Idea trzech Testamentów Klemensa z Aleksandrii
Józef Grzywaczewski
Abstract
The article presents the concept of the three Testaments presented by Clement of Alexandria: the Greek or Hellenic Testament (diatheke tôn Hellenôn), i. e. philosophy; the Hebrew Testament (diatheke tôn Judaiôn), i.e. the teaching of the prophets and the Law; and the Christian Testament (diatheke tôn christianôn), i.e. the message of Christ explained by the apostles. Both the Greek Testament and the Hebrew Testament were inspired by God, but not in the same way. The prophets proclaimed the pure message of God. The teaching of the philosophers contains some elements of the Truth, but there are also purely human ideas. By philosophy, Clement understood also intellectual training. Philosophy can be considered as God’s gift granted to the Greek, as the Law has to be considered as God’s gift granted to the Jews. The Jewish people were led to Christ by the Law and the prophets; the Greek people were led to Christ by philosophy. Both nations meet in the Church, i.e. in the School of the Logos. The knowledge of prophesies enabled the Jewish people to accept Christ as the Messiah. The philosophical training enabled the Greek people to understand and to analyse the message of Christ. In this way, the Greek Testament and the Hebrew Testament were completed by the Gospel, i.e. by the New Testament.
Keywords:
The Hebrew Testament, the Hellenic Testament, the Christian TestamentReferences
Clément d’Alexandrie, Les Stromates (I), trad., M. Caster, SCh 30 (1951).
Clément d’Alexandrie, Les Stromates, (II), trad. C. Mondésert, SCh 38 (1954).
Clément d’Alexandrie, Les Stromates (VI), trad. P. Descourtieux, SCh 446 (1999).
Clément d’Alexandrie, Le Pédagogue (I), trad. M. Harl, SCh 70 (1960).
Clément d’Alexandrie, Le Pédagogue (III), trad. C. Mondésert, Ch. Matray, SCh 70 (1970).
Clément d’Alexandrie, Le Protreptique, trad.. C. Mondésert, SCh 2 (1949).
Clemens von Alexandrien, Die Teppiche, hrsg. O. Staehlin, Berlin 1939.
Klemens Aleksandryjski, Kobierce, tłum. Janina Niemirska-Pliszczyńska, Warszawa 1994,
t. I-II. Bibliografia, t. I, ss. XLI-L.
Klemens Aleksandryjski, Wychowawca, tłum. M. Szarmach, Toruń: Wydawnictwo UMK 2012.
Klemens Aleksandryjski, Zachęta Greków, tłum. J. Sołowianiuk, PSP XLIV (1988).
Flawiusz Józef, Dawne dzieje Izraela, tłum. E. Dąbrowski (red.), Warszawa: Rytm 1979.
Philon d’ Alexandrie, De via Moysi, II, 25-44, w: www.earlyjewishwritings.com/text.philo/book25, dn. 15.03.2016.
Plato, Theaetetus, w: The Dialogues of Plato, ed. B. Jowett, t. IV, w: oll.libertyfund.org/titles/786, dn. 12.03.2016.
Platon, Państwo z dodatkiem siedmiu ksiąg praw, tłum. i wstęp W. Witwicki, Warszawa: PWN 1958, t. I.
Opracowania
Burnet J., Early Grek Philosophy, London: A. and C. Black 1930.
Dorival G., La traduction de la Torah en grec grec, w La Bible d’Alexandrie. Le Pentateuch, dir. Ch. Dogniez et Marguerite Hall, Paris: Cerf 2001.
Drączkowski F. , Qua paideia Clemens Alexandrinus imbutus appareat in animadvertenda falsa gnosi, SACh 2 (1980), s. 37-83.
Drączkowski F., Chrześcijanie wobec kultury i cywilizacji grecko-rzymskiej. Stanowisko Klemensa Aleksandryjskiego, w: J. Śrutwa (red.), Chrześcijanie a życie publiczne w cesarstwie rzymskim III-IV wieku, Lublin: Wydawnictwo KUL 1988, s. 33-61.
Éplatanier Ch., Le livre des Actes, Paris 1994.
Fédou M., Les Pères de l’Eglise et la théologie chrétienne, Paris 2013.
Fox R.L, Païens et Chrétiens. La religion et la vie religieuse dans l’Empire romain de la mort de Commode au Concile de Nicée, tłum. R. Alimi, M. Montabrut, E.Pailler, Toulouse 1997.
Grzywaczewski J., Prayer of God’s Friend according to Clement of Alexandria, Lublin: Polihymnia 2012.
Jaśkiewicz G., Keryks-kerygma w mowach Grzegorza z Nazjanzu, Siedlce 2003.
Jaeger W., Le christianisme ancien et la paideia grecque, Metz 1980.
Mondésert C., Clément d’Alexandrie, Paris Edition Montaigne 1944.
Pałucki J., Ks. Franciszek Drączkowski, kierownik seminarium patrystycznego. Wykaz prac drukowanych, w: Tysiąc imion Chrystusa, red. J. Pałucki, Lublin: Polihymnia 1994, ss. 20-27.
Pichot A., La naissance de la science. T. II – Grèce présocratique, Paris : Folio 1991.
Pietras H., Początki teologii Kościoła, Kraków: WAM 2007.
Reale G., Historia filozofii starożytnej, tłum. I. Zieliński, Lublin: Wydawnictwo KUL 1994, t. I.
Simon M., Benoit A., Le Judaïsme et le Christianisme antique d’Antiochus Ephiphane à Constantin, Paris 1968.
Szymusiak J., Klasycyzm Klemensa Aleksandryjskiego do filozofii według « Stromata » SThV 9 (1971) nr 1, s. 289-302.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa: PWN 1978, t. I.
Wysocki M., Wykaz prac drukowanych ks. prof. dr hab. Franciszka Drączkowskiego, VoxP 62 (2014), s. 45-52.
Wojtczak J., Stosunek Klemensa Aleksandryjskiego do filozofii według „Stromata”, SThV 9 (1971) nr 1, s. 263-288.
Ur. 1952 r., kapłan diecezji siedleckiej, doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, patrolog. Doktorat na KUL-u w 1986 roku, w latach 1998-2013 rektor Polskiego Seminarium w Paryżu, prowadził wykłady z patrologii w Instytucie Katolickim w Paryżu. Autor publikacji z dziedziny teologii patrystycznej i historii Kościoła. Obszary badań naukowych: teologia okresu pierwszych Soborów powszechnych: Nicea I (325) - Chalcedon (451); Galia V-VI wiek - historia i życie religijne, w tym teologia. Opublikował m.in.: Modlitwa dojrzałego chrześcijanina według Klemensa Aleksandryjskiego, wyd. I Niepokalanów 2010, wyd. II Niepokalanów 2013; Prayer of God's Friend according to Clement of Alexandria, Lublin 2012; La religion catholique en Pologne dans le contexte d'autres pays d'Europe, Lublin 2012; La relation du Fils au P?re dans les conceptions théologiques des origines au Concile de Nicée, wyd. I Paris 2010, wyd. II, Paris 2012; Appointing Bishops in the Patristic Times, Lublin 2013. Adres do korespondencji: j.grzywaczewski@uksw.edu.pl
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivs 4.0 International License.
