Fundamental Theology in Relation to the Scientific Character of Theology
Abstract
The aim of this article is to demonstrate the contribution of fundamental theology to meta- theological research. The main considerations are introduced by a brief presentation of the main stages of development of the theory of theology. This renders it possible to indicate at which moment fundamental theology enters the meta-theological research and to present the research in this area. The participation of fundamental theology in these investigations is presented in two parts: (1) fundamental theological research in the area of the general theory of theology and (2) in the area of the theory of fundamental theology. In both areas, fundamental theology has a good number of publications and significant substantive achievements. This is undoubtedly due to the inclusion of meta-theology by many fundamental theologians as being important subjects of their research. Important, too, is the acknowledgement that fundamental theology, more than other theological disciplines, is predestined to carry out this type of investigation.
Keywords:
theology, fundamental theology, scientific character, meta-theoloogy, language, methodologyReferences
Anderwald A., Teologia a nauki przyrodnicze. Rola wiedzy przyrodniczej w dociekaniach teologicznych, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2007.
Bartnik Cz. S., Dogmatyka katolicka, t. 2, Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 2003.
Bartnik Cz. S., Metodologia teologiczna, Lublin 1998.
Beinert W. (red.), Podręcznik teologii dogmatycznej, t. 1: W. Beinert, Teologiczna teoria poznania, tłum. J. Fenrychowa, Kraków: Wydawnictwo M 1998.
Bocheński J., Zarys historii filozofii, Kraków: Wydawnictwo Philed 1993.
Böttigheimer C., Lehrbuch der Fundamentaltheologie. Die Rationalität der Gottes-, Offenbarungs- und Kirchenfrage, Freiburg – Basel – Wien: Verlag Herder 22012.
Charron P., Les trois véritez contre les athées, idolâtres, juifs, mahumétans, hérétiques & schismatiques. Le tout traicté en trois livres. Avec lʼindice des principales matières, Bordeaux 1593.
Cuda J., Wiary godna antropologia. Hermeneutyczny zarys teologii fundamentalnej, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2002.
Dola T., Podstawy zastosowania pojęcia modelu w teologii, w: K. Wolsza (red.), Czas – ewolucja – duch. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Stanisławowi Wojciechowskiemu z okazji 80. rocznicy urodzin, Opole: Redakcja Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 1997, s. 381-391.
Dzidek T., Funkcje sztuki w teologii, Kraków: Wydawnictwo WAM 2013.
Dzidek T., Granice rozumu w teologicznym poznaniu Boga, Kraków: Wydawnictwo M 2001.
Dzidek T., Kamykowski Ł., Napiórkowski A. (red.), Teologia fundamentalna, t. 5: Poznanie teologiczne, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej 2006.
Dzidek T., Sikora P., Natura teologii, w: T. Dzidek, Ł. Kamykowski, A. Napiórkowski (red.), Teologia fundamentalna, t. 5, s. 51-88. (Crossref)
Feiner J., Löhrer M. (red.), Mysterium Salutis – Grundriß heilsgeschichtlicher Dogmatik, t. 1: Die Grundlagen heilsgeschichtlicher Dogmatik, Einsiedeln, Zürich, Köln: Benzinger Verlag 1965.
Fisichella R., La teologia fondamentale. Convergenze per il terzo millennio, Casale Monferrato: Edizioni Piemme 1997.
Fries H., Fundamentaltheologie, Graz, Wien, Köln: Verlag Styria 1985.
Granat W., Dogmatyka katolicka. Tom wstępny, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1965.
Hasenhüttl G., Kritische Dogmatik, Graz, Wien, Köln: Verlag Styria 1979.
Heller M., Filozofia nauki. Wprowadzenie, Kraków: Wydawnictwo Petrus 2009.
Hettinger F., Lehrbuch der Fundamentaltheologie oder Apologetik, Freiburg im Br.: Verlag Herder 1879.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Christifideles lacici”, 1988.
Kamiński S., Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 31981.
Kamykowski Ł., Pojęcie dialogu w Kościele katolickim. Wnioski z doświadczeń Kościoła w XX wieku, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej 2003.
Kasper W., Die Wissenschaftpraxis der Theologie, w: W. Kern, H. J. Pottmeyer, M. Seckler (red.), Handbuch der Fundamentaltheologie, t. 4: Traktat theologische Erkenntnislehre. Schlußteil: Reflexion auf Fundamentaltheologie, Freiburg im Br.: Verlag Herder 1988, s. 242-277.
Kern W., Niemann F.-J., Theologische Erkenntnislehre, Leipzig: St. Benno-Verlag 1983.
Kijas Z., Wprowadzenie do myślenia teologicznego, Kraków: Wydawnictwo WAM 2005.
Klausnitzer W., Grundkurs Katholische Theologie. Geschichte – Disziplinen – Biographien, Innsbruck-Wien: Tyrolia-Verlag 2002.
Kopeć E., Teologia fundamentalna, Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 21976.
Kulisz J., Wiara i kultura miejscem teologii fundamentalnej, Warszawa: RHETOS 2012.
Lang A., Fundamentaltheologie, t. 2: Der Auftrag der Kirche, München: Max Hueber Verlag 31962.
Latourelle R., Nuova immagine della fondamentale, w: R. Latourelle, G. OʼCollins (red.), Problemi e prospettive di Teologia Fondamentale, Brescia: Editrice Queriniana 21982, s. 59-84.
