Pluralizm metodologiczny w nauce o liturgii
Helmut Sobeczko
Abstrakt
Liturgika, jako odrębna dyscyplina teologiczna, wykorzystuje różne metody w swoich badaniach naukowych. Poza dotychczas stosowanymi metodami historyczno-genetycznymi i syntetyczno-teologicznymi, nauka liturgiczna musi dzisiaj również korzystać z metod, które wyłaniają się z duszpasterskiego wymiaru liturgii. Dlatego też muszą być wykorzystywane metody stosowane w naukach humanistycznych w celu ułatwienia badań interdyscyplinarnych. Szczególne znaczenie mają hermeneutyczne metody krytyki tekstu. Należy zapytać o semantykę, syntaktykę i pragmatykę poszczególnych elementów tekstu. Jako świat znaków i symboli zewnętrznych, liturgia musi być również badana metodami empirycznymi (kwestionariusz, wywiad i obserwacja), tak jak ma to miejsce w naukach społecznych. Wyżej wymienione metody będą stosowane w zależności od celu badania i zakresu zadania.
Słowa kluczowe:
liturgia, liturgika, hermeneutyka liturgicznaBibliografia
Auge M., Eucologia, w: Nuovo dizionariodi liturgia, red. D. Sartore, A.M. Triacca, Torino 1993.
Auge M., Principi di interpretazione de itesti liturgici, w: Anamnesis, t. 1, Torino 1974.
Blaise A., Le vocabulaire latin des principaux themesliturgiques, Turnhout 1966.
Brovelli F., Il mistero celebrato. Per unametodologia dello studio della liturgia, Roma 1989.
Casel O., Die Liturgie als Mysterienfeier, (Ecclesia Orans, 9), Freiburg im Br. 1922.
Czerwik S., Prefacje o misteriach Chrystusa w Mszale Rzymskim Pawła VI. Geneza i teologia, Warszawa 1984.
Dumas A., Pour mieux comprendre les textes liturgiques du Missel Romain, Notitiae 6(1970), s. 194-213.
Durak A., Treści uczestnictwa we mszy świętej w świetle formuł euchologicznych Mszaøu rzymskiego dla diecezji polskich (Niedziele Wielkiego Postu i Paschy), Piła 1992.
Gartner H.W., M.B. Merz, Prolegomenafu Èreineintegrative Methodeinder Liturgiewissen-schaft. Zugleichein Versuchzur Gewinnungderempirischen Dimension, ALw 24(1982), s. 177-185.
Genettes G., Palimpsestes: La litterature au second degre, Paris 1982.
Gerhards A., Geschichtskonstruktion in liturgischen Texten des Judentums und Christentums, w: Kontinuitat und Unterbrechung. Gottesdienst und Gebet in Judentum und Christentum, red. A. Gerhards, S. Wahle, Paderborn 2005.
Guardini R., Uber die systematische Methode inder Liturgiewissenschaft, Liturgisches Jahrbuch 1(1921), s. 97-108.
Hauûling A., Odo Casel - noch von Aktualitat? Eine Ruckschau in eigener Sache aus Anlaûdes hundertsten Geburtstages des ersten Herausgebers, Archivfur Liturgiewissenschaftº 28(1986), s. 357-387.
Ihre Geschichte, ihr Zeitbezug, red. H. Wolf, Pader-born 1999, s. 351-375.
Johnson C., Thesourcesofthe Roman Missal(1975). Propriumde Tempore, propriumde Sanctis, Notitiae 32(1996), s. 20.
Jungmann A.J., Missarum Sollemnia. Einegenetische Erklarungderro Èmischen Messe, Wien 1962.
Kranemann B., Liturgiewissenschaft angesichts der Zeitenwende. Die Entwicklung dertheologischen Disziplin zwischen den beiden Vatikanischen Konzilien, w: Die katholisch-theologischen Disziplinen in Deutschland 1870-1962.
Kristeva J., Semeiotike. Recherches pour une semanalyse, Paris 1969.
Lehmann K., Gottesdienst als Ausdruck des Glaubens. Pladoyer fur einneues Gespra ch zwischen Liturgiewissenschaft und dogmatischer Theologie, LJ 30(1980), s. 197-214.
Liber Sacramentorum Romanae Ecclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat. 316 /ParisBibl.Nat.7193,41/56) (Sakramentarium Gelasianum), red. L.C. Mohlberg, L. Eizenho fer, P. Siffrin, Roma 1960, nr 49.
Liturgie Wissenschaft und Kirche. OÈkumeninische Perspektiven, red. M. Meyer-Blanck, Rheinbach 2003.
