“I will come soon”(Rev 22:20). Some reflections on the eschatology of the Apocalypse of St. John
Marek Karczewski
Wydział Teologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-9435-3832
Abstract
“I will come soon”(Rev 22:20). Some reflections on the eschatology of the Apocalypse of St. John
The Apocalypse of St. Jana delights with the richness of eschatological content. However, the eschatological themes of the Apocalypse are not a frequent subject of scientific study. The reflections contained in this article take the form of methodological guidelines. They concern the process of interpreting the eschatology of Apocalypse. The Apocalypse should not be interpreted in isolation from historical and literary research. It should also not be interpreted in isolation from ethical research. It should also take into account the specific nature of prophetism of Apocalypse. Eschatological contents contain an important place in this book. In order to interpret them properly, it is necessary note i.a.: eschatological dynamics of the Apocalypse; the ambiguity of some symbols; the relation of eschatology to christology and ecclesiology.
Keywords:
Apocalypse of St. John, Eschatology of Rev., Prophetism of Rev, Theology of RevReferences
Aune D.E., God and Time in the Apocalypse of John, w: Das A.A. – Matera F.J. (red.), The Forgotten God. Perspectives in Biblical Theology. Essays in Honor of Paul J. Achtemeier on the Occasion of his Seventy-fifth Birthday, Lousiville – London: Westminster John Knox Press 2002; s. 229–248..
Aune D.E., Revelation 1-5, Word Biblical Commentary 52, Nashville: T. Nelson 1997.
Aune D.E., The Influence of Roman imperial court ceremonial on the Apocalypse of John, „Biblical Research” 28 (1983), s. 5-26.
Bauckham R., La teologia dell’Apocalisse, Brescia: Paideia Editrice 1994.
Bauer W., Wörterbuch zum Neuen Testament, Berlin-New York: de Gruter 61988.
Beale G.K., McDonough S.M., Revelation, w: Beale G.K., Carson D.A. (red.) Commentary on the New Testament Use of the Old Testament, Grand Rapids – Nottingham: Baker Academic -Apollo 2007, s. 1081-1158.
Beale G.K., The Use of Daniel in Jewish Apocalyptic Literature and the Revalation Of St. John, Eugene: T&T Clark 2010
Bedrinan C., La dimensión socio-politica del mensaje teológico del Apocalipsis, Roma: Editrice Pontificia Università Gregoriana 1996.
Biguzzi G., Ephesus, its Artemision, its Temple to the Flavian Emperors, and Idolatry in Revelation, „Novum Testamentum” 40 (1998) 3, s. 276-290;
Friesen S., Imperial Cults and the Apocalyse of John, Oxford: Oxford University Press 2001.
¬¬¬Garbacki Ł., Reinterpretacja Księgi Jeremiasza w Apokalipsie św. Jana, Pelplin: Bernardinum 2018.
Jankowski A., Biblijna teologia czasu, Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów 2001.
Jankowski A., Eschatologia Nowego Testamentu, Kraków: WAM 2007.
Jankowski A., Jam Alfa i Omega (Ap 22,13). Dopowiedzeń chrystologii biblijnej wydanie drugie rozszerzone, Kraków: WAM 2000.
Karczewski M., Baranek w Apokalipsie św. Jana, Olsztyn: Wydział Teologii UWM 2016.
Karczewski M., „Błogosławieni wezwani na ucztę godów Baranka” (Ap 19,9a). Liturgiczne zaproszenie do komunii świętej i jej tło eschatologiczno-biblijne, w: Scio, cui credidi. Księga Pamiątkowa ku czci ks. bpa Józefa Wysockiego w 50 rocznicę posługi kapłańskiej, red. S. Ewertowski, Olsztyn – Elbląg: Wydział Teologii UWM 2015, s. 147-162.
Karczewski M., Harmagedon (Ap 16,6) w kontekście teologicznym Apokalipsy św. Jana, „Studia Elbląskie” XIV (2013), s. 213-225.