Latourelle R., Per un rinnovamento della teologia fondamentale. Opera in 6 volumi, t. 1: Teologia scienza della salvezza. Prospettive della sapienza cristiana, Assisi: Cittadella Editrice 41980.
Majewski J., Wprowadzenie do teologii dogmatycznej, w: E. Adamiak, A. Czaja, J. Majewski (red.), Dogmatyka, t. 1, Warszawa: Biblioteka „Więzi” 2005, s. 13-234.
Majka J., Metodologia nauk teologicznych, Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej 1981.
Melchior Cano, O źródłach teologii, tłum. J. Wojtkowski, Olsztyn 2016.
Müller G. L., Dogmatyka katolicka, tłum. W. Szymona, Kraków: Wydawnictwo WAM 2015.
Napiórkowski St. C., Jak uprawiać teologię, Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej 21994.
OʼCollins G., Teologia fondamentale, Brescia: Queriniana 21984.
Pottmeyer H. J., Normen, Kriterien und Strukturen der Überlieferung, w: W. Kern, H. J. Pottmeyer, M. Seckler (red.), Handbuch der Fundamentaltheologie, t. 4, s. 124-152.
Pottmeyer H. J., Zeichen und Kriterien der Glaubwürdigkeit des Christentums, w: W. Kern, H. J. Pottmeyer, M. Seckler (red.), Handbuch der Fundamentaltheologie, t. 4, s. 373-413.
Ratzinger J., Formalne zasady chrześcijaństwa. Szkice do teologii fundamentalnej, tłum. W. Szymona, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze 2009.
Reikerstorfer J., Fundamentaltheologische Modelle der Neuzeit, w: Kern, H. J. Pottmeyer, M. Seckler (red.), Handbuch der Fundamentaltheologie, t. 4, s. 347-372.
Rocchetta C. (red.), Corso di teologia sestematica, t. 1: C. Rocchetta, R. Fisichella, G. Pozzo, La teologia tra rivelazione e storia. Introduzione alla teologia sistematica, Bologna: Edizioni Dehoniane 21985.
Rusecki M., Wiarygodność chrześcijaństwa. t. 1: Z teorii teologii fundamentalnej, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1994, s. 25-28.
Scheeben J. M., Handbuch der katholischen Dogmatik. Erstes Buch: Theologische Erkenntnislehre (1873), Freiburg im Br.: Verlag Herder 21948.
Schlink E., Ökumenische Dogmatik. Grundzüge, Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht 21983.
Schüssler Fiorenza F., Fundamentale Theologie. Zur Kritik theologischer Begründungsverfahren, Mainz: Matthias-Grünewald-Verlag 1992.
Seckler M., Fundamentaltheologie: Aufgaben und Aufbau, Begriff und Namen, w: W. Kern, H. J. Pottmeyer, M. Seckler (red.), Handbuch der Fundamentaltheologie, t. 4: s. 450-514.
Seckler M., Theologie als Glaubenswissenschaft, w: W. Kern, H. J. Pottmeyer, M. Seckler (red.), Handbuch der Fundamentaltheologie, t. 4, s. 179-241.
Seckler M., Theologische Erkenntnislehre – eine Aufgabe und ihre Koordinaten. Aus Anlaß einer Neuerscheinung, ThQ 163 (1983) z. 1, s. 40-46.
Seweryniak H., Powracanie apologii. Z kim, o co i jak trzeba dziś zmagać się w obronie chrześcijaństwa? w: M. Skierkowski (red.), Powracanie apologii, Płock: Płocki Instytut Wydawniczy 2013, s. 227-259.
Seweryniak H., Prorok i błazen. Szkice z teologii narracji, Poznań: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego UAM 2005.
Seweryniak H., Teologia fundamentalna, t. 1, Warszawa: Towarzystwo WIĘŹ 2010.
Skierkowski M., Powołanie i warsztat teologa. Wprowadzenie do teologii, Tarnów: Biblos 2012.
Słomka J., Wprowadzenie do teologii katolickiej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2018.
Söhngen G., Fundamentaltheologie, w: 2LThK (1960), t. 4, kol. 452-459.
Stirnimann H., Erwägungen zur Fundamentaltheologie. Problematik, Grundfragen, Konzept, FZPhTh 24 (1977), s. 291-365.
Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 1, tłum. P. Bełch, Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas” brw.
Waldenfels H., O Bogu, Jezusie Chrystusie i Kościele – dzisiaj. Teologia fundamentalna w kontekście czasów obecnych, tłum. A. Paciorek, Katowice: Księgarnia św. Jacka 1993.
Wąsek D. (red.), Teologia w dialogu z innymi naukami. Spotkania – Kontrowersje – Perspektywy, Kraków: Wydawnictwo „scriptum” 2021.
Werbick J., Wprowadzenie do epistemologii teologicznej, tłum. G. Rawski, Kraków: Wydawnictwo WAM 2014.
Węcławski T., Metodologia teologii, „Nauka” (2004) nr 3, s. 101-120.
Wicks J., Wprowadzenie do metody teologicznej, tłum. J. Ożóg, Kraków: Wydawnictwo WAM 1995.
Wójcik E., Metateologia, w: S. Wilk i in. (red.), Encyklopedia Katolicka, t. 12, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 2008, kol. 630-631.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivs 4.0 International License.
