwa Psałterze ks. Wujka, ,,Ruch Biblijny i Liturgiczny" 12(1959) nr 3, s. 246-259.
Gąsiorowski K., Ks. Jakub Wujek jako tłumacz Psałterza Dawidowego, ,,Roczniki Teologiczno-Kanoniczne" 7(1961) z. 3, s. 39-49.
Głębicka E. J., Szymon Szymonowic. Poeta Latinus, Warszawa 2001.
Go' rski K., Nowy Testament Scharffenbergera, w: Z historii i literatury polskiej, seria II, Warszawa 1964, s. 98-115.
Gołąb J., O tłumaczeniu Nowego Testamentu przez ks. Jakuba Wujka, Warszawa 1906.
Górski K., Biblia i sprawy biblijne w 'Postylli' Reja, w: Z historii i teorii literatury, Wrocław 1959.
Grant W. L., Neo-Latin Verse Translation of the Bible, ,,The Harvard Theological Review" 52(1959) nr 3, s. 205-211.
Hanusiewicz M., Bo'gw s'wiecie z ciała i krwi. Słowo biblijne w 'Pieśniach nabożnych' Wacława Potockiego, ,,Roczniki Humanistyczne KUL" 49(2001) z. 1, s. 33-48.
Hanusiewicz M., Ciało jako symbol w 'Kazaniach o Maryi Pannie czystej' Jana z Szamotuł Paterka, w: Literatura i kultura polskiego średniowiecza. Człowiek wobec świata znaków i symboli, red. P. Buchwald-Pelcowa, J. Pelc, Warszawa 1995, s. 207-222.
Hanusiewicz M., Dzieło Marina w kulturze polsko-ruskiego pogranicza. Z zagadnień języka artystycznego poematu 'O zabiciu młodzianków', w: Traduzione e rielaborazione nelle lette- rature di Polonia, Ucraina e Russia. XVI-XVIII secolo, red. G. Brogi Bercoff, M. Di Salvo, L. Marinelli, Alessandria 1999.
Hanusiewicz M., Parafrazy psalmiczne Sebastiana Grabowieckiego, w: Świt i zmierzch baroku, red. M. Hanusiewicz, J. Dąbkowska, A. Karpiński, Lublin 2002, s. 97-116.
Hanusiewicz-Lavallee M., Tragedia rozumu i pobożności. 'Iephthes' Buchanana-Zawickiego, ,,Odrodzenie i Reformacja w Polsce" 52(2008), s. 27-50.
Hieronim z Wielunia, Ecclesiastes. Księgi Salomonowe, które polskim wykładem kaznodziejskie mianujemy, Wieluń 2003.
Hozjusz S., Poezje, tł. A. Kamieńska, Olsztyn 1988.
Janelle P., The Catholic Reformation, Milwaukee 1949.
Kamieniecki J., Szymon Budny, zapomniana postać polskiej reformacji, Wrocław 2002.
Kantyczki karmelitańskie. Rękopis z XVII wieku, oprac. B. Krzyżaniak, Kraków 1980.
Karpiński A., Filologiczne pytania do Mikołaja Sępa Szarzyńskiego na marginesie rękopiśmiennych wierszy z 'Rytmów', w: Corona scientiarum. Studia z historii literatury i kultury nowoz· ytnej ofiarowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, red. J. A. Chrościcki, J. Głażewski, M. Prejs, K. Mrowcewicz, Warszawa 2004, s. 71-87.
Kawecka-Gryczowa A., Ariańskie oficyny wydawnicze Rodeckiego i Sternackiego. Dzieje i bibliografia, Wrocław 1974.
Kochanowski J., Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1972.
Kolbuszewski K., Postyllografia polska XVI i XVII wieku, Kraków 1921.
Kolędy polskie. Średniowiecze i wiek XVI, oprac. S. Nieznanowski, J. Nowak-Dłużewski, t. 1-2, Warszawa 1966.
Kossowska M., Biblia w języku polskim, t. 1, Poznań 1968.
Krzyżaniak B., Kantyczki z rękopisów karmelitańskich (XVII-XVIII w.), Kraków 1977.
Krzyżanowski J., Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962.
Krzyżanowski J., Dialog częstochowski, w: Tenże, Tradycje literackie polszczyzny. Od Galla do Staffa, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1992, s. 344-369.
Ksie,gi Jezusa, syna Syrachowego, Ecclesiasticus rzeczone, oprac. I. Kwilecka, Poznań 2006.
Kukulski L., Prolegomena filologiczne do two'rczos'ci Waclawa Potockiego, Wrocław 1962.
Kuran M., Retoryka jako narzędzie perswazji w postylli polskiej XVI wieku, Łódź 2007.
Kwilecka I., Studia nas staropolskimi przekładami Biblii, Poznań 2003.
Lewański J., Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981.
Lewański J., Dramat liturgiczny, Wrocław 1966.
Maciuszko J. T., Mikołaj Rej - zapomniany teolog ewangelicki, Warszawa 2002.
Maciuszko J. T., Ewangelicka postyllografia polska XVI-XVIII wieku. Charakterystyka-analiza porównawcza-recepcja, Warszawa 1987.
Malicki J., Słowa i rzeczy. Two'rczos'c' Wacława Potockiego wobec polskiej tradycji literackiej, Katowice 1980.
