Walka o zachowanie wiary nicejskiej w połowie IV wieku
Józef Grzywaczewski
Abstract
The paper explains how both Eastern and Western bishops attempted to preserve the doctrine expressed in the Nicene Creed. At the Synod (Council) of Rimini (359) the Latin bishops rejected the Arian concept and accepted the Nicene Creed, they canonically removed the Arian-minded bishops and wrote a letter to the Emperor Constantius. After the Emperor did not approve their attitude, under pressure from his envoys, they changed their mind and adopted a pro-Arian profession of faith. Pro-Arian tendencies also won at the Synod (Council) of Seleucia (359). The staunchly Arian option won at the Synod (Council) of Constantinople (360). However, the Synod (Council) convoked in Paris by Hilary of Poitiers (361) decidedly rejected the Arian views and approved the Nicene Creed. Consequently, and similarly to the Synod of Sardica (343-344), a split according to language zones became evident: the Greek bishops were in favour of Arianism, and the Latin ones were in favour of the Nicene Creed. It was only at the Council of Constantinople (381) that a definitive settlement was achieved – the Nicene concept was adopted according to which the Son is consubstantial with the Father.
Keywords:
Council of Rimini, Council of Seleucia, Council of Paris, homoousios, homoiousios, homoios, Hilary of PoitiersReferences
Atanazy Wielki, O synodach w Rimini i w Seleucji (De synodis), tłum. P. M. Szewczyk, Źródła Myśli Teologicznej 60, Kraków: WAM 2011.
Ayres L., Nicaea and its Legacy. An Approach to Fourth-Century Trinitarian Theology, Oxford: Oxford University Press 2006.
Barnes T.D., Crimes of Basil of Ancyra, “Journal of Theological Studies” 47(1996), z. 2. s. 550-554.
Emery G., La Trinité. Introduction théologique à la doctrine catholique sur Dieu Trinité, Paris 2009.
Ewagriusz Scholastyk, Historia Kościoła, tłum. S. Kazikowski, Warszawa 1990.
Gliściński J., Polityka kościelna św. Hilarego z Poitiers, Warszawa 1990.
Gliściński J., Współistotny Ojcu, Łódź: Diecezjalne Wydawnictwo Łódzkie 1992.
Hefele J., Histoire des conciles, Paris 1906, t. I/2.
Hermiasz Sozomen, Historia Kościoła, III, 19, tłum. S. Kazikowski, Warszawa: PAX 1980.
Hermiasz Sozomen, Historia Kościoła, IV, 15, tłum. S. Kazikowski, Warszawa: PAX 1980.
Hilary z Poitiers, Fragmenta historica, tłum. A. Caba, w: Acta Synodalia, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków: WAM 2006, t. 1.
Hilary z Poitiers, O synodach, 109, tłum. M. Michalski, w: Antologia literatury patrystycznej, Warszawa 1982, t. II., s. 157.
Kelly J., Początki doktryny chrześcijańskiej, tłum. J. Mrukówna, Warszawa 1988.
MacCulloch D., Christianity, Londyn 2009.
Michalski M., Antologia literatury patrystycznej, Warszawa 1982.
Pietras H., Sobór Nicejski (325), Kraków: WAM 2013.
Rusch W.G., The Trinitarian Controversy, Philadelphia 1980.
Sokrates Scholastyk, Historia Kościoła, tłum. S. Kazikowski, Warszawa: PAX 1986.
Teodor z Cyru (HE, II, 21), tłum. A. Baron, w: Acta Synodalia, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków: WAM 2006, t. 1, s. 235-236.
Théodoret de Cyr, Histoire ecclésiastique, księga I-II, tłum. P. Canivet, w: Sources Chrétiennes 501, Paris 2006, s. 138-499.
The Panarion of Epiphanius of Salamis, tłum. F. Williams, New York 1994.
Weedman M., Hilary and the Homoiouisians: Using New Categories to Map the Trinitarian Controversy, “Church History” 76, 3 (2007), s. 491-510.
Weinandy Th.G., Athanasius. A Theological Introduction, Aldershot: Ashgate Publishing 2007.
Ur. w 1952 r., kapłan diecezji siedleckiej. Dr hab. prof. UKSW ‒ patrolog, uzyskał doktorat na KUL-u w 1986 roku, w latach 1998-2013 rektor Polskiego Seminarium w Paryżu, prowadził wykłady z patrologii w Instytucie Katolickim w Paryżu, autor publikacji z dziedziny teologii patrystycznej i historii Kościoła. Ostatnie książki: La relation du Fils au Père dans les conceptions théologiques des origines au Concile de Nicée, (2012); Prayer of God’s Friend according to Clement of Alexandria (2012). Adres do korespondencji: j.grzywaczewski@uksw.edu.pl
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivs 4.0 International License.
