Zarys metodologii biblistyki Nowego Testamentu
Waldemar Chrostowski
Abstrakt
Metodologia badań nad Nowym Testamentem odzwierciedla sposób, który jest powszechnie akceptowany przez uczonych pracujących z drugą częścią Biblii chrześcijańskiej w celu rozwiązywania trudności i problemów związanych z właściwym odczytywaniem, rozumieniem i interpretacją tekstu biblijnego. Biorąc pod uwagę ważny dokument Papieskiej Komisji Biblijnej Interpretacji Biblii w Kościele (1993), artykuł opisuje podstawowe rozróżnienia między podejściami i metodami jako dwa ogólne sposoby badania Biblii. Szczególną uwagę zwraca się tu na metodę historyczno-krytyczną, podkreślając, że jej zastosowanie jest konieczne w badaniach naukowych nad czterema Ewangeliami, jak również innymi księgami kanonicznymi. Metodologia badań nad Nowym Testamentem powinna również odzwierciedlać poważną znajomość interpretacji podanych przez Ojców Kościoła i Wirkungsgeschichte Biblii.
Słowa kluczowe:
metoda historyczno-krytyczna, metodologia, nauki biblijne, Biblia, WirkungsgeschichteBibliografia
Anderson G.W., Skandynawska biblistyka Starego Testamentu, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 784-788.
Atlas biblijnej Jerozolimy, oprac. wyd. pol. D. Bahat, W. Chrostowsk i(PSB 11),Warszawa 1999.
Baum A., Nauki biblijne, w: Praktyczny słownik biblijny, red. A. Grabner-Haider, tłum.. Mieszkowski, P. Pachciarek, Warszawa 1994, kol. 798-798.
Biblia w przekładzie ks. Jakuba Wujka z 1599 r. Transkrypcja typu B oryginalnego tekstu z XVI w. i wstępy, red. nauk. i wstępy J. Frankowski (PSB 10), Warszawa 1999.
Brown R.E., Johnson D.W., K. O'Connell, Tekst i przekłady Pisma Świętego, w: Katolicki komentarz biblijny, red. R.E. Brown, J.A. Fitzmyer, R.E. Murphy (PSB 17), Warszawa 2004, s. 1660-1708.
Brown R.E., R. North, Geografia biblijna,w:Katolicki komentarz biblijny, s. 1831-1860.
Brown R.E., Th.A. Collins, Orzeczenia Kościoła, w: Katolicki komentarz biblijny,s. 1818-1830.
Chrostowski W., Biblia polska, w: Chrześcijaństwo a kultura, red. R. Bartnicki, W. Kawecki, Warszawa 2006.
Chrostowski W., Biblistyka katolicka w Polsce na progu XXI wieku, w: Katolicki komentarz biblijny, red. R.E. Brown, J.A. Fitzmyer, R. E. Murphy, red. nauk. wyd. pol W. Chrostowski (PSB 17), Warszawa 2004, s. 1771-1773.
Chrostowski W., Okoliczności narodzin Jezusa według Mt 1,18-25 w najnowszych polskich przekładach biblijnych, w: Żyjemy dla Panaº (Rz 14,8). Studia ofiarowane S. Prof. Ewie J. Jezierskiej OSU (Rozprawy i Studia Biblijne [dalej: RSB] 23), Warszawa 2006, s. 90-110.
Chrostowski W., Polskie podręczniki archeologii biblijnej i archeologii Palestyny, Bobola-num 11(2002)2, s. 475-493.
Chrostowski W., Wokół kwestii natchnienia Biblii Greckiej, w: Żywe jest słowo Bożej skuteczneº. Księga Pamiątkowa dla Ks. Prof. Bernarda Wodeckiego SVD w 50. rocznice święceń kapłańskich, zebr. I oprac. W. Chrostowski, Warszawa 2001,
Curtis A.H.W., Geografia teologiczna, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 236-238.
Emmerson G.I., Przekład, problemy, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 705-709.
Gadamer H.G., Wahrheit und Methode. Grundzuge einer philosophischen Hermeneutik, Tubingen 1960.
Gehardsson B., Tradycja ustna (Nowy Testament),w: Słownik hermeneutyki biblijnej,s. 899-892.
Interpretacja Biblii w Kościele. Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej z komentarzem bib-listoÂw polskich, tłum. i red. R. Rubinkiewicz (RSB 4), Warszawa 1999.
Kilgallen J.J., Przewodnik po Ziemi Świętej według Nowego Testamentu, Warszawa 2003.
