Papież Pius XII wobec Szoah. Artykuł sprawozdawczy
Kazimierz Stanisław Dola
Abstract
Is Pope Pius XII an accomplice or responsible for the extinction of the Jews during the World War II? The answer of the Jews - the witnesses who survived the Shoah are unanimous: they are grateful only to this Pope. The performance called The Deputy changed radically that opinion to the Pope's disadvantage. He is supposed to be the (main) culprit of the extinction. An exposition prepared in 2005 in The Holocaust History Museum in Jerusalem raised seven objections to the Pope Pius XII: 1. He made a concordat with Hitler, 2. He missed publishing the encyclical prepared by his predecessor Pius XI, 3. He didn't protest against the information about the progressive extinction, 4. He didn't sign the allies declaration condemning the extinction from 1942, 5. He didn't protect the Roman Jews; 6. He kept the neutrality, 7. He was silent against the genocide. The author of the article tries to prove that that objections are wrong.Keywords:
Pope Pius XII, Holocaust (Shoah), Church and JudaismReferences
Benedykt XVI, Imiona i cierpienia ofiar nie mogą być zapomniane. Wizyta w Instytucie „Yad Vashem”, „L`Osservatore Romano” (wyd. polskie) 7-8(2009), s. 24 n.
Blet P., Graham R.A., Martini A., Schneider B. (red.), Actes et Documents du Saint Siége relatifs à la Seconde Guerre Mondiale, t. 1-11, Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 1965-1981.
Blet P., Pius XII i druga wojna światowa w tajnych archiwach watykańskich, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2000.
Bremer J., Zuflucht im Schatten von Sankt Peter, „Frankfurter Allgemeine Zeitung“, 3.04.2013.
Chadwick O., Britain and the Vatican During the Second World War, Cambridge: Cambridge University Press: 1987.
Cornwell J., Papież Hitlera. Sekretna historia Piusa XII, tłum. A. Grabowski, Kraków: Da Capo 2014.
Dalin D.G., Pius XII i Żydzi, „Przegląd Powszechny” 11 (2001), s. 184-199.
Goldhagen D.J., Niedokończony rozrachunek. Rola Kościoła katolickiego w Holokauście i niedopełniony obowiązek zadośćuczynienia, tłum. H. Jankowska, Warszawa: SIC! 2005.
Goldhagen D.J., Gorliwi kaci Hitlera. Zwyczajni Niemcy i Holokaust, tłum. W. Horabik, Warszawa: Prószyński i S-ka 1999.
Gumpel P., Jaki naprawdę był Pius XII, „Przegląd Powszechny” 9 (1999), s.187-192.
Gumpel P., Oddać sprawiedliwość Piusowi XII, „Przegląd Powszechny” 10 (2000), s. 81-94.
Guz E., Pius XII. Nieznane wątki polskie, Warszawa: Bellona 2012.
Hesemann M., Pius XII wobec Hitlera, Kraków: Salwator 2010.
Horoszewicz M., Dysproporcje pacellańskie, „Przegląd Powszechny” 10 (2000), s. 71-80.
Ignatowski G., Papieże wobec kwestii żydowskiej. Pius XII, Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł II, Benedykt XVI, Katowice: Studio Noa 2007.
Jonca K., Kardynał Adolf Bertram wobec ideologii totalitarnych (1930-1945), w: Ludzie śląskiego Kościoła katolickiego, red. K. Matwijowski, Wrocław: Wydawnictwo UWr 1992, s. 91-103
Lapide P.E., Roma e gli ebrei. L`azione del Vaticano a favoredelle vittime del nazismo, Milano: Mondadori 1967.
Lapomarda V.A. SJ, Papież Pius XII i Żydzi. Dlaczego powinien zostań beatyfikowany?, „Zagłada Żydów. Studia i materiały. Pismo Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFIS PAN” 5 (2009), s. 280-294.
Marrus M.R., Holokaust. Historiografia, tłum. A. Tomaszewska, Warszawa: Wiedza Powszechna 1993
Pamiętamy: Refleksje nad Szoah. Dokument Komisji ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem, „L`Osservatore Romano” (wyd. polskie) 5-6 (1998), s. 52-56.