Lurz F., Fureine o Èkumenische Liturgiewissenschaft, Trierer theologische Zeitschriftº 108 (1999, s. 273-290.
Mateja E., Fons et culmen. Liturgiczna działalność ks. Wacława Schenka (1913-1982), Opole1997.
Meyer H.B., Liturgie als Hauptfach. Erwagungen zu Stellung und Aufgabe der Liturgiewis-senschaftim Grenzendes theologischen Studiums, Zeitschrift fur Katolische Theologie 88(1966), s. 315-335.
Nakagaki F., Metodointegrale. Discorsos ulla metodologiane ll'interpretazione dei testi eucologici, w: Fons Vivus. Miscellanea liturgicain memoria di don M. Vismara, red. A. Cuva, Zurich 1971, s. 269-286.
Neunheuser B., Liturgie in steter Reform, w: Costituzione liturgica Sacrosanctum Concilium. Studi, red. Congregazione per il Culto Divino, Roma 1986.
Odenthal A., Liturgie als Ritual. Theologische und psychologische Uberlegungenzu einer praktisch-theologischen Theorie des Gottesdienstes als Symbolgeschehen, Stuttgart 2002.
Profesor i duszpasterz. Księga pamiątkowa ku czci ks. Wacława Schenka, red. H.J. Sobeczko, Opole 1988.
Ritualtheorien. Ein einfuhrendes Handbuch, red. A. Belliger, D.J. Krieger, Opladen-Wiesbaden 1998.
Schilson A., Teologie als Sakramententheologie. Die Mysterientheologie Odo Casel, Mainz1982.
Sobeczko H.J., Metody interpretacji tekstów liturgicznych, w: Ratio et revelatio. Z refleksji filozoficzno-teologicznych. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Józefowi Herbutowi z okazji 65. rocznicy urodzin, red. J. Cichoń, Opole 1998.
Tommaso F., Parola didio e liturgia della Chiesa nella Costituzione Sacrosanctum Concilium, w: Costituzione liturgica, red. Congregazione per il Culto Divino, s. 269-305.
Triacca A.M., R. Farina,Studio e lettura dell'eucologia. Note metodologiche, w: Teologia,Liturgia, Storia. Miscellanea in onore di Carlo Manziana, Vescovo di Cremona, red. C. Ghidelli,Brescia 1977.
Werlen I. , Ritualals kommunikatives Handeln. Perspektivender Linguistik, w: Gottesdienstals Mitteilung. Kommunikative Aspekte rituellen Handelns, red. K. Ermert, Loccum 1987.
Wie das Wort Gottes feiern? Der Wortgottesdienst als theologische Herausfor-derung, red. B. Kranemann, T. Sternberg, Freiburg im Br. 2002.
Żądło A., Eklezjologiczny wymiar kolekt adwentu w Mszale Rzymskim Pawła VI. Studium lingwistyczno-teologiczne, Kraków 2002.
Auge M., Principi di interpretazione de itesti liturgici, w: Anamnesis, t. 1, Torino 1974.
Blaise A., Le vocabulaire latin des principaux themesliturgiques, Turnhout 1966.
Brovelli F., Il mistero celebrato. Per unametodologia dello studio della liturgia, Roma 1989.
Casel O., Die Liturgie als Mysterienfeier, (Ecclesia Orans, 9), Freiburg im Br. 1922.
Czerwik S., Prefacje o misteriach Chrystusa w Mszale Rzymskim Pawła VI. Geneza i teologia, Warszawa 1984.
Dumas A., Pour mieux comprendre les textes liturgiques du Missel Romain, Notitiae 6(1970), s. 194-213.
Durak A., Treści uczestnictwa we mszy świętej w świetle formuł euchologicznych Mszaøu rzymskiego dla diecezji polskich (Niedziele Wielkiego Postu i Paschy), Piła 1992.
Gartner H.W., M.B. Merz, Prolegomenafu Èreineintegrative Methodeinder Liturgiewissen-schaft. Zugleichein Versuchzur Gewinnungderempirischen Dimension, ALw 24(1982), s. 177-185.
Genettes G., Palimpsestes: La litterature au second degre, Paris 1982.
Gerhards A., Geschichtskonstruktion in liturgischen Texten des Judentums und Christentums, w: Kontinuitat und Unterbrechung. Gottesdienst und Gebet in Judentum und Christentum, red. A. Gerhards, S. Wahle, Paderborn 2005.
Guardini R., Uber die systematische Methode inder Liturgiewissenschaft, Liturgisches Jahrbuch 1(1921), s. 97-108.
Hauûling A., Odo Casel - noch von Aktualitat? Eine Ruckschau in eigener Sache aus Anlaûdes hundertsten Geburtstages des ersten Herausgebers, Archivfur Liturgiewissenschaftº 28(1986), s. 357-387.