Komentarz historyczno-kulturowy do Nowego Testamentu, red. nauk. wyd. pol. C.S. Keener, K. Bardski, W. Chrostowski (PSB 16), Warszawa2000.
Kselman J.S., R.D. Witherup, Współczesne studia nad Nowym Testamentem, w: Katolicki komentarz biblijny, s. 1733-1754
Kwilecka I., Studia nad staropolskimi przekładami Biblii(Studia i Materiały UAM 66), Poznań 2003.
Langkammer H., Metoda historii redakcji, w: Metodologia Nowego Testamentu, s. 189-203.
Langkammer H., Metoda historii tradycji, w: Metodologia Nowego Testamentu, s. 113--127.
Metodologia Nowego Testamentu, red. H. Langkammer, Pelplin 1994.
Muddiman J., Krytyka form, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 412-417.
Murhpy O'Connor J., Archeologia (Nowy Testament),w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 30-34.
North R., Ph.J. King, Archeologia biblijna, w: Katolicki komentarz biblijny, s. 1861-1895.
Pesch R., Historia gatunków, w: Praktyczny słownik biblijny, kol. 433-434.
Pesch R., Historia redakcji, w: Praktyczny słownik biblijny, kol. 435-437.
Popowski R., M. Wojciechowski, Grecko-polski Nowy Testament. Wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi (PSB 1), Warszawa 1994.
Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu. Wydanie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych (PSB 3), Warszawa 1994.
Riches J., Metodologia, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, red. R.J. Coggins, J.L. Houlden, red. nauk. wyd. pol. W. Chrostowski (Prymasowska Seria Biblijna [dalej: PSB] 25), Warszawa 2005.
Romaniuk K., Wprowadzenie metodologiczne do Nowego Testamentu, Poznań - Warszawa - Lublin 1966.
Stern D.H., Komentarz żydowski do Nowego Testamentu (PSB 23), Warszawa 2004.
Szlaga J.B., Krytyka historyczna tekstu biblijnego, w: Metodologia Nowego Testamentu, s. 104-107.
Tronina A., Historia oddziaływania tekstu - Wirkunsgeschichte, w: Metodologia Nowego Testamentu, s. 205-231
Way D.V., Historia tradycji, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 255-258.
Wielki atlas biblijny, red. J. Pritchard, konsult. nauk. wyd. pol. W. Chrostowski (PSB 2), Warszawa 1994.
Wielkie wydarzenia czasów biblijnych, red. B. Metzger, D. Goldstein, J. Ferguson, konsult. wyd. pol. W. Chrostowski (PSB 8), Warszawa 1998.
Wright A.G., R.E. Murphy, H.A. Fitzmyer, Historia Izraela, w: Katolicki komentarz biblijny, s. 1896-1944.
Atlas biblijnej Jerozolimy, oprac. wyd. pol. D. Bahat, W. Chrostowsk i(PSB 11),Warszawa 1999.
Baum A., Nauki biblijne, w: Praktyczny słownik biblijny, red. A. Grabner-Haider, tłum.. Mieszkowski, P. Pachciarek, Warszawa 1994, kol. 798-798.
Biblia w przekładzie ks. Jakuba Wujka z 1599 r. Transkrypcja typu B oryginalnego tekstu z XVI w. i wstępy, red. nauk. i wstępy J. Frankowski (PSB 10), Warszawa 1999.
Brown R.E., Johnson D.W., K. O'Connell, Tekst i przekłady Pisma Świętego, w: Katolicki komentarz biblijny, red. R.E. Brown, J.A. Fitzmyer, R.E. Murphy (PSB 17), Warszawa 2004, s. 1660-1708.
Brown R.E., R. North, Geografia biblijna,w:Katolicki komentarz biblijny, s. 1831-1860.
Brown R.E., Th.A. Collins, Orzeczenia Kościoła, w: Katolicki komentarz biblijny,s. 1818-1830.
Chrostowski W., Biblia polska, w: Chrześcijaństwo a kultura, red. R. Bartnicki, W. Kawecki, Warszawa 2006.
Chrostowski W., Biblistyka katolicka w Polsce na progu XXI wieku, w: Katolicki komentarz biblijny, red. R.E. Brown, J.A. Fitzmyer, R. E. Murphy, red. nauk. wyd. pol W. Chrostowski (PSB 17), Warszawa 2004, s. 1771-1773.
