Teologia – uniwersytet – nauka w myśli Josepha Ratzingera/Benedykta XVI
Krzysztof Góźdź
Abstrakt
Joseph Ratzinger łączy tryptyk "teologia - uniwersytet - nauka" ze wspólnym zagadnieniem poszukiwania prawdy i służenia prawdzie. Teologia odbywa się "w Kościele i z Kościołem", należy do Kościoła i od niego zależy. Tak więc teologia jest eklezjalna w swej istocie, uczy nie we własnym imieniu, ale na rzecz Kościoła. Etos uniwersytetu - zwłaszcza katolickiego - polega na wspólnym świadectwie prawdy i na kształtowaniu transcendentnego wymiaru człowieka. My, służba osobie ludzkiej, wyraża się poprzez uniwersytet w rozwijaniu "nowego humanizmu" jako odpowiedzi na kulturowe i duchowe pragnienia ludzkości. Misją uniwersytetu jest nie tylko służba wiedzy, ale także wychowanie, czyli dawanie świadectwa o odnalezionej prawdzie. Według Benedykta XVI zarówno teologia, jak i uniwersytet z nauką powinny umieć połączyć dwa sposoby poznania - wiarę i rozum w jeden wspólny ton, z jego wyjątkowym wzmocnieniem rozumu. W charakterystyczny sposób Ratzinger zwraca szczególną uwagę na racjonalność, która prowadzi do ostatecznej Prawdy.
Słowa kluczowe:
Joseph Ratzinger, teologia, nauka, Jezus ChrystusBibliografia
Odpowiedzi Ojca Świętego Benedykta XVI na pytania zadawane w czasie spotkania z księżmi biskupami USA w bazylice Niepokalanego Poczęcia NMP w Waszyngtonie (16 IV 2008), w: „Nasz Dziennik” z dn. 26–27 IV 2008, [tyt. red. Sekularyzm stanowi wyzwanie dla Kościoła].
Benedykt XVI, Jesus von Nazareth, Freiburg 2007 (Jezus z Nazaretu, cz. 1: Od chrztu w Jordanie do Przemienienia, tłum. W. Szymona, Wydawnictwo M, Kraków 2007).
Benedikt XVI, Glaube und Vernunft . Die Regensburger Vorlesung, Freiburg 2006. Tekst polski: Wiara, rozum i uniwersytet – wspomnienia i refleksje. Wykład na uniwersytecie 12 września 2006 Ratyzbona, w: http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/bawaria_ ratyzbona_12092006.html
Ratzinger J., Bóg i świat. Wia¬ra i życie w dzisiejszych czasach (rozmowa: Peter Seewald), tłum. G. Sowinski, Znak, Kraków 2001.
Fallaci O., Die Kraft der Vernunft, Berlin 2004.
Torinelli A., Współpracownicy prawdy. Bibliografia Benedykta XVI, tłum. B. Tomaszek, Salwator, Kraków 2005.
Longosz S., Patrystyczna katecheza Benedykta XVI, „Vox Patrum” 27(2007) t. 50–51.
Wesen und Auftrag der Theologie, Freiburg 1992 (Prawda w teologii, tłum. M. Mijalska, Wydawnictwo M, Kraków 2001).
Koch K., Christliche Identität im Widerstreit heutiger Theologie, Ostfildern 1990.
Fait, Philosophy and Theology, „Internationale katholische Zeitschrift Communio“ 14(1985).
Benedykt XVI, Przemówienie wygłoszone w czasie spotkania ze światem uni¬wersytetów katolickich USA w Waszyngtonie (17 IV 2008), w: „Nasz Dziennik” z dn. 6 V 2008, s. 10.
Ratzinger J., Kościół wspólnotą, tłum. W. Życiński, Lublin 1993.
Wenzel K., Die Religionen und die Vernunft . Die Debatte um die Regensburger Vorlesung des Papstes, Freiburg 2007.
Ratzinger J., Wiara i przyszłość, tłum. P. Waszczenko, Wydawnictwo Pax, Warszawa 1975).
Bartosiak M., Wiara według kard. Josepha Ratzingera, Redakcja Głos Katolicki, Łomża 2005.