Karczewski M., Jezioro siarki i ognia w Księdze Apokalipsy św. Jana, „ Biblica et Patristica Thorunensia” 5 (2012), s. 103-113.
Karczewski M., Jezus Chrystus jako Król królów i Pan panów (Ap 17,14b; 19,16) na tle teologii Apokalipsy, w: Paciorek A., Czaja A., Tronina A. (red.), Ewangelia o królestwie, ( Scripturae Lumen 1), Lublin: Wydawnictwo KUL 2009, s. 265-281.
Karczewski M., Krytyka imperialnego Rzymu w Apokalipsie św. Jana we współczesnych interpretacjach egzegetycznych, „Horyzonty Polityki” 11 (2020) z. 34, s. 109-123.
Karczewski M., „Któż jest podobny do Bestii ...”? (Ap 13,4). Struktury władzy między historią i proroctwem w Ap 13, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 41 (2008) 2, s. 10-20.
Karczewski M., Ogród w centrum miasta? Niektóre aspekty rozwoju symbolu ogrodu Eden w tradycji biblijnej, „Journal of Urban Ethnology” 18 (2020), s 155-166.
Karczewski M., Reinterpretacja Ksiegi Rodzaju w Apokalipsie św. Jana (Biblioteka Wydziału Teologii UWM), Olsztyn: Wydział Teologii UWM 2010.
Karczewski M., Symbol węża w Apokalipsie św. Jana, „Studia Nauk Teologicznych PAN” 14 (2019), s. 121-137.
Karczewski M., Szatan w Apokalipsie św. Jana, Olsztyn: Wydawnictwo UWM 2013.
Karczewski M., Wyjście z Babilonu w świetle Ap 18,4b-5, w: Chrostowski W., Strzałkowska B. (red), Patrzmy na Jezusa, który nam w wierze przewodzi. Księga pamiątkowa dla ks. prof. J. Łacha, Warszawa: Vocatio 2012, s. 238-249.
Karczewski M., Wytrwałość chrześcijan w Liście do Kościoła w Efezie (Ap 2,1-6), w: Chrostowski W. (red), Przybliżyło się Królestwo Boże. Księga Pamiątkowa dla Ks. Prof. R. Bartnickiego w 65 rocznicę urodzin, Warszawa: Vocatio 2008, s. 192-204.
Karczewski M., Znaczenie terminu hora (godzina) w Apokalipsie Janowej, „Verbum Vitae” 35 (2019), s. 279- 306.
Kotecki D., Duch Święty w zgromadzeniu liturgicznym w świetle Apokalipsy św. Jana (Rozprawy i Studia Biblijne 26), Warszawa: Vocatio 2006.
Kotecki D., Eschatologia Apokalipsy św. Jana, „Theologica Thorunensia” 6 (2005), s. 21-40.
Kotecki D., Jezus a Bóg Izraela w Apokalipsie św. Jana (Scripta Theologica Thorunensia 27), Toruń: Wydawnictwo Naukowe UWM 2013.
Kotecki D., La reinterpretatión dl Antiguo Testamento en El Nuovo: cristologia teocentrica en el Apocalypsis de san Juan, „Scritura Theologica” XL (2008), s. 509-524.
Kowalski B., Die Rezeption des Propheten Ezechiel in der Offenbarung des Johannes, Stuttgart: Verlag Katholisches Bibelwerk 2004.
López J., La figura de la bestia entre historia y profecia, Roma: Editrice Pontificia Università Gregoriana 1998.
Malina B.J., Christ and Time: Swiss or Mediterranean?, „Catholic Biblical Quarterly” 51 (1989), s. 1–30.
Moyse S., The Old Testament Use in the Book of Revelation, Edinburgh: T&T Clark 2014.
Nowińska J., Motyw walki dobra ze złem w Apokalipsie św. Jana (Rozprawy i Studia Biblijne 27), Warszawa: Vocatio 2006.