Chrostowski W., Okoliczności narodzin Jezusa według Mt 1,18-25 w najnowszych polskich przekładach biblijnych, w: Żyjemy dla Panaº (Rz 14,8). Studia ofiarowane S. Prof. Ewie J. Jezierskiej OSU (Rozprawy i Studia Biblijne [dalej: RSB] 23), Warszawa 2006, s. 90-110.
Chrostowski W., Polskie podręczniki archeologii biblijnej i archeologii Palestyny, Bobola-num 11(2002)2, s. 475-493.
Chrostowski W., Wokół kwestii natchnienia Biblii Greckiej, w: Żywe jest słowo Bożej skuteczneº. Księga Pamiątkowa dla Ks. Prof. Bernarda Wodeckiego SVD w 50. rocznice święceń kapłańskich, zebr. I oprac. W. Chrostowski, Warszawa 2001,
Curtis A.H.W., Geografia teologiczna, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 236-238.
Emmerson G.I., Przekład, problemy, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 705-709.
Gadamer H.G., Wahrheit und Methode. Grundzuge einer philosophischen Hermeneutik, Tubingen 1960.
Gehardsson B., Tradycja ustna (Nowy Testament),w: Słownik hermeneutyki biblijnej,s. 899-892.
Interpretacja Biblii w Kościele. Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej z komentarzem bib-listoÂw polskich, tłum. i red. R. Rubinkiewicz (RSB 4), Warszawa 1999.
Kilgallen J.J., Przewodnik po Ziemi Świętej według Nowego Testamentu, Warszawa 2003.
Komentarz historyczno-kulturowy do Nowego Testamentu, red. nauk. wyd. pol. C.S. Keener, K. Bardski, W. Chrostowski (PSB 16), Warszawa2000.
Kselman J.S., R.D. Witherup, Współczesne studia nad Nowym Testamentem, w: Katolicki komentarz biblijny, s. 1733-1754
Kwilecka I., Studia nad staropolskimi przekładami Biblii(Studia i Materiały UAM 66), Poznań 2003.
Langkammer H., Metoda historii redakcji, w: Metodologia Nowego Testamentu, s. 189-203.
Langkammer H., Metoda historii tradycji, w: Metodologia Nowego Testamentu, s. 113--127.
Metodologia Nowego Testamentu, red. H. Langkammer, Pelplin 1994.
Muddiman J., Krytyka form, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 412-417.
Murhpy O'Connor J., Archeologia (Nowy Testament),w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 30-34.
North R., Ph.J. King, Archeologia biblijna, w: Katolicki komentarz biblijny, s. 1861-1895.
Pesch R., Historia gatunków, w: Praktyczny słownik biblijny, kol. 433-434.
Pesch R., Historia redakcji, w: Praktyczny słownik biblijny, kol. 435-437.
Popowski R., M. Wojciechowski, Grecko-polski Nowy Testament. Wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi (PSB 1), Warszawa 1994.
Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu. Wydanie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych (PSB 3), Warszawa 1994.
Riches J., Metodologia, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, red. R.J. Coggins, J.L. Houlden, red. nauk. wyd. pol. W. Chrostowski (Prymasowska Seria Biblijna [dalej: PSB] 25), Warszawa 2005.
Romaniuk K., Wprowadzenie metodologiczne do Nowego Testamentu, Poznań - Warszawa - Lublin 1966.
Stern D.H., Komentarz żydowski do Nowego Testamentu (PSB 23), Warszawa 2004.
Szlaga J.B., Krytyka historyczna tekstu biblijnego, w: Metodologia Nowego Testamentu, s. 104-107.
Tronina A., Historia oddziaływania tekstu - Wirkunsgeschichte, w: Metodologia Nowego Testamentu, s. 205-231
Way D.V., Historia tradycji, w: Słownik hermeneutyki biblijnej, s. 255-258.
Wielki atlas biblijny, red. J. Pritchard, konsult. nauk. wyd. pol. W. Chrostowski (PSB 2), Warszawa 1994.
Wielkie wydarzenia czasów biblijnych, red. B. Metzger, D. Goldstein, J. Ferguson, konsult. wyd. pol. W. Chrostowski (PSB 8), Warszawa 1998.
Wright A.G., R.E. Murphy, H.A. Fitzmyer, Historia Izraela, w: Katolicki komentarz biblijny, s. 1896-1944.
Chrostowski, W. (2020). Zarys metodologii biblistyki Nowego Testamentu. Studia Nauk Teologicznych PAN, (2), 27–46. Pobrano z https://czasopisma.kul.pl/index.php/snt/article/view/9548
Waldemar Chrostowski
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