Katholische Universität. Wesen und Aufgabe, red. M. Seybold, Eichstätt 1993.
Góźdź K., Uniwersytet katolicki w poszukiwaniu i głoszeniu prawdy, w: Kalendarz akademicki 2005 KUL, Lublin 2004.
Ratzinger J., Wprowadzenie w chrześcijaństwo, tłum. Z. Włodkowa, Znak, Kraków 1994.
Benedykt XVI, Die Universität als „Wiege des echten Humanismus“, Watykan, 24 VI 2007.
Wielgus S., Uniwersytety katolickie i kościelne instytuty wyższego nauczania. Dodatek specjalny do „Przeglądu Uniwersyteckiego” 1996.
Wielgus S., Historyczne koncepcje i paradygmaty uniwersytetu oraz jego współczesne modele. Wykład podczas odbierania nagrody I. Radziszewskiego (4 IV 2008).
Bartnik Cz.S., Od humanizmu do personalizmu, TN KUL, Lublin 2006.
Góźdź K., Teologia człowieka, KUL, Lublin 2006.
Benedykt XVI, O zadaniach katolickich uniwersytetów: Synteza między wiarą i rozumem. Przemówienie w największym katolickim uniwersytecie Europy, Uniwersytecie Najświętszego Serca Jezusa w Rzymie (ZENIT. org – 29 XI 2005).
Benedykt XVI, Przemówienie w Waszyngtonie w Catholic University of Amerika (17 IV 2008): „Die Erkenntnis des Wahren führt uns zur Erkenntnis des Guten“ (ZENIT.org – 18 IV 2008 – tytuł nie¬miecki: Erziehung ist integraler Bestandteil der Sendung der Kirche).
Instrukcja o powołaniu teologa w Kościele „Donum veritatis” (24 V 1990), w: W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji nauki Wiary 1966–1994, tłum. Z. Zimowski, J. Królikowski, Biblos, Tarnów 1995.
Góźdź K., O powołaniu teologa, w: W trosce o Kościół. Tydzień Eklezjologiczny ’99. Kościół poza Kościołem, red. K. Kowalik, A. Jarząbek, V. Kmiecik, Koło Naukowe Teologów KUL, Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana, Lublin 2001.
Hryniewicz W., Przestrzeń wolności i odpowiedzialności teologa, w: W trosce o Kościół. Tydzień Eklezjologiczny ’99. Kościół poza Kościołem, red. K. Kowalik, A. Jarząbek, V. Kmiecik, Koło Naukowe Teologów KUL, Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana, Lublin 2001.
Góźdź K., Człowiek początku i człowiek końca, w: Teologia znaków czasu. Dogmatycy wobec polskiego „dziś” Kościoła, red. K. Góźdź, K. Michalczak, UAM. Wydział Teologiczny. Redakcja Wydawnictw, Poznań 2008.
Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania (22 II 1987), w: W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji nauki Wiary 1966–1994, tłum. Z. Zimowski, J. Królikowski, Biblos, Tarnów 1995.
Benedykt XVI, Przemówienie w Kongregacji Nauki Wiary „Die Kirche ermutigt wissenschaft lichen Fortschritt (ZENIT.org – 31 I 2008).
Ratzinger J., Einführung in das Christentum, München 1968.
Przemówienie Benedykta XVI do profesorów i studentów Uniwersytetu „La Sapienza” w Rzy¬mie, tekst w: www.opoka.org.pl, „Nasz Dzien¬nik” z dn. 21 I 2008, s. 9.
Ur. 1955 w Lubartowie; profesor KUL, kierownik Katedry Historii Dogmatów, dyrektor Instytutu Teologii Dogmatycznej, prezes Towarzystwa Teologów Dogmatyków. Opublikował m.in.: Jesus Chrisus
als Sinn der Geschichte bei Wolfh art Panneberg (1988), Teologia historii zbawienia według Oscara Cullmanna (1996), Teologia człowieka. Z najnowszej antropologii niemieckiej (Lublin 2006). Mieszka w Lublinie.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