Papież Pius XII który chronił Żydów, http://www.fronda.pl/blogi/prawda-o-nobliscie/papiez-pius-xii-ktory-chronil-zydow,3 (dostęp 11.03.2016).
Phayer M., Kościół katolicki wobec Holokaustu 1930-1965, Zakrzewo: Wydawnictwo Replika 2011.
Polonsky A., Dzieje Żydów w Polsce i Rosji, Warszawa: PWN 2014.
Repgen K., Dostojewski nahm es mit Schuld und Sühne genauer, „Frankfurter Allgemeine Zeitung“, 8.10.2002.
Sale G., Hitler, Stolica Apostolska i Żydzi. Dokumenty z Tajnego Archiwum Watykańskiego odtajnione w 2004 r., tłum. Z. Kasprzak, Kraków: WAM 2007.
Schatz K., Zwischen Säkularisation und Zweitem Vaticanum. Der Weg des deutschen Katholizismus im 19. und 20. Jahrhundert, Frankfurt am Main: 1989.
Sentek M., Działalność pastoralna kardynała Klemensa Augusta von Gallena ordynariusza Diecezji Münster w latach od 1933 do 1946, Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny 2008.
Stefański J., Droga paschalna rabina Zolliego, „Nasz Dziennik”, 20-21.03.2010.
Thomas G., Żydzi papieża, , tłum. M. Szubert, Warszawa: Świat Książki 2014
Tornielli a., Pius XII. Papież, który ratował Żydów, Kraków: tłum. M. Jabłońska, Kraków: Wydawnictwo AA 2015.
Wiest K.-H., „Der Stellvertreter“ – Ein Stück und seine Wirkung, w: Kirche im Nationalsozialismus, hrg. Vom Geschichtsverein der Diözese Rottenburg-Stuttgart, Sigmaringen: Thorbecke 1984, s. 203-247.
Wolff-Powęska A., A bliźniego swego… Kościoły w Niemczech wobec „problemu żydowskiego”, Poznań: Instytut Zachodni 2003.
Zieliński Z., Pius XII, w: Encyklopedia Katolicka, t. 15, Lublin: Wydawnictwo KUL 2011, kol. 763-768.
Blet P., Graham R.A., Martini A., Schneider B. (red.), Actes et Documents du Saint Siége relatifs à la Seconde Guerre Mondiale, t. 1-11, Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 1965-1981.
Blet P., Pius XII i druga wojna światowa w tajnych archiwach watykańskich, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2000.
Bremer J., Zuflucht im Schatten von Sankt Peter, „Frankfurter Allgemeine Zeitung“, 3.04.2013.
Chadwick O., Britain and the Vatican During the Second World War, Cambridge: Cambridge University Press: 1987.
Cornwell J., Papież Hitlera. Sekretna historia Piusa XII, tłum. A. Grabowski, Kraków: Da Capo 2014.
Dalin D.G., Pius XII i Żydzi, „Przegląd Powszechny” 11 (2001), s. 184-199.
Goldhagen D.J., Niedokończony rozrachunek. Rola Kościoła katolickiego w Holokauście i niedopełniony obowiązek zadośćuczynienia, tłum. H. Jankowska, Warszawa: SIC! 2005.
Goldhagen D.J., Gorliwi kaci Hitlera. Zwyczajni Niemcy i Holokaust, tłum. W. Horabik, Warszawa: Prószyński i S-ka 1999.
Gumpel P., Jaki naprawdę był Pius XII, „Przegląd Powszechny” 9 (1999), s.187-192.
Gumpel P., Oddać sprawiedliwość Piusowi XII, „Przegląd Powszechny” 10 (2000), s. 81-94.
Guz E., Pius XII. Nieznane wątki polskie, Warszawa: Bellona 2012.
Hesemann M., Pius XII wobec Hitlera, Kraków: Salwator 2010.
Horoszewicz M., Dysproporcje pacellańskie, „Przegląd Powszechny” 10 (2000), s. 71-80.
Ignatowski G., Papieże wobec kwestii żydowskiej. Pius XII, Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł II, Benedykt XVI, Katowice: Studio Noa 2007.