Nowińska J., Co słyszysz poza słowem? Sound design Apokalipsy św. Jana (Rozprawy i Studia Biblijne 47), Warszawa: Vocatio 2016.
Papieska Komisja Biblijna, Biblia i moralność. Biblijne korzenie postępowania chrześcijańskiego, Kielce: Verbum 2009.
Podeszwa P., Paschalna pamięć o Jezusie. Studium egzegetyczno-teologiczne wyrażenia he martyria w Apokalipsie św. Jana, Uniwersytet Adama Mickiewicza Wydział Teologiczny Studia i Materiały 142, Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza 2011.
Rissi M., Was ist und was geschehen soll danach. Die Zeit – und Geschichtsauffassung der Offenbarung des Johannes (Abhandlungen zur Theologie des Alten und Neuen Testaments 46) Zürich: Theologischer Verlag Zürich 31965.
Rubinkiewicz R., Eschatologia Księgi Apokalipsy, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 30 (1983) z. 1, s. 85-94.
Schüssler Fiorenza E., L’Apocalisse. Visione di un mondo giusto, Brescia: Queriniana 1994.
Schüssler Fiorenza E., Babilon the Great: A Rethorical-Political Reading of Revelation 17-18, w: Barr D.L. (red), The Reality if Apocalypse: Rhetoric nad Politics int Book of Revelation ( Society of Biblical Literature Symposium Series 39), Atlanta: Society of Biblical Literature 2006, s. 243-269.
Spatafora A., Le sens eschatologique de l’Apocalyse de Jean, „Eglise et Théologie” 30 (1999) 2, s. 259-278.
Siemieniec T., Teologiczna funkcja terminów kairos i chronos w Apokalipsie Janowej, „Verbum Vitae” 35 (2019), s. 307-342.
Siemieniec T., Zagrożenia wiary i sposoby ich przezwyciężania w świetle listów do Kościołów (Ap 2–3), w: Kowalski M. (red.), Od wiary Abrahama do wiary Kościoła (Analecta Biblica Lublinensia 11), Lublin: Wydawnictwo KUL 2014, s. 175–214.
Thompson L.L., The Book of Revelation. Apocalyse and Empire, New York – Oxford: Oxford Univeristy Press 1990.
Ulland H., Die Vision als Radikalisierung der Wirklichkeit in der Apokalypse des Johannes, Tübingen – Basel: Francke 1997.
Van Henten J.W., Dragon myth and imperial ideology in Revelation 12-13, w: Barr D.L. (red), The Reality if Apocalypse: Rhetoric nad Politics int Book of Revelation ( Society of Biblical Literature Symposium Series 39), Atlanta: Society of Biblical Literature 2006, s. 181-203.
Vanni U., Linguaggio, simboli ed esperienza mistica nel libro dell’Apocalisse, „Gregorianum” 79 (1998), s. 5-28.473-501.
Warden D., Imperial Persecution and the Dating of 1 Peter and Revelation, „Journal of Evangelical Theological Society” 34 (1991), s. 202-211.
Witkowski S., „Wielki Babilon” w Janowej Apokalipsie jako kryptonim imperialnego Rzymu oraz wrogiego Bogu świata, Kraków: Wydawnictwo La Salette 2012.
Wojciechowski M., Apokalipsa świętego Jana (Nowy Komentarz Biblijny Nowy Testament XX), Częstochowa: Św. Paweł 2012.
Wojciechowski M., Etyka w Apokalipsie św. Jana, w: Wróbel M. (red), Apokaliptyka wczesnego judaizmu i chrześcijaństwa (Analecta Biblica Lublinensia 6), Lublin: Wydawnictwo KUL 2010, s. 225-235.
Wojciechowski W., Wpływy greckie w Apokalipsie św. Jana, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 5 (2012), s. 115-124.