Maver G., Rozważania nad poezja, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, tł. W. Meisels, w: Tenże, Literatura polska i jej związki z Włochami, oprac. A. Zieliński, Warszawa 1988, s. 137-167.
Mazurkiewicz R., Polskie średniowieczne pieśni maryjne, Kraków 2002.
McFarlane I. D., Buchanan, London 1981.
McFarlane I. D., George Buchanan and European Humanism, ,,The Yearbook of English Studies" 1985 vol. 15: Anglo-French Literary Relations, s. 33-47.
Meller K., „Ducha zacnego doktora Pawła Milejewskiego, którym pałał i ty psalmy pisał..." - podsłuchanie, w: Dwór mający w sobie osoby i mózgi rozmaite. Studia z dziejów literatury i kultury, red. B. Sienkiewicz, B. Judkowiak, Poznań 1991, s. 9-23.
Meller K., „Noc przeszła, a dzień się przybliżył". Studia o polskim piśmiennictwie reformacyjnym XVI wieku, Poznań 2004.
Metzger B. M., History of Editing the Greek New Testament, ,,Proceedings of the American Philosophical Society" 131(1987) nr 2, s. 155-156.
Metzger B. M., The Text of the New Testament, New York 1968.
Nieznanowski S., Barokowe kolędy polskie, w: Necessitas et ars. Studia staropolskie dedykowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, red. B. Otwinowska, A. Nowicka-Jeżowa, J. Kowalczyk, A. Karpiński, t. 1, Warszawa 1993, s. 113-122.
Nowicka-Jeż owa A., Pieśni czasu śmierci. Studium z dziejów duchowości XVI-XVIII wieku, Lublin 1992.
Nowicka-Jeż owa A., Pies'n' refleksyjno-zżałobna XVI-XVIII wieku, w: Kultura ż ywego słowa w dawnej Polsce, red. H. Dziechcińska, Warszawa 1989, s. 185-217.
Obremski K., „Biblizacja" Rzeczypospolitej (Optio vobis datur, eligite), w: Religijnos'c' literatury polskiego baroku, red. Cz. Hernas, M. Hanusiewicz, Lublin 1995, s. 251-257
Okoń J., Dramat i teatr szkolny. Sceny jezuickie w Polsce XVII wieku, Wrocław 1970.
Pelc J., Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 2001.
Pelc J., Zbigniew Morsztyn. Arianin i poeta, Wrocław 1966.
Perykopy wielkopostne w przekładzie Tomasza Łysego ze zbrudzewa, oprac. I. Kwilecka, Wrocław 1967.
Poplatek J., Studia z dziejów jezuickiego teatru szkolnego w Polsce, Wrocław 1957.
Reczkowicz B., S'lady 'Pieśni pokutnych' Olbrychta Karmanowskiego w 'Decymie pieśni pokutnych' Wacława Potockiego, ,,Barok" 2007 z. 2, s. 35-43.
Rosnak R., „Ale co może litos'c' przeciw zajadłos'ci?" Rzeź niewiniątek Giambattisty Marina w anonimowym polskim tlumaczeniu, ,,Prace Literackie" 2003 nr 42, s. 5-19.
Rospond S., Psałterz florian'ski a tak zwana karta medycka czyli S'widzin'skiego, Wrocław 1953.
Szczucki L., Marcin Czechowic. Studium z dziejów antytrynitaryzmu polskiego XVI wieku, Warszawa 1964.
Świętochowski R., Leonard Niezabitowski tłumaczem Biblii Leopolity, ,,Ruch Biblijny i Liturgiczny” 14(1961) z. 5, s. 195-197.
Teusz L., „Bolesna Muza nie Parnasu góry, ale Golgoty..." Mesjady polskie XVII stulecia, Warszawa 2002.
Vita et miracula sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis, wyd. W. Kętrzyński, w: Monumenta Poloniae Historica, t. 4, Lwów 1884.
Weintraub W., Rzecz czarnoleska, Kraków 1977.
Wilczek P., Erazm Otwinowski, pisarz ariański, Katowice 1994.
Windakiewicz S., Dramat liturgiczny w Polsce średniowiecznej, Kraków 1903.
Windakiewicz S., Teatr kolegiów jezuickich w dawnej Polsce, Kraków 1922.
Witczak T., Studia nad twórczością, Mikołaja Reja, Warszawa-Poznań 1975.
Wydra W., Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992.
Ż urowska-Go'recka W., Fragment zaginionego psałterza staropolskiego a Psałterz Puławski, ,,Język Polski" 36(1956), s. 346-354.
Hanusiewicz-Lavallee, M. (2020). Biblia w literaturze staropolskiej. Studia Nauk Teologicznych PAN, (4), 223–246. Pobrano z https://czasopisma.kul.pl/index.php/snt/article/view/9154
Mirosława Hanusiewicz-Lavallee
Ur. 1963 w Gliwicach, kieruje Katedrą˛ Literatury Staropolskiej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II; autorka książek: "Świat podzielony. O poez¡i Febastiana Grabowiechiego (Rzym–Lublin 1994)", "Święte i zmysłowe" w poez¡i xeligi¡ne¡ polshiego baxohu (Lublin 1998), "Pięć stopni milos´ci. O wyobraźni erotyczne¡ w polshiej poezji barohowej" (Warszawa 2004) oraz licznych artykuło´w poświęconych dawnej literaturze polskiej.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