Jonca K., Kardynał Adolf Bertram wobec ideologii totalitarnych (1930-1945), w: Ludzie śląskiego Kościoła katolickiego, red. K. Matwijowski, Wrocław: Wydawnictwo UWr 1992, s. 91-103
Lapide P.E., Roma e gli ebrei. L`azione del Vaticano a favoredelle vittime del nazismo, Milano: Mondadori 1967.
Lapomarda V.A. SJ, Papież Pius XII i Żydzi. Dlaczego powinien zostań beatyfikowany?, „Zagłada Żydów. Studia i materiały. Pismo Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFIS PAN” 5 (2009), s. 280-294.
Marrus M.R., Holokaust. Historiografia, tłum. A. Tomaszewska, Warszawa: Wiedza Powszechna 1993
Pamiętamy: Refleksje nad Szoah. Dokument Komisji ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem, „L`Osservatore Romano” (wyd. polskie) 5-6 (1998), s. 52-56.
Papież Pius XII który chronił Żydów, http://www.fronda.pl/blogi/prawda-o-nobliscie/papiez-pius-xii-ktory-chronil-zydow,3 (dostęp 11.03.2016).
Phayer M., Kościół katolicki wobec Holokaustu 1930-1965, Zakrzewo: Wydawnictwo Replika 2011.
Polonsky A., Dzieje Żydów w Polsce i Rosji, Warszawa: PWN 2014.
Repgen K., Dostojewski nahm es mit Schuld und Sühne genauer, „Frankfurter Allgemeine Zeitung“, 8.10.2002.
Sale G., Hitler, Stolica Apostolska i Żydzi. Dokumenty z Tajnego Archiwum Watykańskiego odtajnione w 2004 r., tłum. Z. Kasprzak, Kraków: WAM 2007.
Schatz K., Zwischen Säkularisation und Zweitem Vaticanum. Der Weg des deutschen Katholizismus im 19. und 20. Jahrhundert, Frankfurt am Main: 1989.
Sentek M., Działalność pastoralna kardynała Klemensa Augusta von Gallena ordynariusza Diecezji Münster w latach od 1933 do 1946, Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny 2008.
Stefański J., Droga paschalna rabina Zolliego, „Nasz Dziennik”, 20-21.03.2010.
Thomas G., Żydzi papieża, , tłum. M. Szubert, Warszawa: Świat Książki 2014
Tornielli a., Pius XII. Papież, który ratował Żydów, Kraków: tłum. M. Jabłońska, Kraków: Wydawnictwo AA 2015.
Wiest K.-H., „Der Stellvertreter“ – Ein Stück und seine Wirkung, w: Kirche im Nationalsozialismus, hrg. Vom Geschichtsverein der Diözese Rottenburg-Stuttgart, Sigmaringen: Thorbecke 1984, s. 203-247.
Wolff-Powęska A., A bliźniego swego… Kościoły w Niemczech wobec „problemu żydowskiego”, Poznań: Instytut Zachodni 2003.
Zieliński Z., Pius XII, w: Encyklopedia Katolicka, t. 15, Lublin: Wydawnictwo KUL 2011, kol. 763-768.
Dola, K. S. (2020). Papież Pius XII wobec Szoah. Artykuł sprawozdawczy. Studia Nauk Teologicznych PAN, (11), 123–154. Retrieved from https://czasopisma.kul.pl/index.php/snt/article/view/6094
Kazimierz Stanisław Dola
Ur. 1934, kapłan diecezji opolskiej, profesor, historyk dziejów Kościoła protonotariusz apostolski (infułat). Szczególne zainteresowania naukowe obejmują dzieje Kościoła na Śląsku oraz Kościoła powszechnego z okresu starożytności i średniowiecza, jak również czasy reformacji. W latach 1983-1994 pełnił funkcję rektora Wyższego Seminarium Duchownego w Nysie. Od roku 2005 emerytowany kierownik Katedry Historii Kościoła i Patrologii Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Opublikował m.in.: Dzieje Kościoła na Śląsku, cz. 1, Średniowiecze, Opole 1996; Dominikanie w Nysie, Opole 2009; Kapucynki w Nysie, Opole 2012; Magdalenki w Nysie, Opole 2014; Res sacra miser. Studia z dziejów dobroczynności i opieki społecznej, Opole 2014. Adres do korespondencji: kdola@uni.opole.pl
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivs 4.0 International License.