Wolter M., Christliches Ethos nach der Offenbarung des Johannes, w: Horn F.W., Wolter M. (red), Studien zur Johannesoffenbarung und ihrer Auslegung, Neukirchen- Vlyun: Neukirchner Verlag 2005, s. 189-209.
Yarbro Collins A., Crisis and Catharsis. The Power of Apocalypse, Philadelphia: Westminster 1984.
Aune D.E., Revelation 1-5, Word Biblical Commentary 52, Nashville: T. Nelson 1997.
Aune D.E., The Influence of Roman imperial court ceremonial on the Apocalypse of John, „Biblical Research” 28 (1983), s. 5-26.
Bauckham R., La teologia dell’Apocalisse, Brescia: Paideia Editrice 1994.
Bauer W., Wörterbuch zum Neuen Testament, Berlin-New York: de Gruter 61988.
Beale G.K., McDonough S.M., Revelation, w: Beale G.K., Carson D.A. (red.) Commentary on the New Testament Use of the Old Testament, Grand Rapids – Nottingham: Baker Academic -Apollo 2007, s. 1081-1158.
Beale G.K., The Use of Daniel in Jewish Apocalyptic Literature and the Revalation Of St. John, Eugene: T&T Clark 2010
Bedrinan C., La dimensión socio-politica del mensaje teológico del Apocalipsis, Roma: Editrice Pontificia Università Gregoriana 1996.
Biguzzi G., Ephesus, its Artemision, its Temple to the Flavian Emperors, and Idolatry in Revelation, „Novum Testamentum” 40 (1998) 3, s. 276-290;
Friesen S., Imperial Cults and the Apocalyse of John, Oxford: Oxford University Press 2001.
¬¬¬Garbacki Ł., Reinterpretacja Księgi Jeremiasza w Apokalipsie św. Jana, Pelplin: Bernardinum 2018.
Jankowski A., Biblijna teologia czasu, Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów 2001.
Jankowski A., Eschatologia Nowego Testamentu, Kraków: WAM 2007.
Jankowski A., Jam Alfa i Omega (Ap 22,13). Dopowiedzeń chrystologii biblijnej wydanie drugie rozszerzone, Kraków: WAM 2000.
Karczewski M., Baranek w Apokalipsie św. Jana, Olsztyn: Wydział Teologii UWM 2016.
Karczewski M., „Błogosławieni wezwani na ucztę godów Baranka” (Ap 19,9a). Liturgiczne zaproszenie do komunii świętej i jej tło eschatologiczno-biblijne, w: Scio, cui credidi. Księga Pamiątkowa ku czci ks. bpa Józefa Wysockiego w 50 rocznicę posługi kapłańskiej, red. S. Ewertowski, Olsztyn – Elbląg: Wydział Teologii UWM 2015, s. 147-162.
Karczewski M., Harmagedon (Ap 16,6) w kontekście teologicznym Apokalipsy św. Jana, „Studia Elbląskie” XIV (2013), s. 213-225.
Karczewski M., Jezioro siarki i ognia w Księdze Apokalipsy św. Jana, „ Biblica et Patristica Thorunensia” 5 (2012), s. 103-113.
Karczewski M., Jezus Chrystus jako Król królów i Pan panów (Ap 17,14b; 19,16) na tle teologii Apokalipsy, w: Paciorek A., Czaja A., Tronina A. (red.), Ewangelia o królestwie, ( Scripturae Lumen 1), Lublin: Wydawnictwo KUL 2009, s. 265-281.
Karczewski M., Krytyka imperialnego Rzymu w Apokalipsie św. Jana we współczesnych interpretacjach egzegetycznych, „Horyzonty Polityki” 11 (2020) z. 34, s. 109-123.
Karczewski M., „Któż jest podobny do Bestii ...”? (Ap 13,4). Struktury władzy między historią i proroctwem w Ap 13, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 41 (2008) 2, s. 10-20.