Ihre Geschichte, ihr Zeitbezug, red. H. Wolf, Pader-born 1999, s. 351-375.
Johnson C., Thesourcesofthe Roman Missal(1975). Propriumde Tempore, propriumde Sanctis, Notitiae 32(1996), s. 20.
Jungmann A.J., Missarum Sollemnia. Einegenetische Erklarungderro Èmischen Messe, Wien 1962.
Kranemann B., Liturgiewissenschaft angesichts der Zeitenwende. Die Entwicklung dertheologischen Disziplin zwischen den beiden Vatikanischen Konzilien, w: Die katholisch-theologischen Disziplinen in Deutschland 1870-1962.
Kristeva J., Semeiotike. Recherches pour une semanalyse, Paris 1969.
Lehmann K., Gottesdienst als Ausdruck des Glaubens. Pladoyer fur einneues Gespra ch zwischen Liturgiewissenschaft und dogmatischer Theologie, LJ 30(1980), s. 197-214.
Liber Sacramentorum Romanae Ecclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat. 316 /ParisBibl.Nat.7193,41/56) (Sakramentarium Gelasianum), red. L.C. Mohlberg, L. Eizenho fer, P. Siffrin, Roma 1960, nr 49.
Liturgie Wissenschaft und Kirche. OÈkumeninische Perspektiven, red. M. Meyer-Blanck, Rheinbach 2003.
Lurz F., Fureine o Èkumenische Liturgiewissenschaft, Trierer theologische Zeitschriftº 108 (1999, s. 273-290.
Mateja E., Fons et culmen. Liturgiczna działalność ks. Wacława Schenka (1913-1982), Opole1997.
Meyer H.B., Liturgie als Hauptfach. Erwagungen zu Stellung und Aufgabe der Liturgiewis-senschaftim Grenzendes theologischen Studiums, Zeitschrift fur Katolische Theologie 88(1966), s. 315-335.
Nakagaki F., Metodointegrale. Discorsos ulla metodologiane ll'interpretazione dei testi eucologici, w: Fons Vivus. Miscellanea liturgicain memoria di don M. Vismara, red. A. Cuva, Zurich 1971, s. 269-286.
Neunheuser B., Liturgie in steter Reform, w: Costituzione liturgica Sacrosanctum Concilium. Studi, red. Congregazione per il Culto Divino, Roma 1986.
Odenthal A., Liturgie als Ritual. Theologische und psychologische Uberlegungenzu einer praktisch-theologischen Theorie des Gottesdienstes als Symbolgeschehen, Stuttgart 2002.
Profesor i duszpasterz. Księga pamiątkowa ku czci ks. Wacława Schenka, red. H.J. Sobeczko, Opole 1988.
Ritualtheorien. Ein einfuhrendes Handbuch, red. A. Belliger, D.J. Krieger, Opladen-Wiesbaden 1998.
Schilson A., Teologie als Sakramententheologie. Die Mysterientheologie Odo Casel, Mainz1982.
Sobeczko H.J., Metody interpretacji tekstów liturgicznych, w: Ratio et revelatio. Z refleksji filozoficzno-teologicznych. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Józefowi Herbutowi z okazji 65. rocznicy urodzin, red. J. Cichoń, Opole 1998.
Tommaso F., Parola didio e liturgia della Chiesa nella Costituzione Sacrosanctum Concilium, w: Costituzione liturgica, red. Congregazione per il Culto Divino, s. 269-305.
Triacca A.M., R. Farina,Studio e lettura dell'eucologia. Note metodologiche, w: Teologia,Liturgia, Storia. Miscellanea in onore di Carlo Manziana, Vescovo di Cremona, red. C. Ghidelli,Brescia 1977.
Werlen I. , Ritualals kommunikatives Handeln. Perspektivender Linguistik, w: Gottesdienstals Mitteilung. Kommunikative Aspekte rituellen Handelns, red. K. Ermert, Loccum 1987.
Wie das Wort Gottes feiern? Der Wortgottesdienst als theologische Herausfor-derung, red. B. Kranemann, T. Sternberg, Freiburg im Br. 2002.
Żądło A., Eklezjologiczny wymiar kolekt adwentu w Mszale Rzymskim Pawła VI. Studium lingwistyczno-teologiczne, Kraków 2002.
Sobeczko, H. (2020). Pluralizm metodologiczny w nauce o liturgii. Studia Nauk Teologicznych PAN, (2), 251–270. Pobrano z https://czasopisma.kul.pl/index.php/snt/article/view/9562
Helmut Sobeczko
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