Karczewski M., Ogród w centrum miasta? Niektóre aspekty rozwoju symbolu ogrodu Eden w tradycji biblijnej, „Journal of Urban Ethnology” 18 (2020), s 155-166.
Karczewski M., Reinterpretacja Ksiegi Rodzaju w Apokalipsie św. Jana (Biblioteka Wydziału Teologii UWM), Olsztyn: Wydział Teologii UWM 2010.
Karczewski M., Symbol węża w Apokalipsie św. Jana, „Studia Nauk Teologicznych PAN” 14 (2019), s. 121-137.
Karczewski M., Szatan w Apokalipsie św. Jana, Olsztyn: Wydawnictwo UWM 2013.
Karczewski M., Wyjście z Babilonu w świetle Ap 18,4b-5, w: Chrostowski W., Strzałkowska B. (red), Patrzmy na Jezusa, który nam w wierze przewodzi. Księga pamiątkowa dla ks. prof. J. Łacha, Warszawa: Vocatio 2012, s. 238-249.
Karczewski M., Wytrwałość chrześcijan w Liście do Kościoła w Efezie (Ap 2,1-6), w: Chrostowski W. (red), Przybliżyło się Królestwo Boże. Księga Pamiątkowa dla Ks. Prof. R. Bartnickiego w 65 rocznicę urodzin, Warszawa: Vocatio 2008, s. 192-204.
Karczewski M., Znaczenie terminu hora (godzina) w Apokalipsie Janowej, „Verbum Vitae” 35 (2019), s. 279- 306.
Kotecki D., Duch Święty w zgromadzeniu liturgicznym w świetle Apokalipsy św. Jana (Rozprawy i Studia Biblijne 26), Warszawa: Vocatio 2006.
Kotecki D., Eschatologia Apokalipsy św. Jana, „Theologica Thorunensia” 6 (2005), s. 21-40.
Kotecki D., Jezus a Bóg Izraela w Apokalipsie św. Jana (Scripta Theologica Thorunensia 27), Toruń: Wydawnictwo Naukowe UWM 2013.
Kotecki D., La reinterpretatión dl Antiguo Testamento en El Nuovo: cristologia teocentrica en el Apocalypsis de san Juan, „Scritura Theologica” XL (2008), s. 509-524.
Kowalski B., Die Rezeption des Propheten Ezechiel in der Offenbarung des Johannes, Stuttgart: Verlag Katholisches Bibelwerk 2004.
López J., La figura de la bestia entre historia y profecia, Roma: Editrice Pontificia Università Gregoriana 1998.
Malina B.J., Christ and Time: Swiss or Mediterranean?, „Catholic Biblical Quarterly” 51 (1989), s. 1–30.
Moyse S., The Old Testament Use in the Book of Revelation, Edinburgh: T&T Clark 2014.
Nowińska J., Motyw walki dobra ze złem w Apokalipsie św. Jana (Rozprawy i Studia Biblijne 27), Warszawa: Vocatio 2006.
Nowińska J., Co słyszysz poza słowem? Sound design Apokalipsy św. Jana (Rozprawy i Studia Biblijne 47), Warszawa: Vocatio 2016.
Papieska Komisja Biblijna, Biblia i moralność. Biblijne korzenie postępowania chrześcijańskiego, Kielce: Verbum 2009.
Podeszwa P., Paschalna pamięć o Jezusie. Studium egzegetyczno-teologiczne wyrażenia he martyria w Apokalipsie św. Jana, Uniwersytet Adama Mickiewicza Wydział Teologiczny Studia i Materiały 142, Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza 2011.
Rissi M., Was ist und was geschehen soll danach. Die Zeit – und Geschichtsauffassung der Offenbarung des Johannes (Abhandlungen zur Theologie des Alten und Neuen Testaments 46) Zürich: Theologischer Verlag Zürich 31965.
Rubinkiewicz R., Eschatologia Księgi Apokalipsy, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 30 (1983) z. 1, s. 85-94.
Schüssler Fiorenza E., L’Apocalisse. Visione di un mondo giusto, Brescia: Queriniana 1994.
Schüssler Fiorenza E., Babilon the Great: A Rethorical-Political Reading of Revelation 17-18, w: Barr D.L. (red), The Reality if Apocalypse: Rhetoric nad Politics int Book of Revelation ( Society of Biblical Literature Symposium Series 39), Atlanta: Society of Biblical Literature 2006, s. 243-269.
Spatafora A., Le sens eschatologique de l’Apocalyse de Jean, „Eglise et Théologie” 30 (1999) 2, s. 259-278.
Siemieniec T., Teologiczna funkcja terminów kairos i chronos w Apokalipsie Janowej, „Verbum Vitae” 35 (2019), s. 307-342.
Siemieniec T., Zagrożenia wiary i sposoby ich przezwyciężania w świetle listów do Kościołów (Ap 2–3), w: Kowalski M. (red.), Od wiary Abrahama do wiary Kościoła (Analecta Biblica Lublinensia 11), Lublin: Wydawnictwo KUL 2014, s. 175–214.
Thompson L.L., The Book of Revelation. Apocalyse and Empire, New York – Oxford: Oxford Univeristy Press 1990.
Ulland H., Die Vision als Radikalisierung der Wirklichkeit in der Apokalypse des Johannes, Tübingen – Basel: Francke 1997.
Van Henten J.W., Dragon myth and imperial ideology in Revelation 12-13, w: Barr D.L. (red), The Reality if Apocalypse: Rhetoric nad Politics int Book of Revelation ( Society of Biblical Literature Symposium Series 39), Atlanta: Society of Biblical Literature 2006, s. 181-203.
Vanni U., Linguaggio, simboli ed esperienza mistica nel libro dell’Apocalisse, „Gregorianum” 79 (1998), s. 5-28.473-501.
Warden D., Imperial Persecution and the Dating of 1 Peter and Revelation, „Journal of Evangelical Theological Society” 34 (1991), s. 202-211.
Witkowski S., „Wielki Babilon” w Janowej Apokalipsie jako kryptonim imperialnego Rzymu oraz wrogiego Bogu świata, Kraków: Wydawnictwo La Salette 2012.
Wojciechowski M., Apokalipsa świętego Jana (Nowy Komentarz Biblijny Nowy Testament XX), Częstochowa: Św. Paweł 2012.
Wojciechowski M., Etyka w Apokalipsie św. Jana, w: Wróbel M. (red), Apokaliptyka wczesnego judaizmu i chrześcijaństwa (Analecta Biblica Lublinensia 6), Lublin: Wydawnictwo KUL 2010, s. 225-235.
Wojciechowski W., Wpływy greckie w Apokalipsie św. Jana, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 5 (2012), s. 115-124.
Wolter M., Christliches Ethos nach der Offenbarung des Johannes, w: Horn F.W., Wolter M. (red), Studien zur Johannesoffenbarung und ihrer Auslegung, Neukirchen- Vlyun: Neukirchner Verlag 2005, s. 189-209.
Yarbro Collins A., Crisis and Catharsis. The Power of Apocalypse, Philadelphia: Westminster 1984.
Karczewski, M. (2021). „Zaiste przyjdę niebawem” (Ap 22,20). Kilka refleksji nad eschatologią Apokalipsy św. Jana. Studia Nauk Teologicznych PAN, (16), 215–232. https://doi.org/10.31743/snt.12594
Marek Karczewski
marek.karczewski@uwm.edu.pl
Wydział Teologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Wydział Teologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
1996 licencjat na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie
1999 doktorat na Wydziale Teologicznym Uniwerystetu Gregoriańskiego
2011 habilitacja na Wydziale Teologii UWM w Olsztynie
2012 stanowisko profesora UWM
https://orcid.org/0000-0001-9435-3832License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivs 4.0 International License.
